دیدگاه اسلام درباره پوشش مشکی
آیا از روایات می‌توان کراهت حجاب تیره، مثل چادر مشکی را اثبات نمود؟
اولاً، چگونه ممکن است که بر اساس ادلهٔ طرح شده در مباحث قبلی، رنگ جلباب و چادر قرآنی، همانند رنگ چادرهای رایج فعلی مشکی باشد، ولی بتوان در روایات معصومین(ع) حدیث معتبری مخالف قرآن، دربارهٔ کراهت استفاده از چادر مشکی پیدا نمود؟ آیا ممکن است اهل بیت(ع) به عنوان بهترین مفسران و شارحان قرآن مجید، در احادیث خود مطلبی خلاف قرآن فرموده باشند؟ پر واضح است که پاسخ این سؤال منفی است؛ زیرا یکی از ملاک‌های صحت و سقم احادیث، موافقت و مخالفت محتوای آنها با قرآن است. براساس ملاک یاد شده، فرضاً اگر روایتی دربارهٔ کراهت پوشش مشکی بانوان وارد شده باشد فاقد ارزش و اعتبار است.
ثانیاً، روایاتی که از ظاهر آنها کراهت سیاه‌پوشی استفاده می‌شود، از نظر سند ضعیف‌اند. فقیه ژرف‌اندیش، مرحوم صاحب جواهر[۱] و مرحوم خویی[۲] نیز به ضعف سندی روایات مورد نظر تصریح کرده‌اند؛ بنابراین، به دلیل ضعف سند، این‌گونه روایات قابل استناد نیستند و نوبت به بررسی دلالت آنها نمی‌رسد.
ثالثاً، ممکن است ادعا شود به دلیل متعدد بودن روایاتی که ظاهر آنها دلالت بر کراهت پوشش سیاه دارد؛ و نیز به دلیل این که ضعف سند روایات در مستحبات و مکروهات، مانند مورد بحث، خیلی مهم نیست، پس می‌توان در دلالت آنها بحث کرد.
با فرض صحت ادعای فوق، بر اساس فحص و جست‌وجوی مفصلی که در احادیث انجام گرفت، حتی یک حدیث دربارهٔ کراهت پوشش چادر مشکی بانوان نیافتیم؛[۳] بنابراین، همان گونه که مرحوم صاحب جواهر فرموده‌اند، روایات مربوط به کراهت سیاه‌پوشی، شامل زنان نمی‌شود. ایشان در کتاب فقهی عمیق و معروف خود نقل کرده‌اند:
طبق تصریح کتاب‌های متعددی از علمای امامیه، کراهت پوشش سیاه مختص مردان است؛ زیرا شارع مقدس پوشش غلیظ‌تر و بیش‌تری برای زنان هنگام مواجهه با نامحرم قرار داده است[۴] و رنگ مشکی، در مقایسه با رنگ‌های دیگر، به نحو بهتری پوشش غلیظ‌تر و بیش‌تر را تأمین می‌کند.[۵]
بنابراین، طبق نقل مرحوم صاحب جواهر، کراهت پوشش مشکی، مختص مردان است.
به دلیل اختصاص کراهت پوشش مشکی به مردان، آن هم در غیر از کفش، عمامه و عبا، حتی یک نفر از فقیهان برجستهٔ شیعه به کراهت چادر مشکی زنان فتوا نداده است، بلکه برعکس، بعضی از مراجع تقلید، مثل رهبر معظم انقلاب اسلامی، آیت الله خامنه‌ای به عدم کراهت چادر مشکی تصریح کرده‌اند و بعضی نیز، مانند آیت الله فاضل لنکرانی و آیت الله تبریزی بالاتر از عدم کراهت، به برتری حجاب با چادر مشکی فتوا داده و فرموده‌اند:
چادر مشکی بهترین نوع حجاب است.[۶]
منابع
- ↑ محمد حسن نجفی، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج۸، ص۲۳۳.
- ↑ ابوالقاسم خویی، شرح عروه الوثقی، کتاب الصلاه، ج۱، مکروهات لباس مصلی.
- ↑ برای آشنایی با این روایات ر.ک. فروع کافی، ج۲، کتاب الصلاه باب اللباس الذی تکره الصلاه فیه و ما لا تکره، ص۳۹۷، و کتاب الزی و التجمل باب لبس السواد، ص۴۴۹؛ وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج۳، کتاب الصلاه، ابواب لباس مصلی و مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، کتاب الصلاه، ابواب لباس مصلی.
- ↑ بعضی از روایاتی که شارع مقدس در آنها پوشش غلیظ را در مواجهه با نامحرم خواسته و از پوشیدن لباس نازک نهی کرده است در زیر ذکر می‌شود: الف) عن امیرالمؤمنین(ع): من رقّ ثوبه، رقّ دینه؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج۳، ص۲۱۱، و ج۳، ص۲۴۹. ب) عن ابی عبد الله علیه السلام قال: لا یصلح للمرأه المسلمه ان تلبس من الخمر و الدروع ما لا یواری شیئا؛ الحر العاملی، وسائل الشیعه، ج۳، ابواب لباس مصلی، باب ۲۱، حدیث ۲.
- ↑ محمد حسن نجفی، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج۸، ص۲۳۵.
- ↑ مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج۱، ص۳۵، ۳۶ و ۳۸؛ ویژه نامهٔ فرهنگ اسلام، بهار سال ۱۳۷۹، ص۷۰؛ هم‌چنین ر.ک. استفتائات آخر کتاب.