آیه «ان الله و ملائکته یصلون علی النبی»
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
صلوات خداوند و فرشتگان و مؤمنین بر پیامبر(ص) به چه معناست؟
براساس آیه ۵۶ سوره احزاب خداوند و فرشتگان بر پیامبر اسلام(ص) درود و سلام می‌فرستند. در این آیه خداوند از مؤمنان می‌خواهد آنها هم بر پیامبر درود فرستند. مفسران معنای درود خداوند را رحمت او دانسته‌اند و درود ملائکه، تزکیه آنها بر پیامبر است و معنای درود مؤمنان را طلب رحمت و دعا تفسیر کرده‌اند.
متن آیه
| ﴿ | إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ ۚ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا
خدا و فرشتگانش بر پيامبر درود مى‌فرستند. اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، بر او درود فرستيد و به فرمانش بخوبى گردن نهيد. احزاب:۵۶ |
﴾ |
معنای صلاه
لفظ «صلاه» که در آیه ۵۶ سوره احزاب استعمال شده، در لغت و استعمال شرعی معانی متعدد دارد. در لغت به معنای دعا، تبریک و تمجید است.[۱] و بعضی گفته‌اند: صلاه در لغت به معنای تعظیم است، لذا نماز را به این خاطر صلاه می‌گویند که مشتمل بر تعظیم پروردگار است؛ اما در عرف شرعی اگر به خدا نسبت داده شود، معنای رحمت، تزکیه و ثنا مراد است و اگر به غیر خدا نسبت داده شود، به معنای دعا و تصدیق و اقرار به فضیلت کسی است که به او صلوات فرستاده می‌شود. در این موضوع روایتی درکتاب «ثواب الاعمال» شیخ صدوق نقل شده است: «از امام کاظم(ع) پرسیدند معنای صلوات خدا چیست؟ فرمود: درود خدا، رحمت اوست و درود ملائکه، تزکیه آنها بر پیامبر است، و درود مؤمن دعای ایشان بر رسول الله(ص) می‌باشد.[۲] و در کتاب «حاشیه» ملا عبدالله گفته شده: «صلاه (در اصل) به معنای دعا، یعنی طلب رحمت است، هنگامی که به خدا نسبت داده شود از معنای طلب، برهنه می‌شود و فقط رحمت مراد است.»[۳]
" صلات" و" صلوات" كه جمع آن است هر گاه به خدا نسبت داده شود به معنى فرستادن رحمت است، و هر گاه به فرشتگان و مؤمنان منسوب گردد به معنى طلب رحمت مىباشد. تعبير به" يصلون" به صورت فعل مضارع دليل بر استمرار است يعنى پيوسته خداوند و فرشتگان رحمت و درود بر او مى‌فرستند
در اينكه ميان" صلوا" و" سلموا" چه فرقى است؟ مفسران بحثهاى مختلفى دارند، آنچه مناسبتر با ريشه لغوى اين دو كلمه، و ظاهر آيه قرآن به نظر مىرسد اين است كه:" صلوا" امر به طلب رحمت و درود فرستادن بر پيامبر است، اما" سلموا" يا به معنى تسليم در برابر فرمانهاى پيامبر گرامى اسلام است چنان كه در آيه 65 سوره نساء آمده، ثُمَّ لا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً:" مؤمنان كسانى هستند كه به داورى تو تن دهند و حتى در دل از قضاوتت كمترين ناراحتى نداشته باشند و تسليم مطلق گردند).
و يا به معنى سلام فرستادن بر پيامبر ص به عنوان السلام عليك يا رسول اللَّه و مانند آن مىباشد، كه محتوايش تقاضاى سلامت پيامبر ص از پيشگاه خدا است. گرچه اين دو معنى براى سلام كاملا متفاوت به نظر مىرسد، ولى با دقت مىتوان آنها را به نقطه واحدى معطوف كرد، و آن تسليم قولى و عملى در برابر پيامبر ص است، زيرا كسى كه به او سلام مىفرستد و تقاضاى سلامت او را از خدا مىكند نسبت به او عشق مىورزد و او را به عنوان پيامبرى واجب الاطاعه مىشناسد.[۴]
