۲٬۱۵۱
ویرایش
ارزیابی روایات تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۵۷
، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۲←جستارهای وابسته
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
روایات تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع) تا چه حد قابل اعتماد هستنند؟ | روایات تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع) تا چه حد قابل اعتماد هستنند؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
روایات فراوانی نقل شده که در آنها الفاظ و آیات [[قرآن]] بر [[اهل‌بیت]] و [[ولایت|ولایت آنها]] تطبیق داده شده است. بسیاری از این روایات قابل قبول بوده و مورد استناد قرار گرفته است. تطبیق آیات بر [[اهل‌بیت(ع)]] یا افراد دیگر نیز، امری عقلایی و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] دانسته شده است. با این حال محققان، برخی از این روایات را نپذیرفته‌اند؛ زیرا برخی روایات به جهت سند اشکال دارند و افرادی در سند آنها وجود دارند که در [[کتاب‌های رجالی شیعه|کتاب‌های معتبر رجالی]]، متهم به [[غلو]] و فساد عقیده هستند. | |||
عالمان [[شیعه]]، علاوه بر مشکلات سندی، به مشکلات محتوایی برخی از این روایات نیز معتقدند؛ برخی مخالف نص و ظاهر آیات و برخی را توهین به اهل‌بیت به شمار آورده‌اند. همچنین بعضی از این روایات، مخالف قواعد ادبی یا مخالف واقعیت‌های تاریخی دانسته | عالمان [[شیعه]]، علاوه بر مشکلات سندی، به مشکلات محتوایی برخی از این روایات نیز معتقدند؛ برخی مخالف نص و ظاهر آیات و برخی را توهین به اهل‌بیت به شمار آورده‌اند. همچنین بعضی از این روایات، مخالف قواعد ادبی یا مخالف واقعیت‌های تاریخی دانسته شدهه‌اند. | ||
محققان معتقدند برخی افراد برای بدنام کردن اهل‌بیت احادیثی را جعل کرده‌اند و عالمان شیعه برای دوری از این جعلیات، تلاش بسیاری کرده‌اند تا ناخواسته، اهداف غالیان تحقق نیابد. [[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه، اخبار تطبیق آیات بر اهل‌بیت و دشمنان اهل‌بیت را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهل‌بیت از آن سوء استفاده کرده‌اند. | محققان معتقدند برخی افراد برای بدنام کردن اهل‌بیت احادیثی را جعل کرده‌اند و عالمان شیعه برای دوری از این جعلیات، تلاش بسیاری کرده‌اند تا ناخواسته، اهداف غالیان تحقق نیابد. [[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه، اخبار تطبیق آیات بر اهل‌بیت و دشمنان اهل‌بیت را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهل‌بیت از آن سوء استفاده کرده‌اند. | ||
== اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع) == | == اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت(ع) == | ||
محققان معتقدند اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت یا دیگران، یک امر عقلایی بوده و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] است. [[علامه طباطبایی]] | محققان معتقدند اصل تطبیق آیات بر اهل‌بیت یا دیگران، یک امر عقلایی بوده و لازمه [[قاعده جری و تطبیق]] است. به گفته [[علامه طباطبایی]] در [[کتاب قرآن در اسلام]]، قرآن کتابی همگانی و همیشگی است و آیات آن به آینده و گذشته مانند حال قابل تطبیق است؛ بنابراین نزول آیه‌ای در موردی خاص باعث نمی‌شود که آن آیه در مواردی غیر از آن، قابل تطبیق نباشد. به اعتقاد وی، آیه‌ای که درباره شخص یا اشخاص معینی نازل شده، منحصر در همان افراد نمی‌ماند، و به هر موردی که ویژگی‌های آن افراد را داشته باشد، سرایت خواهد کرد. | ||
محققان معتقدند که جری و انطباق از ویژگی‌های منحصر به فرد قرآن نیست، بلکه موارد بسیاری از جمله قانون کشورها نیز این ویژگی را دارا هستند. | محققان معتقدند که جری و انطباق از ویژگی‌های منحصر به فرد قرآن نیست، بلکه موارد بسیاری از جمله قانون کشورها نیز این ویژگی را دارا هستند. | ||
== آیات انطباق یافته بر اهل‌بیت(ع) در روایات تفسیری == | == آیات انطباق یافته بر اهل‌بیت(ع) در روایات تفسیری == | ||
روایات بسیاری وجود دارد که در آنها الفاظ و آیات قرآن بر [[اهل‌بیت]] و [[ولایت|ولایت آنها]] تطبیق داده شده است. طبق تحقیقی که در مورد روایات تطبیق به انجام رسیده، مجموع این دسته روایات در کتاب‌های حدیثی، به دو هزار و یکصد و سی روایت می‌رسد.<ref name=":0">زهرا حسینی، جمع‌آوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد).</ref> {{یادداشت|این تعداد | روایات بسیاری وجود دارد که در آنها الفاظ و آیات قرآن بر [[اهل‌بیت]] و [[ولایت|ولایت آنها]] تطبیق داده شده است. طبق تحقیقی که در مورد روایات تطبیق به انجام رسیده، مجموع این دسته روایات در کتاب‌های حدیثی، به دو هزار و یکصد و سی روایت می‌رسد.<ref name=":0">زهرا حسینی، جمع‌آوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و…، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد).</ref> {{یادداشت|این تعداد بر اساس کتاب‌هایی مانند تفسیر برهان و نور الثقلین، بیشتر نیز می‌گردد؛ به نحوی که مجموع روایات تطبیق در تفسیر برهان به یازده هزار و هشتصد و شصت و چهار و در تفسیر نورالثقلین به سیزده هزار و پانصد و هفتاد و دو روایت می‌رسد.}} | ||
براساس این تحقیق، تعداد احادیث نقل شده از [[پیامبر(ص)]] و هر یک از [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] به تفکیک به این شرح است: | براساس این تحقیق، تعداد احادیث نقل شده از [[پیامبر(ص)]] و هر یک از [[امامان شیعه|ائمه(ع)]] به تفکیک به این شرح است: | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۴: | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[امام رضا(ع)]]:{{-}}'''«مخالفان ما اخباری در فضایل ما و معایب دشمنان ما جعل کرده‌اند، تا مردم نسبت به ما بدبین شوند.»'''<ref>بحار الانوار، ج۲۶، ص۲۳۹ به نقل از عیون الاخبار، ص۱۶۸ و ۱۹۶.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان = | نقل‌قول = [[امام رضا(ع)]]:{{-}}'''«مخالفان ما اخباری در فضایل ما و معایب دشمنان ما جعل کرده‌اند، تا مردم نسبت به ما بدبین شوند.»'''<ref>بحار الانوار، ج۲۶، ص۲۳۹ به نقل از عیون الاخبار، ص۱۶۸ و ۱۹۶.</ref>|تاریخ بایگانی| منبع = | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = 14px|رنگ پس‌زمینه =#FFF9E7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
محققان معتقدند برخی برای بدنام کردن اهل‌بیت احادیثی را جعل کردند. | محققان معتقدند برخی برای بدنام کردن اهل‌بیت احادیثی را جعل کردند. جعل کنندگان این نوع روایات، چهره‌ای غیر عادی و ناملایم با طبع انسانی از ائمه می‌ساختند تا مردم را از اهل‌بیت دور کرده و گاه به بهانه تعریف کردن از اهل‌بیت، بی‌احترامی‌هایی نسبت به آنان را فراهم می‌آوردند. | ||
[[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه در [[کتاب عیون اخبار الرضا]] اخبار تطبیق آیات بر اهل‌بیت و دشمنان آنها را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهل‌بیت از آن سوء استفاده کرده‌اند. | عالمان شیعه برای دوری از جعلیات در مباحث جری و تطبیق، تلاش بسیاری کرده‌اند تا ناخواسته، اهداف غالیان تحقق نیابد. [[شیخ صدوق]] از عالمان بزرگ شیعه در [[کتاب عیون اخبار الرضا]] اخبار تطبیق آیات بر اهل‌بیت و دشمنان آنها را یکی از مواضعی دانسته که مخالفان مکتب اهل‌بیت از آن سوء استفاده کرده‌اند. | ||
محققان مواردی از روایات جعلی را چنین ذکر کرده‌اند: | محققان مواردی از روایات جعلی را چنین ذکر کرده‌اند: | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۲: | ||
* در روایات دیگری آمده است که مراد از (الثَّقَلانِ) در آیهٔ {{قرآن|سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَ الثَّقَلان|ترجمه=ای گروه جن و انس به‌زودی به‌حساب کار شما خواهیم پرداخت.}}<ref>. سورهٔ الرحمن (۵۵)، آیهٔ ۳۱.</ref> قرآن و اهل بیت است.<ref>تفسیر برهان، ج۴، ص۲۶۷.</ref> در سندِ روایاتی که این تفسیر را عرضه کرده، محمد بن عیسی یقطینی، غلو کننده و ابان بن عثمان، فاسد المذهب هستند. | * در روایات دیگری آمده است که مراد از (الثَّقَلانِ) در آیهٔ {{قرآن|سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَ الثَّقَلان|ترجمه=ای گروه جن و انس به‌زودی به‌حساب کار شما خواهیم پرداخت.}}<ref>. سورهٔ الرحمن (۵۵)، آیهٔ ۳۱.</ref> قرآن و اهل بیت است.<ref>تفسیر برهان، ج۴، ص۲۶۷.</ref> در سندِ روایاتی که این تفسیر را عرضه کرده، محمد بن عیسی یقطینی، غلو کننده و ابان بن عثمان، فاسد المذهب هستند. | ||
* در روایاتی آمده که مراد از [[بنی‌اسرائیل]] در قرآن، اهل‌بیت پیامبر(ص) هستند و در آن، توضیح داده شده که [[اسرائیل]] در لغت به معنای بندهٔ خدا (عبداللّه) است و اهل‌بیت، فرزندان پیامبر هستند و نام پدر پیامبر عبداللّه بوده است. | * در روایاتی آمده که مراد از [[بنی‌اسرائیل]] در قرآن، اهل‌بیت پیامبر(ص) هستند و در آن، توضیح داده شده که [[اسرائیل]] در لغت به معنای بندهٔ خدا (عبداللّه) است و اهل‌بیت، فرزندان پیامبر هستند و نام پدر پیامبر عبداللّه بوده است. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[ارزیابی روایات یک چهارم قرآن در مورد اهل‌بیت(ع)]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
:<small>''این مدخل برگرفته شده از کتاب «'''باطن و تأویل قرآن'''» گفتگو با علی‌اکبر بابایی و دکتر محمد کاظم شاکری، کارشناس و مجری: مصطفی کریمی، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی | :<small>''این مدخل برگرفته شده از کتاب «'''باطن و تأویل قرآن'''» گفتگو با علی‌اکبر بابایی و دکتر محمد کاظم شاکری، کارشناس و مجری: مصطفی کریمی، قم، مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه، ۱۳۸۱ش است.''</small> | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن | ||
| شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ = امام‌شناسی در قرآن | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ = | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۶: | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = شد | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ب | | اولویت = ب | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۱۲: | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:امامان شیعه]] | |||