استحباب و فضیلت سرپرستی یتیم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[قرآن کریم]] سفارش زیادی درباره یتیمان کرده است. رعایت و مراقبت از اموال یتیمان؛ وعده عذاب جهنم به غصب‌کنندگان اموال یتیمان؛ همردیفی بدرفتاری با یتیمان با کفر به خدا؛ اختصاص دادن قسمتی از خمس برای ایتام؛ از جمله سفارش‌های قرآنی برای یتیم‌نوازی می‌باشد.
[[قرآن کریم]] سفارش زیادی درباره یتیمان کرده است. رعایت و مراقبت از اموال یتیمان؛ وعده عذاب جهنم به غصب‌کنندگان اموال یتیمان؛پرهیز از تحقیر يتيمان؛ بد‌رفتارى با يتيمان را خصوصیت تکذیب کنندگان قیامت دانستن و ...؛  از جمله سفارش‌های قرآنی برای یتیم‌نوازی می‌باشد.


در [[روایات]] تأکید بسیاری شده است درباره این فضیلت که سرپرستی و تکفل یتیمان ثواب و پاداش زیادی دارد.
در [[روایات]] تأکید بسیاری شده است درباره این فضیلت که سرپرستی و تکفل یتیمان ثواب و پاداش زیادی دارد.
خط ۱۶: خط ۱۶:
در قرآن بر اساس یک توصیه اخلاقی<ref>جوادی آملی، عبدالله، تسنیم: تفسیر قرآن کریم، تحقیق و تنظیم: حسین اشرفی و عباس رحیمیان، قم، مرکز نشر اسراء، ‌چاپ دوم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۴۲۵.</ref> خواسته شده است هنگام تقسیم ارث، اگر ارحامی که از وارثان میت نیستند و نیز مطلق یتیمان و مسکینان (از بستگان یا غیر آن)، حضور یافتند، آنان را از میراث به جا مانده بهره‌مند کنند.<ref>سوره نساء، آیه ۸. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم: تفسیر قرآن کریم، تحقیق و تنظیم: حسین اشرفی و عباس رحیمیان، قم، مرکز نشر اسراء، ‌چاپ دوم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۴۲۵.</ref> قرآن به پیامبر یادآوری می‌کند که خودش نیز یتیم بوده و خدا پناهش داده است؛ پس به پاس این نعمت نباید با یتیمان قهر کند و آن‌ها را از خود براند و دور کند.<ref>سوره ضحی، آیات ۶ و ۹. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۱۰۲.</ref>
در قرآن بر اساس یک توصیه اخلاقی<ref>جوادی آملی، عبدالله، تسنیم: تفسیر قرآن کریم، تحقیق و تنظیم: حسین اشرفی و عباس رحیمیان، قم، مرکز نشر اسراء، ‌چاپ دوم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۴۲۵.</ref> خواسته شده است هنگام تقسیم ارث، اگر ارحامی که از وارثان میت نیستند و نیز مطلق یتیمان و مسکینان (از بستگان یا غیر آن)، حضور یافتند، آنان را از میراث به جا مانده بهره‌مند کنند.<ref>سوره نساء، آیه ۸. جوادی آملی، عبدالله، تسنیم: تفسیر قرآن کریم، تحقیق و تنظیم: حسین اشرفی و عباس رحیمیان، قم، مرکز نشر اسراء، ‌چاپ دوم، ۱۳۸۹ش، ج۱۷، ص۴۲۵.</ref> قرآن به پیامبر یادآوری می‌کند که خودش نیز یتیم بوده و خدا پناهش داده است؛ پس به پاس این نعمت نباید با یتیمان قهر کند و آن‌ها را از خود براند و دور کند.<ref>سوره ضحی، آیات ۶ و ۹. مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۲۷، ص۱۰۲.</ref>


=== احتياط و دقّت در اموال يتيمان ===
=== مراقبت و دقّت در نگهداری اموال يتيمان ===
قرآن کریم به رعایت امانت و نگهداری اموال یتیمان فراخوانده است و با کسانی که اموال یتیمان را ظالمانه حیف و میل می‌کنند، سخت برخورد شده است. قرآن کریم، در سوره نساء آیه ۲، سوره اسراء آیه ۳۴، سوره انعام آیه ۱۵۲ و سوره نساء آیه ۱۰ با عبارات مختلف مردم را به مراقبت از اموال یتیم و رعایت حقوق آن‌ها فراخوانده است. خداوند در قرآن نسبت به اموال يتيمان سفارش مخصوص کرده است، زيرا اموال آنان آسيب پذيرتر از همه چيز است. نمى توانند از آن مراقبت كنند: {{قرآن|وَ لاَ تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِىَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ| ترجمه= و به مال يتيم، جز به بهترين صورت [و براى اصلاح]، نزديك نشويد، تا به حدّ رشد خود برسد.|سوره = انعام|آیه= ۱۵۲}}
قرآن کریم به رعایت امانت و نگهداری اموال یتیمان فراخوانده است و با کسانی که اموال یتیمان را ظالمانه حیف و میل می‌کنند، سخت برخورد شده است. قرآن کریم، در سوره نساء آیه ۲، سوره اسراء آیه ۳۴، سوره انعام آیه ۱۵۲ و سوره نساء آیه ۱۰ با عبارات مختلف مردم را به مراقبت از اموال یتیم و رعایت حقوق آن‌ها فراخوانده است. خداوند در قرآن نسبت به اموال يتيمان سفارش مخصوص کرده است، زيرا اموال آنان آسيب پذيرتر از همه چيز است. نمى توانند از آن مراقبت كنند: {{قرآن|وَ لاَ تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِىَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ| ترجمه= و به مال يتيم، جز به بهترين صورت [و براى اصلاح]، نزديك نشويد، تا به حدّ رشد خود برسد.|سوره = انعام|آیه= ۱۵۲}}


خط ۳۲: خط ۳۲:
|ترجمه=  (آيا او تو را يتيم نيافت و پناه داد؟! و تو را گمشده يافت و هدايت كرد، و تو را فقير يافت و بى نياز نمود، حال كه چنين است، يتيم را تحقير مكن). بنابراين، هيچ كس حقّ تحقير يتيمان را ندارد.|سوره= فجر|آیه= ۸-۶}} سپس مسلمانان را از تحقير ايتام منع مى‌كند: {{قرآن|فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلاَ تَقْهَرْ|ترجمه=حال كه چنين است يتيم را تحقير مكن‏ |سوره=فجر|آیه=۹}}
|ترجمه=  (آيا او تو را يتيم نيافت و پناه داد؟! و تو را گمشده يافت و هدايت كرد، و تو را فقير يافت و بى نياز نمود، حال كه چنين است، يتيم را تحقير مكن). بنابراين، هيچ كس حقّ تحقير يتيمان را ندارد.|سوره= فجر|آیه= ۸-۶}} سپس مسلمانان را از تحقير ايتام منع مى‌كند: {{قرآن|فَأَمَّا الْيَتِيمَ فَلاَ تَقْهَرْ|ترجمه=حال كه چنين است يتيم را تحقير مكن‏ |سوره=فجر|آیه=۹}}


=== بد رفتارى با يتيمان خصوصیت تکذیب کنندگان قیامت===
=== بد‌رفتارى با يتيمان خصوصیت تکذیب کنندگان قیامت===
آيه اوّل و دوّم سوره ماعون تعبير بسيار تكان دهنده‌اى در مورد بدرفتارى با ايتام وجود دارد: {{قرآن|أَرَأَيْتَ الَّذِى يُكَذِّبُ بِالدِّينِ|۱| فَذَلِكَ الَّذِى يَدُعُّ الْيَتِيمَ|۲|
آيه اوّل و دوّم سوره ماعون تعبير بسيار تكان دهنده‌اى در مورد بدرفتارى با ايتام وجود دارد: {{قرآن|أَرَأَيْتَ الَّذِى يُكَذِّبُ بِالدِّينِ|۱| فَذَلِكَ الَّذِى يَدُعُّ الْيَتِيمَ|۲|
|ترجمه= آيا كسى كه پيوسته روز جزا را انكار مى كند ديدى؟! او همان كسى است كه يتيم را با خشونت مى راند.|سوره= ماعون|آیه= ۱و۲}}
|ترجمه= آيا كسى كه پيوسته روز جزا را انكار مى كند ديدى؟! او همان كسى است كه يتيم را با خشونت مى راند.|سوره= ماعون|آیه= ۱و۲}}
خط ۴۳: خط ۴۳:


== تشویق به یتیم‌نوازی در روایات ==
== تشویق به یتیم‌نوازی در روایات ==
در نگاه روایات، برترین خانه‌ها خانه‌ای است که در آن به یتیمی نیکی شود و بدترین آن خانه‌ای است که بر یتیم بدی شود.<ref>جوادی آملی، عبدالله، مفاتیح الحیاة، قم، نشر اسراء، چاپ چهل و چهارم، ۱۳۹۱ش، ص۳۹۸.</ref> کسی که عهده‌دار هزینه زندگی یتیمی شود، در بهشت همراه رسول خدا(ص) خواهد شد.<ref>حمیرى، عبد الله بن جعفر، قرب الاسناد، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۹۴، ح۳۱۵.</ref> بهشت پاداش کسی است که ناله یتیمی را ساکت کند.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم: انتشارات اسلامى، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۸، ح۵۷۳.</ref>
در نگاه روایات، برترین خانه‌ها خانه‌ای است که در آن به یتیمی نیکی شود و بدترین آن خانه‌ای است که بر یتیم بدی شود.<ref>جوادی آملی، عبدالله، مفاتیح الحیاة، قم، نشر اسراء، چاپ چهل و چهارم، ۱۳۹۱ش، ص۳۹۸.</ref> کسی که عهده‌دار هزینه زندگی یتیمی شود، در بهشت همراه رسول خدا(ص) خواهد شد.<ref>حمیرى، عبد الله بن جعفر، قرب الاسناد، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۹۴، ح۳۱۵.</ref> بهشت پاداش کسی است که ناله یتیمی را ساکت کند.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارات اسلامى، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۸، ح۵۷۳.</ref>


یتیم‌نوازی یکی از سفارش‌های [[امیرالمؤمنین|امیرمومنان علی(ع)]] پس از ضربت خوردن در محراب عبادت بود: {{متن عربی|اَللَّهَ اَللَّهَ فِی اَلْأَیتَامِ| ترجمه=خدا را خدا را درباره یتیمان، آنان را گاهى سیر و گاهى گرسنه مگذارید، مباد که در کنار شما تباه شوند.}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق: غفارى، على اکبر و محمد آخوندى، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۱.</ref>
یتیم‌نوازی یکی از سفارش‌های [[امیرالمؤمنین|امیرمومنان علی(ع)]] پس از ضربت خوردن در محراب عبادت بود: {{متن عربی|اَللَّهَ اَللَّهَ فِی اَلْأَیتَامِ| ترجمه=خدا را خدا را درباره یتیمان، آنان را گاهى سیر و گاهى گرسنه مگذارید، مباد که در کنار شما تباه شوند.}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۴۷. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق: غفارى، على اکبر و محمد آخوندى، تهران، دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۱.</ref>


رسول اکرم (صلى الله عليه وسلم) می‌فرمايند:
رسول اکرم (ص): {{متن عربی|خَيرُ بُيُوتِکُم بَيتُ فيهِ يَتيمُ يُحْسَنُ اِليهِ وَ شَرُّ بُيوتِکُمْ بَيتُ يُساء اِلَيهِ»
 
« خَيرُ بُيُوتِکُم بَيتُ فيهِ يَتيمُ يُحْسَنُ اِليهِ وَ شَرُّ بُيوتِکُمْ بَيتُ يُساء اِلَيهِ»


بهترين خانه‌هاي شما خانه‌اي است که در آن يتيمي مورد احسان و عطوفت باشد و بدترين خانه‌ها، خانه‌اي است که در آن به يتيمي بدرفتاري و ستم شود.
بهترين خانه‌هاي شما خانه‌اي است که در آن يتيمي مورد احسان و عطوفت باشد و بدترين خانه‌ها، خانه‌اي است که در آن به يتيمي بدرفتاري و ستم شود.
۲٬۱۵۱

ویرایش