معنای رمضان
رمضان به چه معناست؟
رمضان از ماده «رَمَض» به‌شدت گرما و تابش آفتاب بر رمل (شن) معنا شده است.
رمضان در اصطلاح نام ماه نهم از ماه‌های هجری قمری است که مسلمانان در این ماه، هر ساله به دستور خداوند روزه می‌گیرند.
در فرهنگ اسلامی رمضان جایگاه خاصی دارد. ماه رمضان ماه رحمت، برکت، مغفرت، میهمانی خداوند، ماه نزول قرآن، ماه بسته‌شدن درهای جهنم و گشوده‌شدن درهای بهشت و ماه به زنجیرکشیده شدن شیاطین است.
معناشناختی رمضان
رمضان از ماده «رَمَض» به‌شدت گرما و تابش آفتاب بر رمل (شن) معنا شده است.[۱]
رمضان در اصطلاح نام ماه نهم از ماه‌های هجری قمری است که در این ماه، هر ساله به دستور خداوند روزه می‌گیرند.[۲] ماه‌های قمری در گردش است. مضان گاه در زمستان و گاه در تابستان واقع می‌شود.
جایگاه ماه رمضان در روایات
- پیامبر اسلام(ص): «ماه رمضان را رمضان نامیده‌اند؛ زیرا در این ماه گناهان انسان سوزانده می‌شود.»[۳]
- رسول خدا(ص): «رمضان اسمی از اسماء خداوند است.»[۴]
- امام صادق(ع): «رمضان ماه خوبی است؛ این ماه در زمان رسول‌الله(ص) ماه پر برکت نامیده شد.»[۵]
در فرهنگ اسلامی رمضان جایگاه خاصی دارد. معصومان(ع) این ماه را ماه رحمت، برکت، مغفرت و میهمانی خداوند خوانده‌اند.[۶] رمضان ماه نزول قرآن بر رسول خدا(ص)[۷] است. برای هر چیزی بهاری است و بهار قرآن ماه رمضان است.[۸] ماه رمضان، ماه بسته‌شدن درهای جهنم و گشوده‌شدن درهای بهشت و ماه به زنجیرکشیده شدن شیاطین است.[۹]
ماه رمضان ماه بزرگ خدا،[۱۰]ماه رحمت و بخشایش الهی،[۱۱] ماه برکت و مضاعف شدن حسنات و پاک شدن گناهان[۱۲] و ماهی که اگر بنده‌ای در آن بخشیده نشود، امیدی به آمرزش او در سایر ماه‌ها نیست.[۱۳]
ویژگی‌های ماه رمضان در خطبه شعبانیه
پیامبر اکرم(ص) در خطبه شعبانیه فضایلی را برای ماه رمضان برشمردند:
- مردم در این ماه به مهمانی خدا دعوت شده‌اند.
- شب قدر که برتر از هزار ماه است در این ماه قرار دارد.
- احیا و نمازگزاردن در هر یک شب‌های آن برابر با نماز هفتاد شب در ماه‌های دیگر است.
- این ماه، ماه صبر است و پاداش صبر، بهشت است.
- ماه همدردی است.
- ماهی است که روزی بندگان مؤمن افزون می‌شود.
- این ماه، ماهی است که اگر ارزش آن شناخته شود، انسان آرزو می‌کند تمام سال رمضان باشد.[۱۴]
منابع
- ↑ حسینی زبیدی، محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۶۷. طریحی، فخر الدین بن محمد، مجمع البحرین، تهران، مرتضوی، چاپ سوم، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۲۰۸.
- ↑ قرشی بنایی، علی اکبر، قاموس قرآن، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۲۳.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، موسسة دارالحدیث العلمیة و الثقافیة، مرکز للطباعة والنشر، ۱۴۳۷ق، ج۴، ص۱۷۶.
- ↑ حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۲۳۲.
- ↑ حر عاملی، وسائل الشیعه، تحقیق عبدالرحیم ربانی شیرازی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۲۵۹.
- ↑ صدوق، محمد بن علی، الامالی، تهران نشر کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۹۳.
- ↑ سورهٔ بقره، آیهٔ ۱۸۵.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۳۰، حدیث۱۰.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۶.
- ↑ علی بن الحسین، امام چهارم علیه السلام، الصحیفة السجادیة، قم، دفتر نشر الهادی، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۱۹۸.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، فضائل الأشهر الثلاثة، قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۹۶ق، ص۹۷.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، فضائل الأشهر الثلاثة، قم، کتابفروشی داوری، چاپ اول، ۱۳۹۶ق، ص۱۱۷.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۶.
- ↑ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۹۶.