ارثی‌بودن خصوصیات اخلاقی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
نظر اسلام در زمینه وراثت خصوصیات اخلاقی چیست؟ آیا افرادی برای توجیه خصلت‌ها و رفتارهای اخلاقی و کردار خود می‌توانند به وراثت استناد کنند؟
نظر اسلام در زمینه وراثت خصوصیات اخلاقی چیست؟ آیا افرادی برای توجیه خصلت‌ها و رفتارهای اخلاقی و کردار خود می‌توانند به وراثت استناد کنند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}براساس روایات اسلامی، وراثت، در کنار عوامل دیگر، در خصوصیات اخلاقی افراد تأثیرگزار است. دانشمندان نیز معتقدند موجودات بسیار کوچکی در کروموزوم‌ها وجود دارند که عامل وراثت بوده و نامش را ژن گذاشتند.
در ارتباط با این سؤال سه نکته قابل ذکر است که اشاره می‌کنیم:


نکته اول: امروزه دانشمندان دامنه تحقیق را توسعه داده‌اند و به اعماق سلول راه پیدا کرده‌اند و در نتیجه متوجه شده‌اند موجودات بسیار کوچکی در کروموزوم‌ها وجود دارند که عامل وراثت می‌باشند و نامش را ژن گذاشتند.
در برخی روایات، از واژه «عِرق» که هم‌معنای وراثت است استفاده کرده‌اند، و به نقش آن در خصوصیات اخلاق پرداخته‌اند:


رسول اکرم(ص) و ائمه طاهرین(ع) که حقایق را با نور وحی و الهام می‌دیدند به رموز خلقت توجه کامل داشتند و درباره آنها سخن گفته‌اند. در ارتباط با موضوع مطرح شده در سخن معصومین(ع) واژه «عِرق» که هم معنای وراثت است به کار برده شده. به دو نمونه از سخنان معصومین در این زمینه اشاره می‌کنیم:
* رسول اکرم(ص): {{متن عربی|ترجمه=در انتخاب همسر دقت کن به راستی وراثت باعث می‌شود اخلاق فرزندان متأثر از اخلاق والدین شود.}}<ref>فلسفی، محمد تقی، کودک از نظر وراثت و تربیت، قم، نشر معارف اسلامی، ۱۳۴۳ش، ص۶۴.</ref>
* [[امیرالمؤمنین|امیرمومنان علی(ع)]]: {{متن عربی||ترجمه=سجایای اخلاقی دلیل و نشانه پاکی و بزرگواری وراثت است.}}<ref>لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم و المواعظ،بی‌جا، دار الحدیث، چاپ اول، بی‌تا، ص۲۲۸.</ref>


۱. رسول اکرم(ص) فرمودند: «انظر فی ایّ شیءٍ تضعُ ولدک فانّ العرق دساس؛ در انتخاب همسر دقت کن به راستی وراثت باعث می‌شود اخلاق فرزندان متأثر از اخلاق والدین شود».<ref>فلسفی، محمد تقی، کودک از نظر وراثت و تربیت، قم، نشر معارف اسلامی، ۱۳۴۳ش، ص۶۴.</ref>
در دین اسلام به نقش وراثت در خصوصیات رفتاری انسان، پرداخته شده است. از آموزه‌ها به دست می‌آید که تأثیر وراثت در اخلاقِ فرد فقط در حد آماده کردن زمینه‌ها و فراهم کردن استعدادهای اخلاقی است و به‌گونه ای نیست که اراده و اختیار را از انسان بگیرد.  


۲. پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «حسن الأخلاق برهان کرم الأعراق؛ سجایای اخلاقی دلیل و نشانه پاکی و بزرگواری وراثت است».<ref>فلسفی، محمد تقی، کودک از نظر وراثت و تربیت، قم، نشر معارف اسلامی، ۱۳۴۳ش، ص۶۵.</ref>
از نشانه‌های این مطلب در اسلام چنین گفته شده که در اسلام هیچ‌کس برای توجیه کارهای زشت خود نمی‌تواند استناد به وراثت کند؛ زیرا اختیار و اراده داشته است.
 
پس با توجه به این روایات و روایات دیگر ثابت می‌شود که دین اسلام به عامل وراثت توجه ویژه ای دارد.
 
نکته دوم: درست است که وراثت در اخلاق فرد تأثیر می‌گذارد، ولی فقط در حد آماده کردن زمینه‌ها و فراهم کردن استعدادهای اخلاقی است و به گونه ای نیست که اراده و اختیار را از انسان بگیرد؛ مثلاً فردی که پدرش خوش‌اخلاق است آمادگی بیشتری برای خوش‌اخلاق شدن دارد به خلاف کسی که پدرش بداخلاق است ولی هر دو اختیار دارند که در آینده صفت خوش اخلاقی را در خود پرورش دهند. البته فردی که پدرش بداخلاق بوده است تلاش و زحمت بیشتری باید داشته باشد چون آمادگی و زمینه این صفت در او کمتر است.
 
پس با توجه به نکته دوم هیچ‌کس برای توجیه کارهای زشت خود نمی‌تواند استناد به وراثت کند. چون اختیار و اراده کار خوب و ترک کار زشت را داشته است.
 
نکته سوم: نکته ای که خوب است در همین ارتباط توجه داشته باشید این که محاسبه اعمال بر اساس عدالت می‌باشد؛ یعنی این گونه نیست که انجام عملی خیر در دو موقعیت و شرایط مختلف یک گونه ثواب داشته باشد. ارزش عمل شخصی که با زمینه نامساعد صورت گرفته بیشتر از عملی که همه زمینه‌ها برای انجام عمل خیر فراهم بوده است.
{{پایان پاسخ}}


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۳۰: خط ۲۱:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
| شاخه اصلی =
| شاخه اصلی = کلام
| شاخه فرعی۱ =
| شاخه فرعی۱ = انسان‌شناسی‏
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = -
  | تیترها =
  | تیترها = -
  | ویرایش =
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
۲٬۱۵۱

ویرایش