حدیث‌پژوهی (کتاب)
کتاب حدیث پژوهی از کیست و چه محتوایی دارد؟
حدیث‌پژوهی اثر مهدی مهریزی، مجموعه مقالاتی درباره علم حدیث که در سه مجلد به چاپ رسیده است. این مقالات ذیل موضوعات فقه الحدیث، ارزیابی صدور، کتابشناسی، تصحیح متون و مطالعات تاریخی آمده است.
| حدیث پژوهی | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نویسنده | مهدی مهریزی |
| موضوع | علم حدیث |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۳ |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دار الحدیث |
| محل نشر | قم |
کتاب سه جلدی حدیث پژوهی ۵۵ مقاله را دربردارد که برخی از آنها برای اولین بار در این کتاب منتشر شده است و بعضی بین سال‌های ۱۳۷۴ش تا ۱۳۸۷ش در مجلات معتبری مانند آینه پژوهش، علوم حدیث، میراث حدیث شیعه به چاپ رسیده بود.
معرفی
جلد اول از مجموعه حدیث‌پژوهی در بردارنده ۲۲ مقاله از نویسنده است که در فاصله سال‌های ۱۳۷۴ش تا ۱۳۸۰ش در مجلات آینه پژوهش، علوم حدیث، پژوهش و حوزه، و نیز مجموعه میراث حدیث شیعه و دانشنامه امام علی(ع) و …منتشر شده است.[۱] دومین مجلد از مجموعه حدیث پژوهی، حاوی هفده مقاله کوتاه و بلند است که در طی یک دهه (یعنی در حد فاصل سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵) در فصل‌نامه علوم حدیث و مجموعه میراث حدیث شیعه، در مناسبت‌های مختلف، منتشر شده‌اند.[۲] سومین جلد از مجموعه حدیث‌پژوهی، حاوی شانزده مقاله کوتاه و بلند است که در سال‌های ۱۳۸۵ش تا ۱۳۸۷ش تحریر شده‌اند. برخی از این مقالات، در مجله‌های علوم حدیث، علوم الحدیث، پیام زن و میراث حدیث شیعه، نشر یافته‌اند، و برخی به همایش‌های علمی ارائه شده‌اند و برخی نیز برای اولین بار منتشر می‌گردند. موضوع این مقالات پراکنده، مباحث مختلف حدیث و دانش‌های وابسته به آن است.[۳]
نویسنده
مهدی مهریزی در سال ۱۳۴۱ش در مشهد متولد شد. پس از اتمام دروس مقدمات در حوزه علمیه مشهد، در سال ۱۳۵۸ش وارد حوزه علمیه قم شد و به مدت بیست سال در دروس فقه و اصول و فلسفه حضور یافت. از اساتید او می‌توان به سید علی محقق داماد، وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی و محمد فاضل لنکرانی، محمد علی گرامی، حسن‌زاده، جوادی آملی اشاره کرد.[۴]
«شخصیت و حقوق زن در اسلام»، «آشنایی با متون حدیث و نهج البلاغه»، «میراث حدیث شیعه»، «کتابشناسی اصول فقه شیعه»، «مرزهای ارتباط با کفار»، «بلوغ دختران»، «حجاب» و «شناخت‌نامهٔ علامه مجلسی» از جمله آثار اوست.[۵]
جلد اول
مقالات جلد اول کتاب حدیث پژوهی در پنج بخش آمده است:
- بخش اول: کلیات با پنج مقاله
- بخش دوم: ارزیابی صدور با دو مقاله
- بخش سوم: فقه الحدیث با ده مقاله
- بخش چهارم: کتابشناسی با سه مقاله
- بخش پنجم: تصحیح و تحقیق با دو مقاله.[۶]
مقالات
- رابطه قرآن و حدیث
- دانش‌های حدیثی؛ گذشته، حال، آینده
- طرح پژوهشی علم الحدیث
- بایسته‌های پژوهش در حوزه حدیث
- علوم حدیث: پژوهش و آموزش
- شیوه‌های ارزیابی اسناد
- بازسازی مصادر رجالی شیعه
- اجتهاد در فهم نصوص
- موانع فهم حدیث
- تاریخ صدور حدیث
- نقل به معنا
- تعارض اخبار
- قواعد فهم سیره سیاسی امیرمؤمنان
- امام خمینی و فقه الحدیث
- زن در سخن و سیره امام علی
- تأملی در احادیث نقصان عقل زنان
- نوروز در روایات اسلامی
- درآمدی بر کتابشناسی توصیفی کتب حدیث شیعه
- دیوان امام علی
- مصادقة الإخوان
- ما و میراث گذشته
- بازسازی متون مفقود در حوزه دانش‌های حدیث.[۷]
جلد دوم
هفده مقاله در جلد دوم در چهار بخش آمده است:
- بخش اول: کلیات، سه مقاله
- بخش دوم: فقه الحدیث، دو مقاله
- بخش سوم: مطالعات تاریخی، نُه مقاله
- بخش چهارم: تصحیح و تحقیق، سه مقاله.[۸]
مقالات
- رابطه قرآن و حدیث
- درآمدی بر مطالعات حدیثی خاورشناسان
- نگاهی به جریان‌های حدیثی معاصر اهل‌سنت
- پیام غدیر: عصمت، حجیت و خلافت عترت
- نگاهی به احادیث «إن الأرض علی الحوت»
- مکتوبات حدیثی ائمه علیهم السلام
- مصادر رجالی
- مراکز حدیثی شیعه، فعالیت‌ها و بایسته‌ها
- اجازه‌نامه‌ها
- فعالیت‌های حدیثی علامه مجلسی
- خاندان خوانساری و ترجمه حدیث
- میراث‌بانان حدیث در ارومیه
- شرح حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربه» سید محمد مهدی تنکابنی
- شرح حدیث حقیقت
- رساله‌ای در معنای حدیث «ما ترددت» ملا عبد الخالق بن عبد الرحیم یزدی.[۹]
جلد سوم
شانزده مقاله در جلد سوم در چهار بخش، بدین ترتیب، سامان یافته‌اند:
- بخش اول: کلیات، چهار مقاله
- بخش دوم: فقه الحدیث و نقد متن، سه مقاله
- بخش سوم: مطالعات تاریخی، هشت مقاله
- بخش چهارم: تصحیح متون، یک مقاله.[۱۰]
مقالات
- نقش تمدنی حدیث
- تأثیر حدیث بر علوم اسلامی
- درآمدی بر جایگاه احادیث پزشکی
- گزارش موضوعی و محتوایی احادیث
- زن در سخن و سیره پیامبر خدا
- نگاهی به حدیث زینب عطاره
- نقد متن؛ پیشینه تاریخی، حجیت و اعتبار
- حوزه حدیثی مغاربه
- نگاهی به آثار و اندیشه‌های علامه شعرانی
- تحلیلی بر نگارش‌های «الموضوعات» در اهل سنت
- به بهانه تصحیح «أخبار الزینبات»
- گزارش اجمالی از کنگره بزرگداشت حضرت عبد العظیم حسنی
- همراه با کنگره بین‌المللی بزرگداشت ثقة الاسلام کلینی
- تحلیلی بر خطبه «الکافی»
- بایسته‌های پژوهش درباره «الکافی» و کلینی
- رسالة فی ما لم یثبت فیه حدیث صحیح من الأبواب[۱۱]
منابع
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ج۱، ص۱۰.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ج۲، ص۱۰.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۱۰.
- ↑ «مهدی مهریزی»، شبکه اجتهاد، تاریخ بازدید:۱۳ مهر ۱۴۰۲ش.
- ↑ «مهدی مهریزی»، حدیث نت، تاریخ بازدید: ۱۳ مهر ۱۴۰۲ش.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ج۱، ص۱۰.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۰ش، ج۱، فهرست.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ج۲، ص۱۰.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۰ش، ج۲، فهرست.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۰ش، ج۳، ص۱۰.
- ↑ مهریزی، مهدی، حدیث پژوهی، قم، دارالحدیث، ۱۳۹۰ش، ج۳، فهرست.