سؤال

هفدهم ربیع‌الاول چه روزی است؟


حضرت محمد(ص)

ارهاص

ارهاص به حوادث خارق‌العاده‌ای می‌گویند که همزمان با تولد یا کودکی و پیش از بعثت پیامبران رخ می‌دهد.

جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.

پيامبر اكرم(ص) در هفدهم ربيع الاول[۱] سال عام الفیل (سالی كه اصحاب فيل برای خراب كردن كعبه وارد مكّه شدند) در مکه به دنيا آمد.[۲]به هنگام ولادت ایشان، اتفاقاتی رخ داد که عالمان اسلام این موارد را به عنوان معجزات الهی و از ارهاصات پیامبر نام برده‌اند:

آسیب دیدن طاق کسری

مشهورترین بنای ساخته‌شده توسط پادشاهان ساسانی، طاق کسری بود که در هنگام تولد پیامبر اکرم به لرزه در آمد و چهار کنگره آن ویران شد.[۳] داناترين عالم مجوس، آن شب در خواب ديد كه شترانی عربی، اسبانی سركش را می‌كشند و از دجله گذشتند و داخل شهر ايشان شدند و طاق كسری دو تکه شد و آب دجله شكافته شد و در قصر او جاری گرديد.[۴]

شکسته‌شدن بت‌ها

در آن شب نوری از طرف حجاز ظاهر شد و در عالم پخش شد و به مشرق رسيد، هر بتی كه در هر جای عالم بود بر رو افتادند و و در صبح آن روز، تخت هر پادشاهی سرنگون شده بود و همه آن‌ها تمام روز را لال بودند و سخن نمی‌توانستند بگويند.[۵]حضرت امير المؤمنين(ع) روايت شده است كه چون آن حضرت متولّد شد، بت ها كه در كعبه گذاشته شده بودند همه به رو افتادند و چون شام شد اين ندا از آسمان رسيد كه: جاءَ الحق و زهق الباطل إنَّ الباطل كان زهوقا؛[۶]حق آمد و باطل نابود شد همانا باطل نابود شدنی است.[۷]

خشک شدن دریاچه ساوه

درياچه ساوه كه سال‌ها آن را در آن زمان می‌پرستيدند، خشك شد.[۸]دریاچه‌ای در نزدیکی شهر ساوه که بنابر برخی روایات، همزمان با شب میلاد پیامبر، آب آن فروکش کرده است.[۹]برخی از پژوهشگران معاصر، در صحت خشک شدن دریاچه ساوه در شب میلاد پیامبر اکرم(ص) تردید کرده‌اند. از نظر آنان گزارش‌هایی که در این باره وجود دارد ضعیف و مشکوک است؛ همچنین گفته‌اند پیامبر اکرم، مظهر رحمت است نه عذاب تا با تولد او دریاچه‌ای خشک شود.[۱۰]

جعفر سبحانی از مراجع تقلید و تاریخ پژوه براین باور است که تمام حوادث نقل شده هم‌زمان با میلاد پیامبر از جمله خشک شدن دریاچه ساوه در منابع اصیل تواریخ و جوامع حدیث موجود است. وی هم‌چنان یادآور شده که این حوادث پس از سالیان درازی از آن می‌تواند مایه عبرت و وسیله پندو اندرز شود زیرا هدف از آن‌ها ایجاد تکان و توجه در قلب‌های مردمی بود که در بت‌پرستی و ظلم و بیدادگری غرق شده بودند.[۱۱]

بسته‌شدن درهای آسمان بر روی ابلیس

امام صادق(ع) می‌فرمایند: ابليس روزانه به هفت آسمان می‌رفت و اخبار آسمانی را می‌شنيد؛ وقتی كه حضرت عيسی(ع) متولد شد ابلیس را از سه آسمان منع كردند و چون پيامبر اكرم(ص) متولد شد، او را از همه آسمان‌ها منع كردند و شياطين را با تيرهای شهاب از آسمان‌ها دور کردند، پس قريشی‌ها گفتند: حتماً وقت قیامت رسیده. وقتی رسول خدا متولّد شد، آنان که دسترسی به برخی از امور عالم در زمان پيامبران پيشين داشتند(چنان‌که در داستان حضرت سليمان و آوردن تخت بلقيس فردی ادعا می‌کند که من آنرا می‌آورم قبل از آنکه تو از جای خود برخيزی[۱۲]) همگی از آسمان رانده شدند.[۱۳]

علامه مجلسی در بحار الانوار می‌فرمایند: تمام دنيا در آن شب روشن شد و هر سنگ و كلوخی و درختی خنديد و آنچه در آسمان‌ها و زمين‌ها بود تسبيح خدا گفتند و شيطان گريخت و مدام با خود می‌گفت: بهترين امّت‌ها و گرامی‌ترين بندگان، محمّد(ص) آمد.[۱۴]

خاموش شدن آتشکده فارس

آتشکده آذرفرنبغ از آتشکده‌های زرتشیان در استان فارس است. این آتشکده را یکی از سه آتشکده مشهورِ پیش از اسلام دانسته‌اند.[۱۵]

هزار سال بود که این آتشکده خاموش نشده بود تا اینکه در شب ولادت پیامبر اکرم این معجزه الهی رخ می‌دهد.[۱۶]




منابع

  1. كلينی، محمد بن یعقوب،الكافی، تحقيق: غفاری، علی‌اكبر، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ۱۳۸۹ش،  ج ۱،  ص ۴۳۹؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بيروت، مؤسسةُ الوفاء، الطبعه الثانية، ۱۴۰۳ق،  ج ۱۵،  ص۳۴۸.
  2. يعقوبی، احمد بن اسحاق، تاريخ اليعقوبی، ترجمه: محمد آيتی، ابراهيم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نهم،  ۱۳۸۲ش،  ج۱،  ص۳۵۸.
  3. ابونعیم اصفهانی، دلائل النبوة، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۳۹، ح۸۲؛ بیهقی، دلائل النبوة، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۲۶.
  4. ابوالفداء الحافظ ابن كثير، البداية و النهاية، مكتبة المعارف، بيروت، ۱۴۱۰ هجری، جلد ۲، صفحه ۲۶۸.
  5. ابن شهرآشوب سروی مازندرانی، مناقب، جلد ۱، صفحه ۳۰.
  6. سوره اسراء، آیه ۸۱.
  7. ابن شهرآشوب ، مناقب، جلد ۱، صفحه ۳۱، و علّامه محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، جلد ۱۵، صفحه ۲۷۴.
  8. ابوالفداء الحافظ ابی كثير، البدایة و النهایة، جلد ۲، صفحه ۲۶۸ و ۲۶۹؛ و علامه محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، جلد ۱۵، صفحه ۲۵۷ و ۲۵۸.
  9. ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۴۱۱.
  10. رجبی‌دوانی، محمدحسین، خرافات مشهور درباره میلاد پیامبر اکرم، خبرگزاری جهان‌نیوز، درج مطلب: ۲۹ دی ۱۳۹۲ ، بازدید: ۲۸ شهریور ۱۴۰۳.
  11. سبحانی، فروغ ابدیت، ۱۳۸۵ش، ص۱۴۷.
  12. سوره نمل، آیه ۳۹ و ۴۰.
  13. ابن شهرآشوب سروی مازندرانی، مناقب، مؤسسه انتشارات علامه، قم، بی‌تا، جلد ۱، صفحه ۳۱؛ و علامه محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، جلد ۱۵، صفحه ۲۵۷.
  14. علّامه محمدباقر مجلسی، حياة القلوب، تحقيق: سيد علی اماميان ، چاپ چهارم، قم: انتشارات سرور، ۱۳۸۲، جلد ۳، صفحه ۱۴۱؛ و محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، جلد ۱۵، صفحه ۲۷۴.
  15. اشرف‌زاده، راز خلوتیان، ۱۳۷۹ش، ص۲۴۲؛ مصطفوی، اقلیم پارس، ۱۳۷۵ش، ص۹۲.
  16. مصطفوی، اقلیم پارس، ۱۳۷۵ش، ص۹۲.