ابرار در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

ابرار (نیکوکاران) در قرآن از اهل بهشت هستند که از نعمات آنجا بهره‌مند می‌شوند. اولوا الاباب (خردمندان) در قرآن دعا می‌کنند که گناهان ما را بیامرز و ما را از نیکوکاران (ابرار) قرار ده. از همین جهت روشن است که ابرار از مقام بالایی برخوردارند. ابرار در قرآن کسانی هستند که اوصاف (بِّر) نیکی که در قرآن آمده است را دارا می‌باشند. از جمله ایمان به خدا و روز قیامت، انفاق، زکات، وفای به عهد و صبر در مقابل سختی‌ها.

فُجّار (بدکاران) در مقابل ابرار هستند که طبق گفته قرآن به جهنم می‌روند و همین‌طور که نامه اعمالشان در سجین است، نامه اعمال نیکوکاران در علیین است. واژه ابرار در قرآن با کلمه [[متقین]] و نیز مقربین اشتراک و همپوشانی دارد. و در برخی اوصاف با [[اولوالاباب]] مشترک هستند.

«ابرار» به معنای نیکان، جمع «بار» و «بَر» (بر وزن حق) به معنی شخص نیکوکار است، و «بِر» (به کسر باء) به معنی هر نوع نیکوکاری می‌باشد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۶، ص۲۳۲.</ref>

در قرآن امر به نیکی شده است.<ref>سوره مائده، آیه ۲.</ref> امر به افعال نیک، در دستور کار همه انبیا قرار داشته و تنها راه دستیابی به سعادت از این مسیر می‌گذرد. طبق آیه ۹۲ سوره آل عمران،‌ گام نخست برای رسیدن به بر و نیکی، انفاق از آن چیزی است که به آن علاقه وجود دارد.<ref>انصاری مقدم، مجتبی و دیگران، «تأمّلی بر ویژگی ها و جایگاه ابرار و نیکان در قرآن کریم»، پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، سال پنجم، خرداد ۱۴۰۱ش، شماره ۴۸. ص۲۵۶ و ۲۵۴.</ref>

واژۀ ابرار مشتق از «بر»، به معنای بیابان وسیع و بی‌انتهاست. بر این اساس، ابرار با انفاق محبوب و گسستن ریشۀ تعلقات دنیوی (آیۀ ۸؛ نیز آل‌عمران، آیه ۹۲؛ سوره حشر، آیه ۹؛ سوره تغابن، آیه ۱۶) در نیکی خویش به وسعت مثال بر و بیابان رسیده‌اند.<ref>مطیع، مهدی، و زهرا عباسپور، «دهر»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲۴، ذیل مدخل.</ref>

مفسران در تفسیر ابرار و ذکر صفات و ویژگی‌های آنان سخنان گوناگون گفته‌اند: ابرار آنانند که طاعت خدای بزرگ را به تمامی به جای آرند و او را از خود خشنود سازند، آنانند که فرایض خدا را به نیکی به جای آورند و از معاصی و محرّمات بپرهیزند، مؤمنانیند که در ایمان خود صادقند و فرمانبردار پروردگار خویشند، نیکوکارنیند که کارهای نیک را تنها برای رضای خدا انجام می‌دهند بی‌آنکه اغراض ناپسند را در نظر داشته باشند، کسانیند که حقوق واجب و مستحب را ادا می‌کنند، آنانند که حق خدای بگزارند و وفای نذر کنند، کسانیند که به خدا و پیامبر او و روز واپسین ایمانی از روی رشد و بصیرت دارند.<ref>شایسته، رسول، «ابرار»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ذیل مدخل.</ref>

ابرار ۶ بار و در ۶ آیه از قرآن کریم تکرار شده است. در ۴ آیه از این آیات به تعبیرات گوناگون از ابرار به عنوان اهل نعیم و بهشت یاد شده و در آیه‌ای (مطففین / ۸۳ /  ۱۸) گفته شده است که کتاب (نامۀ اعمالِ) ابرار در علیین است و نیز در آیه‌ای دیگر (آل‌عمران، ۱۹۳) از زبان اولوالالباب (خردمندان) از پروردگار درخواست می‌شود که آنان را با ابرار بمیراند.<ref>شایسته، رسول، «ابرار»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، ذیل مدخل.</ref>

برخی در تفسیر آیه {{قرآن|تَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَ‌ارِ|ترجمه=و ما را در زمره نیکان بمیران.|سوره=آل عمران|آیه=۱۹۳}} معتقدند که ابرار همان انبیاء و اولیاء هستند.<ref>میبدی، ابوالفضل رشیدالدین، کشف الاسرار و عده الابرار، جلد۲، ص۳۸۸.</ref>  

در قرآن، کلمه فُجّار به معنای بدکاران در مقابل ابرار آمده است. «واژه «فجور» در مورد اعمال کسانی که پرده عفاف و تقوی را می‌درند و در راه گناه قدم می‌گذارند به کار می‌رود.»<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، جلد۲۶، ص۲۳۲.</ref>

{{قرآن|کَلَّا إِنَّ کِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِی سِجِّینٍ|ترجمه=کارنامه بدکاران در «سجّین» است.|سوره=مطففین|آیه=۷}} {{قرآن|کَلَّا إِنَّ کِتَابَ الْأَبْرَ‌ارِ لَفِی عِلِّیِّینَ|ترجمه=در حقیقت، کتاب نیکان در «علّیّون» است.|سوره=مطففین|آیه=۱۸}}

با توجه به آیات قرآن بخصوص آیه ۱۷۷ بقره و آیه ۱۹۸ آل عمران کلمه متقین (پرهیزکاران) با ابرار اشتراک مفهومی و مصداقی دارند. و همین‌طور با توجه به آیه ۲۲ و ۲۸ [[سوره مطففین]]، مقربین هم با ابرار نزدیکی مصداقی دارد.{{پایان پاسخ}}