ابوحیان اندلسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۸۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ ژوئن ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:


== آثار ==
== آثار ==
از مهم‌ترین آثار وی می‌توان به «البحر المحیط» در تفسیر قرآن اشاره کرد که هشت جلد می‌باشد. کتاب «النهر» خلاصه بحر المحیط از آثار دیگر این مؤلف است.
از مجموع آثار وی برخی به طبع رسیده و برخی به صورت خطی است و در کتابخانه‌های مختلف جهان اسلام موجود می‌باشد و از برخی هم فقط اسمی باقی مانده است.


کتاب «هجانی العصر» در مورد شرح حال رجال معاصر وی بوده است که این حجر از آن یاد کرده است.
=== تفسیر البحر المحیط ===
مهم‌ترین کتاب ابوحیان اندلسی تفسیر البحر المحیط قلمداد شده است.<ref>.</ref> تفسیر بحر المحیط از جامع‌ترین تفاسیر ادبی برشمرده شده که مشتمل بر نکات ادبی شگفت و بدیع قرآن بحث‌های فراوانی درباره بدایع زبانی قرآن دارد.<ref>معرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۳۲۳.</ref> امتیاز این تفسیر نسبت به تفاسیر دیگر در اهمیت‌دادن به ابعاد ادبی، لغوی، نحوی و بلاغی قرآن است. این کتاب مجموعه‌ای ارزشمند از اشعار و شواهد ادبی، اعرابی، قرائات و لهجه‌ها برشمرده شده است. که از دانش و آگاهی گسترده او در این زمینه‌ها حکایت می‌کند.


از دیگر آثار وی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد.
=== سایر آثار ===
از سایر آثار ابوحیان اندلسی به آثار زیر می‌توان اشاره کرد:


«طبقات نحاه الاندلس»، «زهو الملک فی نحو الرک»، «الادراک للسان الاتراک»، «منطق الخرس فی لسان الفرس»، «نور الغبش فی لسان الحبش»، «تحفه الاریب» در غرایب قرآن، «منهج السالک فی الکلام علی الفیه ابن مالک»، «التذییل و التکمیل»، «عقد اللآلی» در مورد قراءات مختلف، «الحلل الحالیه فی اسانید القرآن العالیه»، «التقریب»، «المبدع» در تصریف، «النضار» که شرح حال اساتید وی می‌باشد.
* هجانی العصر: کتابی با موضوع شرح حال رجال معاصر ابوحیان که ابن حجر از آن یاد کرده است.
 
* طبقات نحاة الاندلس
«ارتشاف الضرب من لسان العرب»، «اللمحه البدریه فی علم العربیه» و «دیوان شعر».<ref>زرکلی، خیر الدین، الاعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۱۵۲.</ref> از مجموع آثار وی برخی به طبع رسیده و برخی به صورت خطی است و در کتابخانه‌های مختلف جهان اسلام موجود می‌باشد و از برخی هم فقط اسمی باقی مانده است. برخی دیگر از آثار وی عبارتند از: ۱. «النیر الجلی فی قرائه زید بن علی»، ۲. «التقریب النائی فی قرائه الکسائی»، ۳. «الروض الباسم فی قرائه عاصم»، ۴. «غایه الاحسان» در نحو ۵. «غایه المطلوب فی قرائه یعقوب»، ۶. «المزن الهامر فی قرائه ابن عامر»، ۷. «مسلک المشرد فی تجرید مسائل نهایه ابن رشد»، ۸. «المورد الغمر فی قرائه ابی عمرو»، ۹. «النافع فی قرائه نافع»، ۱۰. «التذکره فی العربیه»، ۱۱. «الاعلام بأرکان الاسلام»، ۱۲. «الاثیر فی قرائه ابن کثیر».<ref>همان، ص۸۲ و ۸۳.</ref>
* زهو الملک فی نحو الرک
* الادراک للسان الاتراک
* منطق الخرس فی لسان الفرس
* نور الغبش فی لسان الحبش
* تحفه الاریب در غرایب قرآن،  
* منهج السالک فی الکلام علی الفیه ابن مالک
* التذییل و التکمیل
* عقد اللآلی در مورد قراءات مختلف
* الحلل الحالیه فی اسانید القرآن العالیه
* التقریب
* المبدع در تصریف
* النضار که شرح حال اساتید وی می‌باشد
* ارتشاف الضرب من لسان العرب
* اللمحه البدریه فی علم العربیه
* دیوان شعر<ref>زرکلی، خیر الدین، الاعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، ۱۹۸۹م، ج۷، ص۱۵۲.</ref>
* النیر الجلی فی قرائه زید بن علی
* التقریب النائی فی قرائه الکسائی
* الروض الباسم فی قرائه عاصم
* غایه الاحسان در نحو  
* غایه المطلوب فی قرائه یعقوب
* المزن الهامر فی قرائه ابن عامر
* مسلک المشرد فی تجرید مسائل نهایه ابن رشد
* المورد الغمر فی قرائه ابی عمرو
* النافع فی قرائه نافع
* التذکره فی العربیه
* الاعلام بأرکان الاسلام
* الاثیر فی قرائه ابن کثیر


ابن العماد محل تولد وی را مطخلشارش، شهری از شهرهای منطقه غرناطه می‌داند که در آخر شوال ۶۵۴ق متولد شده است. سپس می‌نویسد: «ابوحیان به «النفزی» نیز مشهور است و این شهرت به خاطر انتسابش به نفزه، قبیله ای از بربر است… ابوحیان در مدت حیات خود به شهرهای مختلف سفر کرده و نزد بزرگان علمی دوره خودش، شاگردی نموده است و تعداد اساتید وی حدود ۴۵۰ نفر بوده است. ابن العماد آثار دیگری نیز از وی نام می‌برد از جمله «الابیات الوافیه فی علم القافیه» «الوهّاج فی اختصار المنهاج» «التنحیل» خلاصه ای از شرح تسهیل. «الاسفار».<ref>ر. ک. حنبلی، ابن العماد، شذرات الذهب، بیروت، دارابن کثیر، ۱۴۰۶ق، ج۸. ص ۲۵۱.</ref>
ابن العماد محل تولد وی را مطخلشارش، شهری از شهرهای منطقه غرناطه می‌داند که در آخر شوال ۶۵۴ق متولد شده است. سپس می‌نویسد: «ابوحیان به «النفزی» نیز مشهور است و این شهرت به خاطر انتسابش به نفزه، قبیله ای از بربر است… ابوحیان در مدت حیات خود به شهرهای مختلف سفر کرده و نزد بزرگان علمی دوره خودش، شاگردی نموده است و تعداد اساتید وی حدود ۴۵۰ نفر بوده است. ابن العماد آثار دیگری نیز از وی نام می‌برد از جمله «الابیات الوافیه فی علم القافیه» «الوهّاج فی اختصار المنهاج» «التنحیل» خلاصه ای از شرح تسهیل. «الاسفار».<ref>ر. ک. حنبلی، ابن العماد، شذرات الذهب، بیروت، دارابن کثیر، ۱۴۰۶ق، ج۸. ص ۲۵۱.</ref>
۶٬۸۱۴

ویرایش