automoderated، ناظمان (CommentStreams)
۱۵٬۱۴۷
ویرایش
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
A.rezapour (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
== زندگینامه == | == زندگینامه == | ||
آیتاللّه شیخ آقابزرگ تهرانی، | آیتاللّه شیخ آقابزرگ تهرانی، کتابشناس و رجالشناس برجسته،<ref>انصاری قمی، ناصر الدین، اختران فقاهت بررسی زندگی علمی و سیاسی گروهی از علمای سده اخیر، قم، دلیل ما، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۳۹.</ref> مجتهد،<ref>استادی، رضا، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/266558/کتاب-%C2«Ø§ÙذرÛعÙ-اÙÛ-تصاÙÛÙ-اÙØ´ÛعÙ%C2»-Ø¢Ùا-بزرگ-باÛد-بÙ-عÙÙاÙ-کتاب-ÙرÙ-اÙتخاب-Ù
Ûâشد کتاب الذریعه الی تصانیف الشیعه آقا بزرگ باید به عنوان کتاب قرن انتخاب میشد]»، سایت مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> فقیهی محقق، اصولی و جامع علوم متنوع بود.<ref>مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش، ج۱، ص۵۲.</ref> آقابزرگ در ۱۲۹۳ق در تهران، متولد شد. خاندان او همه از تجّاری بودند که از گیلان به تهران مهاجرت کرده و از ۱۲۵۰ق در این شهر ساکن شده بودند.<ref>انصاری قمی، ناصر الدین، اختران فقاهت بررسی زندگی علمی و سیاسی گروهی از علمای سده اخیر، قم، دلیل ما، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۴۵.</ref> پدر و پدربزرگش از روحانیان این شهر بودند. جد بزرگش، حاج محسن، بازرگان بود و به یاری منوچهر خان معتمدالدولهٔ گرجی، نخستین چاپخانهٔ ایران را بنیاد نهاده بود. وی ۱۳۱۵ق به قصد ادامهٔ تحصیل به نجف رفت و از این تاریخ تا ۱۳۲۹ق در حوزه علمیه نجف به کسب دانش پرداخت.<ref>منزوی، علی نقی، «الذریعه و آقا بزرگ تهرانی»، کتاب ماه کلیات، سال ششم، شهریور و مهر ۱۳۸۲ش، شماره ۹ و ۱۰، ص۱۱۶.</ref> | ||
آقابزرگ در ۱۳۲۹ق، به کاظمین و سامرا<ref>انصاری قمی، ناصر الدین، اختران فقاهت بررسی زندگی علمی و سیاسی گروهی از علمای سده اخیر، قم، دلیل ما، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۴۵.</ref> رفت و به تدوین بزرگترین دائرةالمعارف کتابشناسی شیعی، یعنی ''الذریعة الی تصانیف الشیعة'' به تحقیق و تتبع پرداخت. در ۱۳۵۴ق، به نجف بازگشت و بهمنظور چاپ ''الذریعة''، چاپخانهای به نام مطبعة السعاده بنیاد نهاد، اما دولت پادشاهی عراق به بهانههای گوناگون مانع کار وی گردید. آقا بزرگ جلد نخست ''الذریعة'' را در مطبعة الغری به چاپ رساند، اما انتشار آن، بازهم در نتیجهٔ مخالفت دولت عراق ۶ ماه به تعویق افتاد. آقابزرگ برای تدوین و تکمیل این دائرةالمعارف به سفرهای طولانی نیز پرداخت. او از بیشتر کتابخانههای عمومی عراق، ایران، سوریه، فلسطین، مصر و حجاز، و بسیاری از کتابخانههای خصوصی در این کشورها دیدن کرد و به بررسی کتب آنها پرداخت.<ref>موسوی بجنوردی، سید کاظم، «آقابزرگ تهرانی»، دانشنامه تهران بزرگ، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ذیل مدخل، ۱۳۹۹ش.</ref> | آقابزرگ در ۱۳۲۹ق، به کاظمین و سامرا<ref>انصاری قمی، ناصر الدین، اختران فقاهت بررسی زندگی علمی و سیاسی گروهی از علمای سده اخیر، قم، دلیل ما، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۲۴۵.</ref> رفت و به تدوین بزرگترین دائرةالمعارف کتابشناسی شیعی، یعنی ''الذریعة الی تصانیف الشیعة'' به تحقیق و تتبع پرداخت. در ۱۳۵۴ق، به نجف بازگشت و بهمنظور چاپ ''الذریعة''، چاپخانهای به نام مطبعة السعاده بنیاد نهاد، اما دولت پادشاهی عراق به بهانههای گوناگون مانع کار وی گردید. آقا بزرگ جلد نخست ''الذریعة'' را در مطبعة الغری به چاپ رساند، اما انتشار آن، بازهم در نتیجهٔ مخالفت دولت عراق ۶ ماه به تعویق افتاد. آقابزرگ برای تدوین و تکمیل این دائرةالمعارف به سفرهای طولانی نیز پرداخت. او از بیشتر کتابخانههای عمومی عراق، ایران، سوریه، فلسطین، مصر و حجاز، و بسیاری از کتابخانههای خصوصی در این کشورها دیدن کرد و به بررسی کتب آنها پرداخت.<ref>موسوی بجنوردی، سید کاظم، «آقابزرگ تهرانی»، دانشنامه تهران بزرگ، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۳، ذیل مدخل، ۱۳۹۹ش.</ref> | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
آقابزرگ تهرانی را با عناوین علامه کبیر، مؤلف مجاهد و متتبع کممانند توصیف کردهاند. [[محمدرضا حکیمی]] در کتابی که درباره آقا بزرگ تهرانی نوشته است درباره او گفته است: «شیخ در اخلاق اسلامی و تقوای نفس و طهارت ضمیر از نمونههای اندکیابی بود که احوالات آنان، اصحاب ائمه طاهرین و علمای بزرگ شیعه را به یاد میآورد». [[جلال آل احمد]] نویسنده، پس از انتشار جلد پنجم الذریعه مقالهای در معرفی آن منتشر کرد که ضمن آن اینگونه نوشت: «بهراستی باید گفت کمتر محقق و کتابدار یا مطالعهکنندهای در تاریخ ایران بعد از اسلام میتواند خود را از این مجموعه گرانبها بینیاز بداند.»<ref>«[https://mobahesat.ir/4741 شیخ آقا بزرگ تهرانی و دایرة المعارفی به نام الذریعه]»، سایت مباحثات، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مهر ۱۳۹۳، تاریخ بازدید ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | آقابزرگ تهرانی را با عناوین علامه کبیر، مؤلف مجاهد و متتبع کممانند توصیف کردهاند. [[محمدرضا حکیمی]] در کتابی که درباره آقا بزرگ تهرانی نوشته است درباره او گفته است: «شیخ در اخلاق اسلامی و تقوای نفس و طهارت ضمیر از نمونههای اندکیابی بود که احوالات آنان، اصحاب ائمه طاهرین و علمای بزرگ شیعه را به یاد میآورد». [[جلال آل احمد]] نویسنده، پس از انتشار جلد پنجم الذریعه مقالهای در معرفی آن منتشر کرد که ضمن آن اینگونه نوشت: «بهراستی باید گفت کمتر محقق و کتابدار یا مطالعهکنندهای در تاریخ ایران بعد از اسلام میتواند خود را از این مجموعه گرانبها بینیاز بداند.»<ref>«[https://mobahesat.ir/4741 شیخ آقا بزرگ تهرانی و دایرة المعارفی به نام الذریعه]»، سایت مباحثات، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مهر ۱۳۹۳، تاریخ بازدید ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | ||
[[مهدی محقق]]، ادیب و فیلسوف، از شیخ آقابزرگ تهرانی به عنوان یکی از چهرههای بزرگ فرهنگ ایران یاد کرده است. محقق گفته است: «همیشه سعی شده است که پایگاه علمی شیعهٔ امامیه کمرنگ نشان داده شود؛ اما مرحوم آقابزرگ تهرانی در آثار خود کوشش کرده است که دانشمندان شیعی را معرفی کند.»<ref>«[https://www.isna.ir/news/8707-04213/در-مراسم-بزرگداشت-آقابزرگ-تهراني-عنوان-شد-الذريعة-الي-تصانيف در مراسم بزرگداشت آقابزرگ تهرانی عنوان شد: «الذریعة الی تصانیف الشیعه» عشقنامه و رنجنامه است]»، ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۸ مهر ۱۳۸۷ش، تارخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | [[مهدی محقق]]، ادیب و فیلسوف، از شیخ آقابزرگ تهرانی به عنوان یکی از چهرههای بزرگ فرهنگ ایران یاد کرده است. محقق گفته است: «همیشه سعی شده است که پایگاه علمی شیعهٔ امامیه کمرنگ نشان داده شود؛ اما مرحوم آقابزرگ تهرانی در آثار خود کوشش کرده است که دانشمندان شیعی را معرفی کند.»<ref>«[https://www.isna.ir/news/8707-04213/در-مراسم-بزرگداشت-آقابزرگ-تهراني-عنوان-شد-الذريعة-الي-تصانيف در مراسم بزرگداشت آقابزرگ تهرانی عنوان شد: «الذریعة الی تصانیف الشیعه» عشقنامه و رنجنامه است]»، ایسنا، تاریخ درج مطلب: ۸ مهر ۱۳۸۷ش، تارخ بازدید: ۲۹ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> [[رضا استادی]] درباره آقابزرگ گفته است: «ایشان به جهانیان ثابت کرد که شیعه ۵۵ هزار کتاب و رساله دارد. او با تلاش و زحمت و مسافرتهای فراوان به این نتیجه رسیده و کار را با اخلاص فراوان به سرانجام رسانیده است.»<ref>استادی، رضا، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/266558/کتاب-%C2%C2«Ã%C2§Ã%C2Ã%C2°Ã%C2±Ã%C2Ã%C2¹Ã%C2-Ã%C2§Ã%C2Ã%C2-Ã%C2ªÃ%C2µÃ%C2§Ã%C2Ã%C2Ã%C2-Ã%C2§Ã%C2Ã%C2´Ã%C2Ã%C2¹Ã%C2%C2%C2»-Ã%C2¢Ã%C2Ã%C2§-Ã%C2¨Ã%C2²Ã%C2±Ã%C2¯-Ã%C2¨Ã%C2§Ã%C2Ã%C2¯-Ã%C2¨Ã%C2-Ã%C2¹Ã%C2Ã%C2Ã%C2§Ã%C2-Ã%C2©Ã%C2ªÃ%C2§Ã%C2¨-Ã%C2Ã%C2±Ã%C2-Ã%C2§Ã%C2Ã%C2ªÃ%C2®Ã%C2§Ã%C2¨-Ã%C2
Ã%C2â%C2%C2Ã%C2´Ã%C2¯ کتاب الذریعه الی تصانیف الشیعه آقا بزرگ باید به عنوان کتاب قرن انتخاب میشد]»، سایت مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | ||
[[رضا استادی]] درباره آقابزرگ گفته است: «ایشان به جهانیان ثابت کرد که شیعه ۵۵ هزار کتاب و رساله دارد. او با تلاش و زحمت و مسافرتهای فراوان به این نتیجه رسیده و کار را با اخلاص فراوان به سرانجام رسانیده است.»<ref>استادی، رضا، «[https://www.cgie.org.ir/fa/news/266558/کتاب-%C2%C2«Ã%C2§Ã%C2Ã%C2°Ã%C2±Ã%C2Ã%C2¹Ã%C2-Ã%C2§Ã%C2Ã%C2-Ã%C2ªÃ%C2µÃ%C2§Ã%C2Ã%C2Ã%C2-Ã%C2§Ã%C2Ã%C2´Ã%C2Ã%C2¹Ã%C2%C2%C2»-Ã%C2¢Ã%C2Ã%C2§-Ã%C2¨Ã%C2²Ã%C2±Ã%C2¯-Ã%C2¨Ã%C2§Ã%C2Ã%C2¯-Ã%C2¨Ã%C2-Ã%C2¹Ã%C2Ã%C2Ã%C2§Ã%C2-Ã%C2©Ã%C2ªÃ%C2§Ã%C2¨-Ã%C2Ã%C2±Ã%C2-Ã%C2§Ã%C2Ã%C2ªÃ%C2®Ã%C2§Ã%C2¨-Ã%C2
Ã%C2â%C2%C2Ã%C2´Ã%C2¯ کتاب الذریعه الی تصانیف الشیعه آقا بزرگ باید به عنوان کتاب قرن انتخاب میشد]»، سایت مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۲ اسفند ۱۴۰۰ش، تاریخ بازدید: ۲۷ شهریور ۱۴۰۲ش.</ref> | |||
[[حسن انصاری]]، کتابشناس و پژوهشگر تاریخ اسلام درباره آقابزرگ مینویسد: «عظمت کار مرحوم شیخ آقا بزرگ طهرانی در الذریعه بی گفتگو و با توجه به زمان و امکانات او شگفتآور است. همین الآن هم اگر بخواهیم کتابی در سطح الذریعه بنویسیم نیاز به یک لجنه چند ده نفری داریم. صدها کتابخانه را از نزدیک دید و صدها و بل بالغ بر چندین هزار کتاب را یادداشت برداری کرد و هزاران نسخه خطی را با دقت نقل کرد و شناسایی نمود. آقا بزرگ طهرانی نمونه یک محقق تمام عیار در سنت کهنسال حوزههای پر افتخار شیعی است. اگر او چنین همتی نمیکرد بعید است بسیاری از آنچه او شناسایی کرد هیچگاه شناخته میشد. آدم وقتی موردی به ذریعه مراجعه میکند شاید اهمیت آن را درک نکند اما اگر از آغاز تا انجام آن را بخوانید و اطلاعات را مقایسه کنید میبینید که کار او معجزهای را میماند. ذریعه افتخار تشیع است و سند مهمی است از حضور دقتورزی و نگاه ژرف در سنت تاریخنگاری علمای شیعی.»<ref>انصاری، حسن، «[https://ansari.kateban.com/post/3741 آقابزرگ طهرانی]»، سایت بررسیهای تاریخی (مقالات و نوشتههای حسن انصاری در حوزه تاریخ و فرهنگ ایران و اسلام)، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید:۳ مهر ۱۴۰۲ش.</ref> | [[حسن انصاری]]، کتابشناس و پژوهشگر تاریخ اسلام درباره آقابزرگ مینویسد: «عظمت کار مرحوم شیخ آقا بزرگ طهرانی در الذریعه بی گفتگو و با توجه به زمان و امکانات او شگفتآور است. همین الآن هم اگر بخواهیم کتابی در سطح الذریعه بنویسیم نیاز به یک لجنه چند ده نفری داریم. صدها کتابخانه را از نزدیک دید و صدها و بل بالغ بر چندین هزار کتاب را یادداشت برداری کرد و هزاران نسخه خطی را با دقت نقل کرد و شناسایی نمود. آقا بزرگ طهرانی نمونه یک محقق تمام عیار در سنت کهنسال حوزههای پر افتخار شیعی است. اگر او چنین همتی نمیکرد بعید است بسیاری از آنچه او شناسایی کرد هیچگاه شناخته میشد. آدم وقتی موردی به ذریعه مراجعه میکند شاید اهمیت آن را درک نکند اما اگر از آغاز تا انجام آن را بخوانید و اطلاعات را مقایسه کنید میبینید که کار او معجزهای را میماند. ذریعه افتخار تشیع است و سند مهمی است از حضور دقتورزی و نگاه ژرف در سنت تاریخنگاری علمای شیعی.»<ref>انصاری، حسن، «[https://ansari.kateban.com/post/3741 آقابزرگ طهرانی]»، سایت بررسیهای تاریخی (مقالات و نوشتههای حسن انصاری در حوزه تاریخ و فرهنگ ایران و اسلام)، تاریخ درج مطلب: ۱۶ مهر ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید:۳ مهر ۱۴۰۲ش.</ref> |