اسرائیلیات در تفسیر قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

اسرائیلیات در تفسیر قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۱۸

۱۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۹ مارس ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

Fabbasi

۲٬۱۵۱

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
 '''اسرائیلیات''' به داستان یا حادثه‌ای که از منابع [[یهودی]] و [[مسیحی]] نقل شده باشد، گفته می‌شود. بنابر روایات، ورود اسرائیلیات در تفسیر و [[شأن نزول قرآن]]، زمان [[پیامبر(ص)]] بوده است و حضرت از آن نهی کرده‌اند. گسترش اسرائیلیات در زمان [[خلیفه دوم]] دانسته شده است، چرا که از یک سو، نقل روایات پیامبر(ص) ممنوع شده بود و از طرف دیگر داستان سرایان یهودی، در میان مردم آزادانه حضور داشتند. عواملی از جمله مهاجرت یهودیان و مسیحیان به [[جزیرة العرب]]، فرهنگ بالاتر ایشان نسبت به اعراب جاهلی، وجود اشتراک متون دینی مسلمانان و یهودیان و مسیحیان و اقدامات عامدانه یهودیان برای ایجاد [[انحراف در قرآن]]، از عوامل پیدایش اسرائیلیات دانسته شده است.
-وجود اسرائیلیات در تفاسیر [[اهل سنت]]، به دلیل اعتماد بیش از حد اهل سنت به روایات [[صحابه پیامبر(ص)|صحابه]] می‌باشد. از این رو اسرائیلیات در تفاسیر اهل سنت بیشتر از تفاسیر شیعه ورود کرده است.
+وجود اسرائیلیات در تفاسیر اهل سنت، به دلیل اعتماد بیش از حد اهل سنت به روایات صحابه می‌باشد. از این رو اسرائیلیات در تفاسیر اهل سنت بیشتر از تفاسیر شیعه ورود کرده است.
 == تعریف ==
-'''اسرائیلیات''' جمع اسرائیلیه و به داستان یا حادثه‌ای که از منابع [[یهودی]] و [[مسیحی]] روایت شود، اطلاق می‌گردد.<ref>دروزه، محمد عزه، اسرائیلیات فی التفسیر و الحدیث، دمشق، فی دارالایمان، ۱۴۰۵ ق، ص۲۰۴.</ref> این واژه دارای معنای گسترده‌ای است و مشتمل بر آنچه که دارای پیشینه‌ای از داستان‌های یهودی و مسیحی است، نیز می‌شود و اطلاق آن بر هر دو فرهنگ از باب تغلیب است.<ref>معرفت، التفسیر المفسرون، ج۱، ص۱۶۵.</ref>
+'''اسرائیلیات''' جمع اسرائیلیه و به داستان یا حادثه‌ای که از منابع [[یهودی]] و [[مسیحی]] روایت شود، اطلاق می‌گردد.<ref>دروزه، محمد عزه، اسرائیلیات فی التفسیر و الحدیث، دمشق، فی دارالایمان، ۱۴۰۵ ق، ص۲۰۴.</ref> این واژه دارای معنای گسترده‌ای است و اطلاق آن بر دو فرهنگ یهودی و مسیحی از باب تغلیب است.<ref>معرفت، محمد هادی، التفسیر المفسرون، ج۱، ص۱۶۵.</ref> هر نوع روايت و حکایتی را كه از منابع غير اسلامى وارد قلمرو فرهنگ اسلامى شده باشد را شامل مى‏‌شود. <ref>مركز فرهنگ و معارف قرآن، دايره المعارف قرآن كريم، قم بوستان كتاب، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۲۲۰.</ref>
 == ورود اسرائیلیات ==
-زمان ورود اسرائیلیات در تفاسیر آن گونه که در روایات آمده است از زمان [[پیامبر(ص)]] می‌باشد و از طرف حضرت(ص) نهی شده است.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ سیاسی اسلام، تاریخ خلفا، ج۲، ص۸۷ به بعد.</ref> گسترش این مسئله از زمان [[خلیفه ی دوم]] می‌باشد، زیرا خلیفه دوم از یک سو، [[صحابه پیامبر(ص)|صحابه]] را از نگارش و نقل احادیث پیامبر(ص) نهی کرد<ref>اضواء علی السنه المحمدیه، ص۴۶.</ref> و از سوی دیگر، میدان برای عدّه‌ای از قصه‌خوانان یهودی و مسیحی بازگردید.<ref>همان، ص۱۵۰.</ref>
+زمان ورود اسرائیلیات در تفاسیر آن گونه که در روایات آمده است از زمان [[پیامبر(ص)]] می‌باشد و از طرف حضرت(ص) نهی شده است.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ سیاسی اسلام، تاریخ خلفا، ج۲، ص۸۷ به بعد.</ref> گسترش این مسئله از زمان [[خلیفه ی دوم]] می‌باشد، زیرا خلیفه دوم از یک سو، [[صحابه پیامبر(ص)|صحابه]] را از نگارش و نقل احادیث پیامبر(ص) نهی کرد<ref>اضواء علی السنه المحمدیه، ص۴۶.</ref> و از سوی دیگر، میدان برای عدّه‌ای از قصه‌خوانان یهودی و مسیحی بازگردید.<ref>اضواء علی السنه المحمدیه،ص۱۵۰.</ref>
 == عوامل پیدایش اسرائیلیات ==
-عوامل پیدایش و نفوذ اسرائیلیات و اندیشه‌های اهل کتاب و گسترش آن به ویژه یهودیان در میان جمعیّت مسلمین و فرهنگ آنان را می‌توان موارد زیر دانست:
 * کوچ یهود و نصاری به سوی [[جزیرة العرب]] و هم جواری مسلمانان با آنان در [[مدینه]].
-* هیبت علمی و دینی یهود و نصاری که پشتوانه فرهنگی آنان به حساب می‌آمد سبب شد، تا اعراب جاهلی که از آن پشتوانه بی‌بهره بودند، آنان را برتر از خود بپندارند. آگاهی‌های وسیع یهود و نصار از تاریخ و دانستن داستان‌های شگفت‌انگیز، عامل مهمی در برتری آنان بر اعراب جاهلی بوده است.<ref>تاریخ سیاسی اسلام، ج۱.</ref>
+* هیبت علمی و دینی یهود و نصاری که پشتوانه فرهنگی آنان به حساب می‌آمد سبب شد، تا اعراب جاهلی که از آن پشتوانه بی‌بهره بودند، آنان را برتر از خود بپندارند. آگاهی‌های وسیع یهود و نصار از تاریخ و دانستن داستان‌های شگفت‌انگیز، عامل مهمی در برتری آنان بر اعراب جاهلی بوده است.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ سیاسی اسلام، ج۱.</ref>
 * وجود مشترکات متون دینی یهود با قرآن، زمینه بهره‌گیری مسلمین را فراهم می‌ساخت. قرآن همانند تورات، بسیاری از قضایا و تاریخ پیامبران و امّت‌های پیشین را بیان نموده است. هم‌چنان‌که موارد مشابه بین قرآن و [[انجیل]] به ویژه درباره [[حضرت عیسی(ع)]] وجود دارد. چون شیوه قرآن کریم در نقل داستان‌ها بر این است که به گزیده‌ای از داستان بسنده می‌کند، برخی از مفسّران برای این‌که داستانی کامل و جامع را ذکر کنند، روایات غیر مفید را نیز به عنوان شأن نزول به آیات قرآن ضمیمه کردند.<ref>المیزان، ج۱۳، ص۲۹۱–۲۹۲.</ref>
 * ناتوانی خلفا در پاسخ‌گوئی به مسائل دینی مردم، آزادی عمل قصه‌خوانان اهل کتاب و تشویق آنان از سوی دولت مردان، کنار ماندن [[امیر المؤمنین(ع)]] از حکومت، زمینه لازم را برای فعالیت افرادی چون [[کعب الاحبار]]، با دانسته‌های خرافی خود فراهم آورد