علامه امینی

علامه امینی
نام کامل	عبالحسین امینی
تولد	۱۲۸۱ش تبریز
وفات	۱۳۴۹ش
تالیفات	الغدیر
مذهب	شیعه
علت شهرت	تألیف الغدیر

سؤال

علامه امینی کیست و چه جایگاهی در میان عالمان شیعه دارد؟

علامه امینی (۱۲۸۱–۱۳۴۹ش) نویسنده کتاب الغدیر و از عالمان شیعه قرن چهاردهم.

درگاه‌ها

وی شاخص‌ترین چهره در مباحث مربوط به غدیر و امامت در دوران متأخر جهان تشیع به‌شمار می‌رود.

زندگی‌نامه و جایگاه

عبدالحسین تبریزی نجفی معروف به «علامه امینی»، نویسنده کتاب «الغدیر»، سال ۱۳۲۰ق در تبریز متولد شد. وی برای تحصیل به نجف اشرف رفت و در محضر علمای بزرگ آن شهر، مانند میرزای نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، محمدحسین آل کاشف الغطا، و محمدحسین غروی اصفهانی (کمپانی) بهره فراوان گرفت و خیلی زود به مقام عالی فقاهت رسید.^[۱] علامه امینی در روز جمعه ۲۸ ربیع الثانی ۱۳۹۰ هجری قمری (برابر با ۱۲ تیر ۱۳۴۹ شمسی) درگذشت.^[۲]

علامه امینی، سفرهای زیادی به شهرها و کشورهای اسلامی داشت که با اهداف علمی فرهنگی انجام می‌گرفت: تحقیق و پژوهش در کتابخانه‌ها و یادداشت‌برداری و استنساخ از کتب شیعه و سنی (بویژه مآخذ خطی کهن) برای الغدیر و سایر آثار خویش، ملاقات با استادان حوزه و دانشگاه، اصلاح و ارشاد مردم، تربیت اهل علم و تأثیر در آنان، ایراد سخنرانی برای توده مردم و نیز دانشگاهیان، القای بحث و ایجاد زمینه‌های فکری در مسائل مربوط به فلسفه حکومت در اسلام و ابلاغ پیام «غدیر» از جمله این اهداف بود.^[۳]

علامه امینی شاخص‌ترین چهره در مباحث مربوط به غدیر و امامت در دوران متأخر جهان تشیع به‌شمار می‌رود.^[۴] علامه امینی، از تاریخ‌شناسان معاصر و نقادان تاریخ است.^[۵]

آثار

فهرست آثار «چاپ شده» او از قرار زیر است:

شهداءالفضیله.
تحقیق و تعلیق بر «کامل الزیارات».
ادب الزائر لمن یمم الحائر.
سیرتنا و سنتنا سیره نبینا و سنته.
تفسیر فاتحه الکتاب، ترجمه قدرت‌الله حسینی شاهمرادی.
دوره ۱۱جلدی الغدیر.^[۶]

الغدیر

الغدیر را دائره‌المعارف سترگ و شاهکار بزرگ شیعه شمرده‌اند. نگارش الغدیر، تقریباً حدود ۴۰ سال از عمر امینی را به خود اختصاص داده و برای نوشتن آن، ۱۰ هزار عنوان کتاب را خوانده و به ۱۰۰ هزار کتاب مراجعات مکرر داشته است.^[۷] الغدیر نقطه عطفی در تدوین و ارائه ادله اعتقادی شیعه در خصوص امامت و خلافت و جانشینی امام علی(ع) دانسته شده است.^[۸]

وی با سفرهای متعدد و مطالعه دقیق کتاب‌های چاپی و خطی بسیار زیاد در کتابخانه‌های مختلف جهان اسلام الغدیر را نگاشت و به مباحث اعتقادی شیعه جانی تازه بخشید و در احتجاج‌ها و تألیفات اعتقادی شیعی پس از خود، اثرگذاری زیادی داشت.^[۹]

مبارزه با خرافه و تحریف‌زدایی از متون روایی و تاریخی، نخستین هدفِ علامه امینی در نوشتن الغدیر بوده است. علامه با کند و کاو در متون روایی و تاریخی از صدها موضوع خرافی و همراه با تزویر و تحریف، پیرامون گزارش‌های منتسب به پیامبر(ص) پرده برمی‌دارد و با تحلیل دقیق سند و محتوا و نقادی مضامین روایی، سره را از ناسره سوا می‌کند. کتاب الغدیر نشان‌گر حجم گسترده اطلاعات و تلاش وی در این‌باره است.^[۱۰]

در مجموعه ۱۱ جلدی الغدیر، صدها مورد تحریف و تزویر و خرافه و غلو که توسط راویان و مورخان ناآگاه یا مزدور در متون تاریخی و روایی گنجانیده شده، شناسایی و نمایانده شده است. برخی گفته اند بیش از هفتاد مورد از تحریفات مورخان و محدثان را که توسط تذکره نگاران معروف، چون: طبری، ابن حجر، ابن کثیر، ابن حزم و ذهبی به کتاب‌های تاریخی و حدیثی راه یافته، در کتاب الغدیر گزارش شده است. و نیز بیش از صد و پنجاه مورد از خرافه و بزرگ‌نمایی و گزافه‌گویی که مورخان و محدثان درباره شخصیت‌های مورد علاقه خود به قلم آورده‌اند، علامه امینی آنان را شناسایی کرده است. محمدرضا حکیمی در حماسه غدیر، علامه امینی را نقاد تاریخ نامیده و بخشی از نقدهای سرنوشت‌ساز علامه را بر کتابهای مشهور تاریخی شماره کرده است.^[۱۱]

منابع

↑ علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص
↑ علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص
↑ علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص
↑ «آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
↑ صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۲۹۹.
↑ علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص
↑ علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص
↑ «آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
↑ «آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.
↑ صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۲۹۹.
↑ صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۳۰۱.

[1] علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص

[2] علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص

[3] علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص

[4] «آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.

[5] صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۲۹۹.

[6] علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص

[7] علی ابوالحسنی (منذر)، «علامه امینی؛ زمان، اندیشه، تکاپو»، یاد ایام، شماره ۳۸، ۱۳۸۷ش، ص

[8] «آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.

[9] «آیة الله شیخ عبدالحسین امینی نجفی (علامه امینی)»، بنیاد محقق طباطبایی، بازدید ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ش.

[10] صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۲۹۹.

[11] صادقی، غلام‌عباس، «چند اثر پیرایه‌زدا از فرهنگ دینی»، حوزه، شماره ۱۵۳ و ۱۵۴، پاییز و زمستان ۱۳۸۸ش، ص۳۰۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]