آداب دعا

نسخهٔ تاریخ ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۱۷ توسط A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها) (ابرابزار)
سؤال

درباره جایگاه دعا در آیات قرآن و احادیث توضیح دهید.

درگاه‌ها
کرونا و بلایا.png


قرآن سفارش کرده است دعا، آهسته و پنهانی و با تضرع و خشوع خوانده شود.

آهسته و پنهانی سخن گفتن

انسان هر چه دعا را آهسته‌تر بخواند، ادب دعاء را بهتر رعایت کرده است.[۱]

برای دعا خواندن آداب و دستوراتی رسیده است. از مهم‌ترین آنها این است که: دعا را با تضرع و پنهانی بخوانیم، بدون آن که آواز بلند کنیم و برای دیگران مزاحمت ایجاد شود یا تظاهر به دعا و هیاهو بشود.[۲]

﴿وَاذْکُرْ رَبَّکَ فِی نَفْسِکَ تَضَرُّعًا وَخِیفَةً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَکُنْ مِنَ الْغَافِلِینَ؛ پروردگارت را در دل خود، از روی تضرع و خوف، آهسته و آرام، صبحگاهان و شامگاهان، یاد کن؛ و از غافلان مباش!(اعراف:۲۰۵)

﴿ادْعُوا رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَةً ۚ إِنَّهُ لَا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ؛ پروردگار خود را به زاری و نهانی بخوانید که او از حدگذرندگان را دوست نمی‌دارد.(اعراف:۵۵)

پیامبر خدا(ص) بهترین یاد کردن [از خدا]، یاد کردن نهانی است.[۳] آن شب که مرا به آسمان بردند، … به من ندا دادند که: «... ای محمّد! هر گاه کسی از امّتت غم‌هایش بسیار شد، نهانی مرا بخواند».[۴]

تضرع و خشوع

.

۴۱ احزاب. ذکر کثیر

آداب دعا در روایات

برای دعا کردن آداب زیادی در روایات وارد شده است. از جمله دعا کردن با حالت خضوع و تذلّل، به زبان آوردن حاجت، تکرار کردن دعا و پا فشاری نمودن برخواسته، اخلاص در دعا و توجه به ذات حق تعالی با همه وجود و روی‌گردانی از غیر او، توسل جستن به محمّد و آل محمّد(ص) و درود فرستادن بر ایشان در آغاز، میان و پایان دعا، ستایش و ثنا گفتن خداوند متعال و اعتراف به تقصیرات خود در مقام بندگی و استغفار از آنها قبل از دعا، تحصیل معرفت صحیح به خداوند متعال، قصد تقرب داشتن از دعا، حسن ظن داشتن به اجابت از جانب خداوند، دعا کردن با آرامش قلب و سکون اعضا و جوارح و پرهیز از شتابزدگی و نداشتن دغدغه‌ای جز دعا در محضر پروردگار، بلند نکردن صدا هنگام دعا و در خلوت دعا کردن، انصاف داشتن در دعا، به معنای خواستن آنچه که بر حسب شأن او برایش روا است.[۵]

مطالعه بیشتر

  • دعا در قرآن، سید کمال حیدری، ترجمه محمد علی سلطانی، انتشارات سخن.
  • عبادت و دنیا، مرتضی مطهری، انتشارات صدرا.


منابع

  1. جوادی آملی، عبدالله، اسرار عبادات، ص۱۳۷.
  2. منتظری، حسینعلی، اسلام دین فطرت، ص۳۵۴.
  3. محمدی ری‌شهری، محمد، نهج الذکر، ج۱، ص۱۲۷.
  4. محمدی ری‌شهری، محمد، حکمت نامه پیامبر اعظم، ج۱۰، ص۷۵.
  5. مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ج۳، ص۶۲۱.