آیه صلح

سؤال

آیه صلح کدام آیه است و تفسیر آن چیست؟

آیه صلح (آیه ۶۱ سوره بقره) خطاب به پیامبر و مسلمانان می گوید اگر دشمن و کفار تمایل به صلح نشان دادند شما هم به صلح گرایش پیدا کنید.

آیه ۶۱ سوره انفال

مشخصات آیه
واقع در سوره	انفال
شماره آیه	۶۱
جزء	۱۰
اطلاعات محتوایی
مکان نزول	مدینه
موضوع	صلح با کفار
آیات مرتبط	آیه ۹۰ سوره نساء

شناخت آیه

می‌گوید «اگر آنها تمایل به صلح نشان دادند تو نیز دست آنها را عقب نزن و تمایل نشان ده‏. از آنجا که به هنگام امضای پیمان صلح غالباً افراد گرفتار تردیدها و دو دلی‌ها می‌شوند به پیامبر دستور می‌دهد در قبول پیشنهاد صلح تردیدی به خود راه مده و چنانچه شرائط آن منطقی و عاقلانه و عادلانه باشد آن را بپذیر» و بر خدا توکل کن زیرا خداوند هم گفتگوهای شما را می‌شنود و هم از نیات شما آگاه است‏.

اگر دشمن به صلح و روش مسالمت‌آمیز رغبت کرد تو نیز به آن متمایل شو و به خدا توکل کن و مترس از اینکه مبادا اموری پشت پرده باشد و تو را غافل‌گیر کند و تو به خاطر نداشتن آمادگی نتوانی مقاومت کنی، چون خدای تعالی شنوا و دانا است. و هیچ امری او را غافلگیر نکرده و هیچ نقشه‌ای او را عاجز نمی‌سازد، بلکه او تو را یاری نموده و کفایت می‌کند.

حضرت علی علیه السلام به مالک اشتر می‌نویسد. صلح پیشنهادی دشمن را رد مکن، ولی پس از صلح هوشیار باش و از نیرنگ دشمن برحذر باش، چون گاهی نزدیکی دشمن، برای غافلگیر کردن است!

اسلام، جنگ‌طلب نیست‏. از موضع قدرت، سوء استفاده نکنید. در پذیرش صلح، هم احتمال خطر و توطئه است، هم زخم زبان برخی دوستان، ولی باید بر خدا توکّل کرد.

متن و ترجمه آیه

﴿ وَإِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَهَا وَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ ۚ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ

و اگر به صلح گراییدند، تو [نیز] بدان گرای و بر خدا توکل نما که او شنوای داناست.

انفال:۶۱

﴾

صلح با کفار

این آیه در رابطه با آیه ۱۹۰ از سوره بقره و آیه ۹۰ از سوره نساء می‌رساند که اسلام جنگ را و لو با کفار یک مسئله ابتدایی نمی‌داند و حتی المقدور سعی دارد که جنگ واقع نشود، ظهور این آیه در آنست که: کفّار و مشرکان اگر پیشنهاد صلح و سازش کنند و در دین خود بمانند و پیمان عدم تعرض ببندند، لازم است آن را قبول کرد.

گویند: این آیه با آیه فَاقْتُلُوا الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ توبه/ ۵ منسوخ است، این درست نیست، آیه توبه درباره کفاری است که به فکر مسالمت نیستند که درباره آنها آمده: أَ لا تُقاتِلُونَ قَوْماً نَکَثُوا أَیْمانَهُمْ … و اینکه گفته‌اند که با آیه قاتِلُوا الَّذِینَ لا یُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لا بِالْیَوْمِ الْآخِرِ … توبه/ ۲۹ نسخ شده است قابل قبول نیست بلکه آیه اعراف حاکم بر آنست. این آیه منسوخ نیست.