آیه «کسی که هوای نفسش را خدای خود قرار داد»: تفاوت میان نسخه‌ها

{{پاسخ}}آیه ۴۳ [[سوره فرقان]] تصریح دارد که عده‌ای [[هوای نفس]] خود را خدای خود گرفته‌اند که مقصود از آن را اطاعت و پیروی کردن کامل از نفس انسانی دانسته‌اند. این مضمون در آیات دیگر [[قرآن]] نیز تکرار شده است. مفسران معنای هوای نفس را مطلق هوس، شهوت و میل نفسانی در نظر گرفته‌اند. براساس این آیه، هرکس هوای نفسش بر دینش چیره گردد، هوای نفس را به خدایی گرفته و امید به هدایت چنین کسی نیست.

مفسران در معنای هوا معانی متعددی را ذکر کرده‌اند. برخی گفته‌اند مشرکان سنگی و بتی را می‌پرستیدند.<ref>میبدی، کشف الاسرار و عدة الابرار، ج۷، ص: ۳۷.</ref>جمع دیگری معتقدند منظور آن است که آنها حتی در انتخاب کردن بت‌ها هیچگونه منطقی را رعایت نمی‌کنند، بلکه هرگاه چشمشان به قطعه سنگ یا درخت جالبی می‌افتاد یا چیز دیگر که هوس آنها را برمی‌انگیخت، آن را به عنوان «معبود» برمی‌گزیدند، در برابر آن زانو زده و قربانی می‌کردند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص: ۱۰۰.</ref>

[[عبداللّه بن عباس]] گفته است: مراد از «هوا» شهوت است‏.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج۱۴، ص: ۲۳۱.</ref> بیشتر مفسران هوا را مطلق هوا و هوس معنا کرده‌اند که می‌تواند مصادیق زیادی داشته باشد.<ref>طبرسی، ترجمه تفسیر مجمع البیان، ج۱۷، ص: ۲۱۰.</ref> اینان گفته‌اند کلمه «هوا» به معنای میل نفس به سوی شهوت است، بدون اینکه آن شهوات را با عقل خود تعدیل کرده باشد.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۵، ص: ۳۰۸.</ref> این قول نیز وجود دارد که به هر معبودی غیر از حق، هوی گفته می‌شود.<ref>قرائتی، تفسیر نور، ج‏6، ص: ۲۶۰.</ref>

مراد از «معبود گرفتن هوای نفس» اطاعت و پیروی کردن آن است‏.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۵، ص: ۳۰۸.</ref> براساس این آیه، هرکس هوای نفسانی‌اش بر دینش چیره شود، هوای نفس را به خدایی گرفته و امید به هدایت چنین کسی نیست.<ref>مغنیه، ترجمه تفسیر کاشف، ج۵، ص: ۷۶۵.</ref> انسان اگر از خدا پیروی کند معبود او خداست و اگر از هوای نفس اطاعت نماید، معبود او هوای نفس است، چنان‌که پیروی از وسوسه شیطان، عبادت شیطان است‏.<ref>قرشی، تفسیر احسن الحدیث، ج۷، ص: ۳۰۱.</ref>

معنای جمله {{قرآن|أَ فَأَنْتَ تَکونُ عَلَیْهِ وَکیلًا|ترجمه=آیا تو ضامن او هستی؟|سوره=فرقان|آیه=۴۳}}این است که پیامبر وکیل و سرپرست مردم نیست تا به دلخواه خود هدایت‌شان کند. پیامبر(ص) چنین قدرتی ندارد که وقتی خداوند اسباب هدایت فردی را قطع نموده، پیامبر هدایتش کند.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۵، ص: ۳۰۸.</ref>