شیوه برخورد با تندخو
من يك نوجوانم يكي از دوستان همكاسي‌ام فرد خوبي است؛ اما كمي تند ميشود روش برخورد با او بايد چگونه باشد؟
نوجوانی يكي از بحرانيترين دورههاي زندگي است[۱]، در اين دوره تحولات و تغييرات عميقي در افكار و عقايد، باورها و احساسات و ويژگيهاي افراد به وجود ميآيد. شناخت اين ويژگيها هم براي خود فرد مفيد و راهگشا است و هم براي ديگران كه با نوجوان در ارتبا طند.
دوره نوجواني
شما نيز در همين دوره حساس و بحراني زندگي خود قرار داريد. بايد ويژگيهاي دوره نوجواني را بشناسيد؛ زيرا شناخت و آشنايي با اين ويژگيها هم براي خود شما بسيار مفيد و ارزشمند است و هم در اين كه چگونه با دوست نوجوانتان برخورد و رابطه داشته باشيد، مفيد است. اينكه دوست شما تند ميشود و در روابط و برخوردهاي اجتماعي خود، حساسيت و عصبانيت از خود نشان ميدهد مربوط به ويژگي دوره سنّي وي ميباشد؛ زيرا عصبانيت و پرخاشگري يكي از ويژگيهاي دوره سنّي نوجوانان است؛ بنابراين اگر به اندازه افراطي و بيش از حدّ نباشد، كاملاً يك پديده طبيعي است.[۲]
روش برخورد
اينكه نحوه برخورد شما بايد با ايشان چگونه باشد، لازم است به اين اصل اساسي و مهم توجه داشته باشيد كه شما و همچنين ديگر دوستان و اطرافيان وي بايد به گونهاي با ايشان برخورد كنند كه وي اين مرحله را به خوبي پشت سر بگذارد و در روابط اجتماعي خود مهارتهاي لازم را كسب كند؛[۳] بنابراين در روش برخورد خود با ايشان بايد به اين نكات توجه داشته باشيد.
چند نكته براي تقويت رابطه
۱. اگاهي بخشي
به دوست خود بايد بفهمانيد كه در زندگي رقابتها، تبعيضها، شكستها و محروميتها نيز وجود دارد و بايد اين آمادگي را پيدا كند تا از اين عوامل هراسي نداشته باشد.
۲. پرهيز از موضوعات بحث برانگيز
سعي كنيد در برخوردها و روابط خود با ايشان از طرح مسائل و موضوعاتي كه باعث ناراحتي و عصبانيت وي ميشود، جدّاً پرهيز كنيد.
۳. احترام
بطور صريح و در مقابل وي موضع گيري نكنيد. وقتي درباره موضوعي صحبت ميكند يا نظر ميدهد، به عقايد و افكار وي احترام بگذاريد. بسياري از مواقع عصبانيت و پرخاشگري افراد براي آن است كه احساس ميكنند به شخصيت آنها توهين شده است؛ بنابراين حفظ و رعايت احترام وي يكي از عوامل مؤثر در كاهش رفتارهاي نابهنجار و ايجاد روابط سالم با ايشان است.
۴. صميميت صادقانه
روابط دوستانه و صميمي با ايشان داشته باشيد؛ در برخي از مواقع عصبانيت و پرخاشگري نوجوانان به سبب عدم دريافت حمايت و محبت از سوي والدين است. روابط ناسالم در خانواده باعث ميشود كه نوجوانان در جامعه و با دوستان و همكلاسيهاي خود نيز روابط ناسالم برقرار نموده و بااندك مسئله اي ناراحت شوند.
۵. انتقاد عالمانه
هيچ گاه به وي انتقاد نكنيد. تقريباً هميشه انتقاد كردن باعث رفتارهاي چون پرخاشگري و عصبانيت در نوجوانان ميشود، از اين رو سعي كنيد از برخورد منفي و انتقاد جدّاً پرهيز نماييد.[۴]
۶. تحسين
تواناييها و جنبههاي مثبت ايشان را مورد تحسين قرار دهيد. يكي از روشهاي برقراري روابط صميمانه و جلوگيري رفتارهاي پرخاشگري و عصبانيت افراد، برجسته سازي و تحسين تواناييهاي مثبت آنها است. تحسين تواناييهاي دوستتان احساس خوبي در وي ايجاد ميكند تا در روابط خود با شما تُندي نكند.
۷. توجه به منافع طرف مقابل
وقتي با ايشان صحبت ميكنيد، منافع ايشان را در نظر بگيريد، يكي از عوامل عمده ناراحتي و عصبانيت ايشان احتمالاً اين است كه منافع خود را در خطر ميبيند. اگر اين گونه فكر ميكند، بعد از اين سعي كنيد منافع ايشان را نيز در نظر داشته باشيد.
۸. صبر و متانت
اگر او اخلاقي تند دارد ما كه با او در ارتباطيم بايد به همان ميزان متانت و صبر و حوصله داشته باشيم و از كوره در نرويم. به طور معمول رفتار متانت انگيز در مقابل پرخاشگري ديگران موجب پشيماني و شرمندگي طرف مقابل مي شود؛ هر چند كه به روي نياورد.
۹. توجه ظرفيت هاي خانوادگي؛ فرهنگي تربيتي فرد مقابل
ما در زندگي با افراد مختلفي روبرو مي شويم و با بعضي هم دوست شده و رابطه صميمي تري بر قرار مي كنيم؛ اما نبايد اين نكته را فراموش كرد كه آنها از خانواده هاي مختلف با تربيت هاي مختلف اند و ما نبايد توقع يكساني از همه آدم ها داشته باشيم. درست است كه كار بد براي همه بد و كار خوب براي همه خوب است؛ ولي توقع براي خوب بودن افراد بايد طبق توجه به ظرفيت هاي آنان صورت بپذيرد.
شايد كسي كه الآن ما عصبانيت او را مي بينيم تاكنون سعي كرده خيلي از عيوب خود را بر طرف كند و هنوز نتوانسته به اين عيبش رسيدگي كند. به هر روي بهتر است كه ما گنجايش طرف مقابل را در نظر بگيريم و به او در بهتر شدنش كمك كنيم.
مطالعه بيشتر
۱. محمد خدا ياري فرد، مسائل نوجوانان و جوانان، انجمن اوليا و مربيان،چاپ هفتم، ۱۳۷۹.
۲. حورايي، صميميت، تأثيرگذاري و نفوذ، دكلمه گران، چاپ شانزدهم، ۱۳۸۱.
۳. رفتار با نوجوان، زهرا معتمدي، تهران، لك لك، ۱۳۷۶.
منابع
- ↑ براي مطالعه بيشتر ر.ك: شرفي، محمدرضا، دنياي نوجوان، انتشارات تربيت، چاپ چهارم، ۱۳۷۶، فصل ۲.
- ↑ احمدي، سيد احمد، روان شناسي نوجوانان و جوانان، انتشارات رودكي، چاپ اول، ۱۳۶۹.
- ↑ براي مطالعه بيشتر ر.ك: شرفي، محمد رضا، جوان و نيروي چهارم زندگي، انتشارات سروش، چاپ دوم، ۱۳۸۰، ص۲۵ـ۲۱.
- ↑ براي مطالعه بيشتر ر.ك: الوود چپمن، نگرش مثبت، ترجمه فهيمه نظري، نشر ايز ايران، چاپ اول، ۱۳۸۰.