«ضالین» در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۶٬۹۵۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ اکتبر ۲۰۲۳
آوردن دو کتاب که قسمت عمده آن درباره ضالین در قرآن بحث کرده‌اند
(اصلاح ارقام)
(آوردن دو کتاب که قسمت عمده آن درباره ضالین در قرآن بحث کرده‌اند)
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش|fabbasi}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۶: خط ۵:
{{مفردات قرآن}}
{{مفردات قرآن}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
[[ضالین]] کسانی هستند که راه مستقیم و طریق حقیقت را گم کرده و پشت به حق نموده است.<ref>راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، تهران، مرتضوى، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.</ref> واژه- ضَلَال‏- براى هر عدول و انحرافى از راه مستقيم خواه عمدى يا سهوى و كم يا زياد گفته مى‏شود. این واژه به كسيكه خطائى از او سر مى‏‌زند به كار رود.<ref>راغب اصفهانى، حسين بن محمد، ترجمه و تحقيق مفردات الفاظ قرآن با تفسير لغوى و ادبى قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوى، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.</ref>اما کفر، شرک و گنهکاری‌شان از روی عناد و لجاجت نبوده است. این گروه از آن جهت که راه حق را در پیش نگرفته، روحیه استکباری و لجاجت را نداشته و به عبارت بهتر این روحیه در آن‌ها ضعیف است، گمراهی‌شان یک درجه پائین‌تر از «مغضوب علیهم» در این سوره است.<ref>جعفرى، يعقوب، تفسير كوثر، قم، موسسه انتشارات هجرت، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۳۳.</ref>
[[ضالین]] کسانی هستند که راه مستقیم و طریق حقیقت را گم کرده و پشت به حق نموده‌اند.<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن، تهران، مرتضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.</ref> واژه- ضَلَال‏- برای هر عدول و انحرافی از راه مستقیم خواه عمدی یا سهوی و کم یا زیاد گفته می‌شود. این واژه به کسی که خطائی از او سر می‌زند به کار می‌رود؛<ref>راغب اصفهانی، حسین بن محمد، ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن با تفسیر لغوی و ادبی قرآن، مترجم: غلامرضا خسروی حسینی، تهران، مرتضوی، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۲، ص۴۶۰.</ref> اما کفر، شرک و گنه‌کاری‌شان از روی عناد و لجاجت نبوده است. این گروه از آن جهت که راه حق را در پیش نگرفته، روحیه استکباری و لجاجت را نداشته و به عبارت بهتر این روحیه در آن‌ها ضعیف است، گمراهی‌شان یک درجه پائین‌تر از «مغضوب علیهم» است که در سوره حمد آمده است.<ref>جعفری، یعقوب، تفسیر کوثر، قم، مؤسسه انتشارات هجرت، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۳۳.</ref>


مصادیق ضالین در قرآن
== مصادیق ضالین در قرآن ==
۱. شرک به خدا: {{قرآن| إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ وَ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعيداً |ترجمه=|سوره=نساء|آیه=۱۱۶}} آیات دیگر قرآن به گمراه بودن شرک و بت‌پرستی اشاره کرده است.<ref>سوره انعام، آیه ۷۴ و آیه ۷۷.</ref>
واژه ضالین و مشتقات آن بیش از ۱۸۰ مرتبه در قرآن تکرار شده است. برخی از مصداق‌های ضالین در قرآن عبارتند از:


۲. کفر: {{قرآن| يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذي نَزَّلَ عَلى‏ رَسُولِهِ وَ الْكِتابِ الَّذي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ يَكْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِكَتِهِ وَ كُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعيداً|ترجمه=|سوره=نساء|آیه=۱۳۶}}
'''۱. شرک به خدا:''' {{قرآن|إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعیداً|ترجمه=خداوند، شرک به او را نمی‌آمرزد؛ (ولی) کمتر از آن را برای هر کس بخواهد (و شایسته بداند) می‌آمرزد. و هر کس برای خدا همتایی قرار دهد، در گمراهی دوری افتاده است.|سوره=نساء|آیه=۱۱۶}} آیات دیگر قرآن به گمراه بودن شرک و بت‌پرستی اشاره کرده است.<ref>سوره انعام، آیه ۷۴ و آیه ۷۷. سوره ابراهیم، آیه۳۰. سوره حج، آیه۱۲. سوره احقاف، آیه۵.</ref>


آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر اشاره کرده است.<ref>سوره نساء، آیه۱۶۷.</ref>
'''۲. کفر:''' {{قرآن|یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ الْکِتابِ الَّذی نَزَّلَ عَلی رَسُولِهِ وَ الْکِتابِ الَّذی أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ وَ مَنْ یَکْفُرْ بِاللَّهِ وَ مَلائِکَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعیداً|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! به خدا و پیامبرش، و کتابی که بر او نازل کرده، و کتب (آسمانی) که پیش از این فرستاده است، ایمان (واقعی) بیاورید کسی که خدا و فرشتگان او و کتابها و پیامبرانش و روز واپسین را انکار کند، در گمراهی دور و درازی افتاده است.|سوره=نساء|آیه=۱۳۶}}


۳. کفر بعد از ایمان: {قرآن|إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا بَعْدَ إيمانِهِمْ ثُمَّ ازْدادُوا كُفْراً لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَ أُولئِكَ هُمُ الضَّالُّونَ|ترجمه=|سوره=آل عمران|آیه۹۰}} آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر بعد از ایمان اشاره کرده است. <ref>سوره مائده، آیه۱۲.</ref>
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر اشاره کرده است.<ref>سوره نساء، آیه۱۶۷. سوره ابراهیم، آیه۱۸. سوره محمد، آیه۱و آیه۸.</ref>
 
'''۳. کفر بعد از ایمان:''' {{قرآن|إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا بَعْدَ إیمانِهِمْ ثُمَّ ازْدادُوا کُفْراً لَنْ تُقْبَلَ تَوْبَتُهُمْ وَ أُولئِکَ هُمُ الضَّالُّونَ|ترجمه= کسانی که پس از ایمان کافر شدند و سپس بر کفر (خود) افزودند، (و در این راه اصرار ورزیدند) هیچ‌گاه توبه آنان، (که از روی ناچاری یا در آستانه مرگ صورت می‌گیرد) قبول نمی‌شود؛ و آنها گمراهان‌اند.|سوره=آل عمران|آیه۹۰}} آیات دیگر قرآن به گمراه بودن کافر بعد از ایمان اشاره کرده است.<ref>سوره مائده، آیه۱۲.</ref>
 
'''۴. ناامیدی از رحمت پروردگار:''' {{قرآن|قالَ وَ مَنْ یَقْنَطُ مِنْ رَحْمَه رَبِّهِ إِلاَّ الضَّالُّونَ|ترجمه=گفت: جز گمراهان، چه کسی از رحمت پروردگارش مأیوس می‌شود؟|سوره=حجر|آیه=۵۶}}
 
'''۵. ستم‌کاری:''' {{قرآن| أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ یَوْمَ یَأْتُونَنا لکِنِ الظَّالِمُونَ الْیَوْمَ فی ضَلالٍ مُبینٍ|ترجمه= در آن روز که نزد ما می‌آیند، چه گوشهای شنوا و چه چشمهای بینایی پیدا می‌کنند! ولی این ستمگران امروز در گمراهی آشکارند! |سوره=مریم|آیه=۳۸}}
 
'''۶. پیروان هوی و هوس:''' {{قرآن|فَإِنْ لَمْ یَسْتَجیبُوا لَکَ فَاعْلَمْ أَنَّما یَتَّبِعُونَ أَهْواءَهُمْ وَ مَنْ أَضَلُّ مِمَّنِ اتَّبَعَ هَواهُ بِغَیْرِ هُدیً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمینَ| ترجمه= اگر این پیشنهاد تو را نپذیرند، بدان که آنان تنها از هوسهای خود پیروی می‌کنند! و آیا گمراهتر از آن کس که پیروی هوای نفس خویش کرده و هیچ هدایت الهی را نپذیرفته، کسی پیدا می‌شود؟! مسلّماً خداوند قوم ستمگر را هدایت نمی‌کند!|سوره=قصص|آیه=۵۰}}
 
آیات دیگر قرآن به گمراه بودن پیروان هوی و هوس اشاره کرده است.<ref>سوره مائده، آیه۷۷. سوره انعام، آیه۵۶ و آیه۱۱۹. سوره روم، آیه۲۹. سوره ص، آیه۲۶. سوره جاثیه، آیه۲۳.</ref>
 
'''۷. نافرمانی خدا و پیامبر:''' {{قرآن|وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ وَ لا مُؤْمِنَه إِذا قَضَی اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَمْراً أَنْ یَکُونَ لَهُمُ الْخِیَرَه مِنْ أَمْرِهِمْ وَ مَنْ یَعْصِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبیناً |ترجمه= هیچ مرد و زن با ایمانی حق ندارد هنگامی که خدا و پیامبرش امری را لازم بدانند، اختیاری (در برابر فرمان خدا) داشته باشد؛ و هر کس نافرمانی خدا و رسولش را کند، به گمراهی آشکاری گرفتار شده است!|سوره=احزاب|آیه=۳۶}}
 
'''۸. قساوت قلب:''' {{قرآن| أَ فَمَنْ شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلامِ فَهُوَ عَلی نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَیْلٌ لِلْقاسِیَه قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِکْرِ اللَّهِ أُولئِکَ فی ضَلالٍ مُبینٍ|ترجمه= آیا کسی که خدا سینه‌اش را برای اسلام گشاده است و بر فراز مرکبی از نور الهی قرار گرفته (همچون کوردلان گمراه است؟ !) وای بر آنان که قلبهایی سخت در برابر ذکر خدا دارند! آنها در گمراهی آشکاری هستند.|سوره=زمر|آیه=۲۲}}
 
'''۹. مجرمان:''' {{قرآن| إِنَّ الْمُجْرِمینَ فی ضَلالٍ وَ سُعُرٍ |ترجمه= مجرمان در گمراهی و شعله‌های آتشند .|سور=قمر|آیه= ۴۷}}
 
'''۱۰. پذیرش سلطه کافران:''' {{قرآن|یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا عَدُوِّی وَ عَدُوَّکُمْ أَوْلِیاءَ تُلْقُونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّه وَ قَدْ کَفَرُوا بِما جاءَکُمْ مِنَ الْحَقِّ یُخْرِجُونَ الرَّسُولَ وَ إِیَّاکُمْ أَنْ تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ رَبِّکُمْ إِنْ کُنْتُمْ خَرَجْتُمْ جِهاداً فی سَبیلی وَ ابْتِغاءَ مَرْضاتی تُسِرُّونَ إِلَیْهِمْ بِالْمَوَدَّه وَ أَنَا أَعْلَمُ بِما أَخْفَیْتُمْ وَ ما أَعْلَنْتُمْ وَ مَنْ یَفْعَلْهُ مِنْکُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبیلِ |ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان اظهار محبّت می‌کنید، در حالی که آنها به آنچه از حقّ برای شما آمده کافر شده‌اند و رسول اللَّه و شما را به خاطر ایمان به خداوندی که پروردگار همه شماست از شهر و دیارتان بیرون می‌رانند؛ اگر شما برای جهاد در راه من و جلب خشنودیم هجرت کرده‌اید؛ (پیوند دوستی با آنان برقرار نسازید!) شما مخفیانه با آنها رابطه دوستی برقرار می‌کنید در حالی که من به آنچه پنهان یا آشکار می‌سازید از همه داناترم! و هر کس از شما چنین کاری کند، از راه راست گمراه شده است!|سوره=ممتحنه|آیه=۱}}


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۲۱: خط ۳۸:


== مطالعه بیشتر ==
== مطالعه بیشتر ==
۱ـ قرائتی، محسن، تفسیر نور، مرکز فرهنگی درس‌های از قرآن، ۱۳۸۳، ج۱، ص۳۵.
۲ـ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۷۴، ج۱، ص۵۳.


۳ـ علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، انتشارات اسلامی، بی تا، ج۱، ص۵۴.
* رساله صراط مستقیم - انعمت علیهم مغضوب علیهم - ضالین، حسین خلیقی.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
* نیکوکاران و نابکاران در سوره‌ی حمد: بررسی مصادیق و هدایت، صراط‌ المستقیم، انعمت علیم، مغضوبین و ضالین در قرآن و روایات، عباسعلی کامرانیان.


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
خط ۳۷: خط ۵۱:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =-
  | شناسه =شد
  | تیترها =-
  | تیترها =شد
  | ویرایش =شد
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =شد
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی = شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج
۲٬۱۵۱

ویرایش