|
|
خط ۴: |
خط ۴: |
| آیا پاداش و مجازات افراد فقیر و ثروتمند یا معلول و سالم، یکی است؟ و اگر هست پس عدالت خدا کجاست؟ | | آیا پاداش و مجازات افراد فقیر و ثروتمند یا معلول و سالم، یکی است؟ و اگر هست پس عدالت خدا کجاست؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}}مخلوقات و آفریدههای خداوند، متفاوت و متنوع اند، این تفاوتها و تنوعها از سویی نیاز موجودات مادی خصوصاً زندگی انسان است و از سویی دیگر از لوازم آن است چون در دنیای ماده اوضاع و شرایط، کاملاً یکسان برای همه به وجود نمیآید. این تفاوتها در زمینههای تکوین و رشد موجود مادی، بر ظرفیت و استعداد آن تأثیر میگذارد. همین تفاوتها زندگی انسانها و حیوانها را برای فرایند موجودیت، بقا و حیات، سامان میدهد. چون زندگی اجتماعی بر اساس همین اختلاف استعدادها و سلیقهها شکل گرفته و تداوم مییابد و از سویی دیگر تفاوتها در برخی موارد از جمله هوش، سبب کسب درآمد و ثروت گردیده، و در مورد شکل و رنگ، باعث شناخت و معارفه میگردد. | | {{پاسخ}}خداوند از هر موجودی به اندازه استعداد، شرائط و ظرفیت او انتظار دارد. هر انسانی را به اندازه امکانات، نعمتها و استعدادی که به او داده است، از وی انتظار خدمت و اطاعت دارد و در آخرت نیز به همان اندازه از وی بازخواست کرده و سؤال میکند. {{قرآن|لَا يُكلَِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا ءَاتَئهَا|ترجمه=خداوند هيچ كس را جز به آنچه بدو داده است تكليف نمیکند|سوره=طلاق|آیه=۷}} |
|
| |
|
| خداوند از هر موجودی به اندازه استعداد، شرائط و ظرفیت او انتظار دارد. هر انسانی را به اندازه امکانات، نعمتها و استعدادی که به او داده است، از وی انتظار خدمت و اطاعت دارد و در روز واپسین نیز به همان اندازه از وی بازخواست کرده و سؤال میکند. {{قرآن|لَا يُكلَِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا ءَاتَئهَا|ترجمه=خداوند هيچ كس را جز به آنچه بدو داده است تكليف نمیکند|سوره=طلاق|آیه=۷}}
| | کسانی که از امکانات و دارایی بیشتری برخوردارند، با کسانی که از چنین امکانات و ثروتی برخوردار نیستند در تکلیف یکسان نیستند. افرادی که جسم سالمی دارند، بهتر و زودتر میتوانند اعمال عبادی را انجام دهند. از سوی دیگر اگر کسی با امکانات و توانایی کمتری خدمات بیشتری یا مساوی با توانگران ارائه دهد پاداش بیشتری خواهد داشت.<ref>قرائتی، محسن، اصول عقاید، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۷۵ش، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> |
|
| |
|
| کسانی که از امکانات و دارایی بیشتری برخوردارند، با کسانی که از چنین امکانات و ثروتی برخوردار نیستند در تکلیف یکسان نیستند. مثلاً کسانی که دست و پای سالمی دارند بهتر و زودتر به نماز جماعت و جهاد و… میرسند نسبت به کسانی که از چنین امکانات و نعماتی برخوردار نیستند یا معلول اند. همچنین کسانی که ثروت دارند بیشتر به فقرا میتوانند انفاق کنند یا برای جهاد در راه خدا کمک و انفاق نمایند نسبت به انسان فقیر، که البته در پاداش و مجازات هم مساوی نیستند و طبعاً برخورداری از توانایی و امکانات، مسئولیت را سنگینتر میکند. عدالت نیز همین است؛ زیرا عدالت همه جا به معنای مساوات نیست بلکه عدالت به معنای اعطای حق هر ذیحق یا تکلیف به اندازه توانایی و امکانات است؛ و از سوی دیگر اگر کسی با امکانات و توانایی کمتری خدمات بیشتری یا مساوی با توانگران ارائه دهد پاداش بیشتری خواهد داشت.<ref>قرائتی، محسن، اصول عقاید، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ۱۳۷۵ش، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> بنابراین پاداش و مجازات انسانهای فقیر و ثروتمند یا انسانهای سالم و معلول با رفتار و اعمال مشابه یکسان نخواهد بود چون انتظار از انسانهای سالم و توانگر بالاتر و بیشتر است.
| | افرادی که از نعمتهای الهی برخورداری بیشتری داشتهاند، انتظار بیشتری وجود دارد و اگر چنین نشود باید مورد سؤال و بازخواست قرار گیرند. یکی از نعمتها، اعضا و جوارح سالم است که در قیامت از آن سؤال میشود. قرآن میفرماید: {{قرآن|إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کلُّ أُولئِک کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً|ترجمه=در پيشگاه خداوند، گوش و چشم و دل همه مسئول هستند|سوره=اسراء|آیه=۳۶}} گوش و چشم و قلب نعمتهایی هستند که خداوند ارزانی داشته تا انسان به وسیله آنها، حق را از باطل تمیز داده و خود را به واقع برساند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه المیزان، ج۱۳، ص۱۳۰. (نرمافزار نور).</ref> |
|
| |
|
| <nowiki>از کسانی که از نعمات الهی برخورداری بیشتری داشتهاند انتظار بیشتری نیز وجود دارد، که اگر چنین نشود باید مورد سؤال و بازخواست قرار گیرد. یکی از نعمتها، اعضا و جوارح سالم است که در قیامت از آن سؤال میشود چون هرکه امکانات بیشتر و بهتری داشته باشد مسئولیت وی نیز سنگین تر خواهد بود. قرآن میفرماید: {{قرآن|... إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کلُّ أُولئِک کانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً.</nowiki><ref>اسراء / ۳۶.</ref> خدای سبحان به زودی از گوش و چشم و فؤاد که وسائل تحصیل علمند بازخواست میفرماید، و حاصل تعلیل آن طور که با مورد بسازد این است که گوش و چشم و فؤاد نعمتهایی هستند که خداوند ارزانی داشته است تا انسان به وسیله آنها حق را از باطل تمیز داده و خود را به واقع برساند، و به وسیله آنها اعتقاد و عمل حق تحصیل نماید، و به زودی از یک یک آنها بازخواست میشود که آیا در آنچه که کار بستی علمی به دست آوردی یا نه، و اگر به دست آوردی پیروی هم کردی یا خیر؟<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه المیزان، ج۱۳، ص۱۳۰. (نرمافزار نور).</ref>
| | ظرفیتها، استعدادها، و داراییهای انسان اسباب و وسایل مادی است که باید انسان را در راه تکامل و تقرب به خداوند کمک کند. آنچه به خداوند مربوط است این است که عدالت را در آخرت، اعمال نماید و هرفردی را با توجه به امکانات بدنی و مالی که داده، محاکمه کند و بیشترین پاداش را به کسانی دهد که بهترین استفاده را نسبت به هدف خلقت از امکانات خود کرده باشد و بیشترین مجازات را به فردی دهد که بدترین استفاده را از بهترین امکانات کرده باشند. |
| | |
| در هر صورت ظرفیتها، استعدادها، و داراییهای انسان اسباب و وسایل مادی است که باید انسان را در راه تکامل و تقرب به خداوند کمک کند که متأسفانه در بسیاری موارد این چنین نمیشود و صاحب خود را با کوله باری از مسئولیت رها میکند. آنچه به خداوند مربوط است این است که عدالت را در سرای باقی که انتهایی ندارد اعمال نماید که میکند و هر کس را با توجه به امکانات بدنی و مالی که داده است محاکمه میکند؛ و بیشترین پاداش را به کسانی میدهد که بهترین استفاده را نسبت به هدف خلقت از امکانات خود کرده باشد و طبعاً بیشترین مجازات از آن کسانی خواهد بود که بدترین استفاده را از بهترین امکانات کرده باشند.
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |