بداء در برزخ و قیامت
آیا در قیامت و برزخ نیز بداء رخ می‌دهد؟
بداء در لغت به معنای ظهور پس از پنهان بودن است. لازمه این معنای بداء، جهل و تبدیل نظر می‌باشد. این معنای بداء، در مورد خداوند کاربرد ندارد؛ زیرا خداوند با علم ازلی خود همه چیز را می‌داند و در اراده او تغییر راه ندارد.
بداء برای انسان در هر سه مرحله دنیا، برزخ و قیامت حاصل می‌شود؛ زیرا انسان براساس علم خود، نتیجه‌ای را محاسبه کند ولی آن نتیجه واقع نمی‌شود. اما بداء در مورد خداوند به این معنا است که آنچه خداوند از قبل می‌دانسته ولی برای انسان‌ها معلوم نبوده، آن‌را اظهار و آشکار می‌سازد.[۱]
بداء در اصل برزخ و قیامت
بداء در اصل برزخ و قیامت، وجود نخواهد داشت؛ زیرا برزخ، فاصلهٔ مرگ تا قیامت است و هم‌اکنون وجود دارد. قیامت نیز از وعده‌های حتمی الهی است و عقل و شرع بر ضرورت بوجود آمدن آن تأکید دارند و آیات متعدد بر آن دلالت دارند.
بنابر این بداء در اصل قیامت و برزخ که یکی واقع شده (برزخ) و دیگری حتمی است (قیامت)، وجود نخواهد داشت.
بداء در جزئیات برزخ و قیامت
بداء در خداوند تنها در علم فعلی او حاصل می‌شود و علم فعلی با در نظر گرفتن پدیده‌ها به دست می‌آید. با توجه به اینکه تغییر و دگرگونی تقدیرات در این جهان است و برزخ و قیامت ورای این جهان هستند، در نتیجه در جزئیات برزخ و قیامت نیز بداء حاصل نمی‌شود.
مطالعه بیشتر
۱ـ کتاب مجموعه آثار شهید مطهری، نشر صدرا، قم، چاپ یازدهم، تیر ۸۱، ج۱.
منابع
- ↑ غرویان، محسن و غلامی، میرباقری، آموزش عقائد، قم، نشر دارالعلم، چاپ دوم، ۱۳۷۵ش، ج۱، ص۱۷۲.