آقا محمدرضا قمشه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

آقا محمدرضا قمشه‌ای چه تأثیری در تاریخ حوزه علمیه داشته است؟{{پایان سوال}}

{{درگاه|حوزه و روحانیت}}

محمدرضا فرزند ابوالقاسم قمشه‌ای در سال ۱۲۴۱ق در شهر قمشه به‌دنیا آمد. پدر او شیخ ابوالقاسم از فضلای زمان خود بود. از ابتدای تحصیلات او اطلاعی در دست نیست. اما تحصیلات فلسفی و عرفانی او در مکتب فلسفی اصفهان انجام شد و از استادان او در اصفهان در منابع یاد شده است.<ref>صدوقی‌سها، منوچهر، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، تهران، انتشارات حکمت، ۱۳۸۱ش، ص۲۶۱.</ref> قمشه‌ای پس از رسیدن به مقام استادی در فلسفه و عرفان نظری در اصفهان به مقام استادی رسید و به تدریس فلسفه و عرفان نظری پرداخت.<ref>شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸.</ref>

در سال ۱۲۸۸ق، که اصفهان دچار قحطی شده بود، قمشه‌ای اموال خود را فروخت و صرف طلاب فقیر کرد و بعد از آن به تهران مهاجرت کرد.<ref>شیرازی، محمدمعصوم، طرائق الحقائق، تحقیق محمدجعفر محجوب، تهران، کتابخانه سنایی، بی‌تا، ج۳، ص۵۰۸.</ref> برخی علت مهاجرت او به تهران را عرض شکایت از برخی اصحاب قدرت اصفهان قلمداد کرده‌اند؛ اما، احتمال داده‌اند که رونق‌یافتن مکتب فلسفی تهران و مهاجرت برخی فیلسوفان و عارفان بزرگ به آنجا دلیل اصلی مهاجرت قمشه‌ای به تهران باشد.<ref>صدوقی‌سها، تحریر ثانی تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۵.</ref>  

قمشه‌ای پس از مهاجرت به تهران در مدرسه میرزا شفیع صدراعظم، در جلوخان مسجد شاه، به تدریس پرداخت.<ref>شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸.</ref> او در تهران تا پایان عمر به‌ تدریس‌ حکمت متعالیه، حکمت اشراق و عرفان‌ نظری پرداخت.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۶۵؛ نصر، سید حسین، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایرة‌المعارف اسلامی، ۱۳۸۳ش، ج۸، ص۷۵۱.</ref> قمشه‌ای در روز یکشنبه اول صفر ۱۳۰۶ق در تهران درگذشت. درباره مدفن او اختلاف وجود دارد: برخی معتقدند که او در آرامگاه ابن‌بابویه به خاک سپرده شده است؛<ref>شیرازی، طرائق الحقائق، ج۳، ص۵۰۸-۵۰۹.</ref> اما، جلال‌الدین همایی نقل کرده که خود قبر قمشه ای را در سر قبر آقا (مقبره میرزا ابوالقاسم امام جمعه در محله مولوی تهران) دیده و زیارت کرده است.<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۳۰۷-۳۰۸.</ref>

== ويژگی‌های ظاهری و باطنی ==

* سید رضی لاریجانی مازندرانی (درگذشته ۱۲۷۰ق) بزرگان عرفان نظری<ref>مدرس طهرانی، آقاعلی بن عبدالله، مجموعه مصنفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی، تحقیق محسن کدیور، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۸ش، مقدمه مصحح، ج۱، ص۲۴.</ref> که در اواخر عمر به تهران آمد و به تدریس عرفان نظری ابن‌عربی پرداخت.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref> سید حسین نصر تربیت آقامحمدرضا قمشه‌ای را بزرگ‌ترین خدمت سید رضی لاریجانی به حوزه فلسفی تهران به‌شمار برده‌ است.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref>

آقا محمدرضا قمشه ای شاگردان بسیاری در حکمت و عرفان پرورش داد که آنان را موجب انتشار حکمت و عرفان در ایران قلمداد کرده‌اند.<ref>طارمی، عباس، شهر هزار حکیم، تهران، انتشارات روزنه، ۱۳۸۲ش، ص۱۰۱.</ref> در منابع تا پنجاه شاگرد، که همه از بزرگان مکتب فلسفی تهران بوده‌اند، را برای او ثبت کرده‌اند؛<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۸۹-۳۰۷.</ref> از جمله:

{{ستون|۲}}

*جهانگیرخان قشقایی (۱۲۴۳-۱۳۲۸ق)

*میرزا علی‌اکبر حکمی یزدی (درگذشته ۱۳۴۴ق)

*میرزا هاشم اشکوری (درگذشته ۱۳۳۲ق)<ref>صدوقی سها، تاریخ حکماء و عرفای متأخر، ص۲۸۹-۳۰۷.</ref>

سید حسین نصر معتقد است که بسیاری‌ از آثار آقا محمدرضا قمشه‌ای‌، از جمله‌ اكثر غزلیاتی‌ كه‌ با تخلص‌ صهبا به‌ سبک عراقی‌ سروده‌ بوده، از میان رفته است. چند رساله‌ای‌ كه‌ از او باقی‌مانده‌ تقریباً همگی‌ مضامین‌ عرفانی‌ دارند.<ref>نصر، «تهران- حوزه فلسفی و عرفانی تهران»، ص۷۵۰.</ref>

| شناسه =

| تیترها =

| ویرایش =

| لینک‌دهی =

| تغییر مسیر =

| بازبینی =

| اولویت =

| کیفیت =