۷٬۰۶۳
ویرایش
ادعای خرد آدمی خدای واقعی در ایران باستان (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۸ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۰۳
، ۸ فوریهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==وجود آموزه ها و رسومات خرد ستیز در ایران باستان== | ==وجود آموزه ها و رسومات خرد ستیز در ایران باستان== | ||
در فرهنگ ایران باستان نه‌تنها اعتقادی به خردگرایی وجود نداشته بلکه آموزه‌ها و رسم و رسومات خردستیز بر این فرهنگ حاکم بوده است و ممکن نیست آموزه‌ها ، رسومات و فرهنگ مبتنی بر خرد خدایی باخرد و عقل در ستیز باشد. حتی گفته می‌شود آیین زرتشت که اصالتاً دینی توحیدی بوده گویا بعد از مرگ زرتشت دوگانه‌پرستی بر این آیین غلبه كرده و «اندیشه توحید كه زردشت تعلیم می‌داد نیز دست‌خوش تغییراتی گردیده است». <ref>بی‌ناس، جان،تاریخ جامع ادیان، ص 468، ترجمه علی اصغر حكمت، تهران،انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ 5، 1370ش.</ref> | در فرهنگ ایران باستان نه‌تنها اعتقادی به خردگرایی وجود نداشته بلکه آموزه‌ها و رسم و رسومات خردستیز بر این فرهنگ حاکم بوده است و ممکن نیست آموزه‌ها ، رسومات و فرهنگ مبتنی بر خرد خدایی باخرد و عقل در ستیز باشد. حتی گفته می‌شود آیین زرتشت که اصالتاً دینی توحیدی بوده گویا بعد از مرگ زرتشت دوگانه‌پرستی بر این آیین غلبه كرده و «اندیشه توحید كه زردشت تعلیم می‌داد نیز دست‌خوش تغییراتی گردیده است».<ref>بی‌ناس، جان،تاریخ جامع ادیان، ص 468، ترجمه علی اصغر حكمت، تهران،انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چاپ 5، 1370ش.</ref> | ||
این تغییرات نیز از فرهنگ خردستیزی ایرانیان باستان متأثر شده است و دو عنصر اهورامزدا و اهریمن، در این آیین نمایان شد كه هرکدام به‌نوعی دعوی خالقیت داشتند. | این تغییرات نیز از فرهنگ خردستیزی ایرانیان باستان متأثر شده است و دو عنصر اهورامزدا و اهریمن، در این آیین نمایان شد كه هرکدام به‌نوعی دعوی خالقیت داشتند. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
همچنین در راستای خردستیزی فرهنگ ایران باستان می‌توان به تقدیس آتش اشاره کرد. در ایران قبل از اسلام آتشكده‌های فراوانی وجود داشت كه آثار برخی از آنان تاكنون نیز باقی‌مانده است هرچند زرتشتیان وجوهی را برای تقدیس آتش ذكر می‌كنند ولی دلیلی عقلی و فلسفی برای این تقدیس وجود ندارد و این افراط غیرعقلانی در تقدیس آتش باعث شده كه عده‌ای آنان را آتش‌پرست بنامند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه‌آثار، ج 14، ص 219، (خدمات متقابل اسلام و ایران)، انتشارات صدرا، چاپ سوم، 1419 ق.</ref> | همچنین در راستای خردستیزی فرهنگ ایران باستان می‌توان به تقدیس آتش اشاره کرد. در ایران قبل از اسلام آتشكده‌های فراوانی وجود داشت كه آثار برخی از آنان تاكنون نیز باقی‌مانده است هرچند زرتشتیان وجوهی را برای تقدیس آتش ذكر می‌كنند ولی دلیلی عقلی و فلسفی برای این تقدیس وجود ندارد و این افراط غیرعقلانی در تقدیس آتش باعث شده كه عده‌ای آنان را آتش‌پرست بنامند.<ref>مطهری، مرتضی، مجموعه‌آثار، ج 14، ص 219، (خدمات متقابل اسلام و ایران)، انتشارات صدرا، چاپ سوم، 1419 ق.</ref> | ||
==غیر | ==غیر عقلانی بودن احکام آیین زرتشت== | ||
غیر عقلایی بودن احكام عملی آیین زرتشت از موارد دیگر خرد ستیزی فرهنگی است که بر ایران باستان حاکمیت داشته است. در کتاب اوستا احكامی بیان‌شده كه نه‌تنها غیر عقلایی است بلكه گاهی انجام دادن آن‌ها محال است و امكان وقوعی ندارد. به‌طور مثال درباره زنی كه بچه مرده به دنیا بیاورد چنین حكم داده‌شده كه آن زن باید به نقطه‌ای دوردست برده شده و دور از آب‌وآتش نگهداری شود و تنها بعد از خوردن چندین جام «گُمیز» (پیشاب گاو نر) آمیخته با خاكستر، می‌تواند شیر بنوشد ولی باز حق نوشیدن آب را تا چندین روز ندارد.<ref>ر.ك: دستخواه، جلیل، اوستا، ج 2، ص 715 و 716، فرگرد پنجم ص 46 و 57، انتشارات مروارید، چاپ اول، 1370. </ref> | غیر عقلایی بودن احكام عملی آیین زرتشت از موارد دیگر خرد ستیزی فرهنگی است که بر ایران باستان حاکمیت داشته است. در کتاب اوستا احكامی بیان‌شده كه نه‌تنها غیر عقلایی است بلكه گاهی انجام دادن آن‌ها محال است و امكان وقوعی ندارد. به‌طور مثال درباره زنی كه بچه مرده به دنیا بیاورد چنین حكم داده‌شده كه آن زن باید به نقطه‌ای دوردست برده شده و دور از آب‌وآتش نگهداری شود و تنها بعد از خوردن چندین جام «گُمیز» (پیشاب گاو نر) آمیخته با خاكستر، می‌تواند شیر بنوشد ولی باز حق نوشیدن آب را تا چندین روز ندارد.<ref>ر.ك: دستخواه، جلیل، اوستا، ج 2، ص 715 و 716، فرگرد پنجم ص 46 و 57، انتشارات مروارید، چاپ اول، 1370. </ref> | ||
در وندیداد آمده است اگر كسی سگ آبی را بكشد باید «ده هزار تازیانه با اسپهه ـ اشترا، ده هزار تازیانه با سرو شوچرن بدو بزنند و باید اَشَوَنانه و پرهیزگارانه ده هزار بسته هیزم سخت و خشك و پاك را چون تاوانی به روان سگ آبی به آتش اهورامزدا بیاورد...». البته حكم به اینجا ختم نمی‌شود بلكه باید ده هزار مار، ده هزار سنگ‌پشت، ده هزار قورباغه، ده هزار مورچه، ده هزار كرم خاكی، ده هزار مگس و... را بكشد و خانه و زمینی را به روان سگ آبی داده هیجده استبل ویران‌شده را بازسازی و هیجده سگ را از ناپاكی‌ها پاک‌کرده، هیجده مرد را طعام دهد و ...<ref>اوستا، ج 2، ص 822 وندیداد فرگرد چهارم.</ref>تا گناه او بخشیده شود. | در وندیداد آمده است اگر كسی سگ آبی را بكشد باید «ده هزار تازیانه با اسپهه ـ اشترا، ده هزار تازیانه با سرو شوچرن بدو بزنند و باید اَشَوَنانه و پرهیزگارانه ده هزار بسته هیزم سخت و خشك و پاك را چون تاوانی به روان سگ آبی به آتش اهورامزدا بیاورد...». البته حكم به اینجا ختم نمی‌شود بلكه باید ده هزار مار، ده هزار سنگ‌پشت، ده هزار قورباغه، ده هزار مورچه، ده هزار كرم خاكی، ده هزار مگس و... را بكشد و خانه و زمینی را به روان سگ آبی داده هیجده استبل ویران‌شده را بازسازی و هیجده سگ را از ناپاكی‌ها پاک‌کرده، هیجده مرد را طعام دهد و ...<ref>اوستا، ج 2، ص 822 وندیداد فرگرد چهارم.</ref>تا گناه او بخشیده شود. | ||
==منابع== | |||