روایت «زمستان بهار مومن است»

سؤال

در حدیثی آمده است: «زمستان بهار مؤمن است» مراد چیست؟

حدیث «زمستان بهار مؤمن است» به این معناست که فصل زمستان، با وجود سردی و سختی‌هایش، می‌تواند به عنوان زمانی برای رشد و شکوفایی روحی و معنوی مؤمنان تلقی شود. در این فصل، مؤمنان می‌توانند به تفکر، عبادت و نزدیکی به خداوند بپردازند و از فرصت‌های معنوی بهره‌برداری کنند.

این حدیث به نوعی به این نکته اشاره دارد که در سختی‌ها و چالش‌ها، فرصت‌هایی برای رشد و تعالی وجود دارد. همان‌طور که در بهار، طبیعت به شکوفایی می‌رسد، در زمستان نیز مؤمن می‌تواند با صبر و استقامت، به تقویت ایمان و ارتباط خود با خدا بپردازد. به عبارت دیگر، زمستان می‌تواند به عنوان یک دوره‌ای از آمادگی و پرورش روحی برای ورود به فصل‌های بهتر و شکوفاتر زندگی تلقی شود.

متن حدیث

از امام صادق(ع) و رسول خدا(ص) آمده که زمستان بهار مؤمن است.:

« الشِّتَاءُ رَبِيعُ الْمُؤْمِنِ يَطُولُ فِيهِ لَيْلُهُ فَيَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى قِيَامِهِ وَ يَقْصُرُ فِيهِ نَهَارُهُ فَيَسْتَعِينُ بِهِ عَلَى صِيَامِهِ زمستان بهار مومن است از شبهای طولانی‏اش برای شب زنده‏داری واز روزهای کوتاهش برای روزه داری بهره می‏گیرد. »

راز بهار بودن فصل زمستان برای مؤمن

حدیث گرافی زمستان بهار مومن است.

با روزه خود می تواند جلو شهوترانی را گرفته و نفس أماره را در بند بكشد تا روح خويش برای هميشه آزاد كرده و او را مسلّح كند به سلاح دعا و راز و نياز با خدا و سپری در مقابل شعله های آتش جهنم به دست بدهد زيرا امام محمد باقر(ع) می فرمايد: «... روزه سپر است برای انسان در برابر آتش و صدقه دادن، گناهان را نابود می كند و به پا خواستن در شب، خدا را به ياد انسان می آورد».

حديثي كه در سؤال به آن اشاره شده است هم از پيامبر اكرم(ص) و هم از امام صادق(ع) در منابع روائی ما آمده است و مضمون حديث اين است كه: «زمستان بهار مؤمن است چون شب های آن طولانی است و مؤمن از آن (برای عبادت، دعا و مناجات) كمک می جويد و روزهايش كوتاه است و مؤمن برای روزه گرفتن از آن كمک می طلبد».

امام جعفر صادق (ع) فرمودند: روزها و شب های زمستان بهترین فرصت برای راز و نیاز و مناجات با خداوند است و استفاده از این فرصت یعنی برخاستن از خواب شیرین در دل شب و اندیشیدن در قدرت خدا که طبق فرمایش امام جعفر صادق(ع):«افضل العباده إدمان التفکر فی الله و فی قدرته؛ برترین عبادات مداومت نمودن بر تفکر درباره خداوند و قدرت او است»

نیز روزه گرفتن در روز‌های کوتاه زمستانی، بهترین فرصت است برای کسانی که می‌خواهند روزه‌های قضای خود را بگیرند و کسانی که می‌خواهند طعم روزه‌های مستحبی را بچشند و شاید به همین دلیل، پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمودند که «روزه زمستان، غنیمتی فرح‌بخش است: «الصوم فی الشتاء الغنیمه البارده»

شیخ صدوق عالم شیعی قرن چهارم این روایت را در کتاب الامالی نقل کرده است.