زاد المعاد
زاد المعاد از کیست و چه محتوایی دارد؟
زاد المعاد کتابی به زبان فارسی و از علامه مجلسی که درباره اعمال و فضایل ماه‌ها نوشته شده است. در فصل‌های پایانی کتاب، برخی احکام شرعی هم بیان شده است. این کتاب از چهارده باب تشکیل شده که باب اول آن اعمال و فضایل ماه رجب است و باب آخر، احکام زکات، خمس و اعتکاف را دربردارد.
| زاد المعاد | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نویسنده | علامه مجلسی |
| تاریخ نگارش | قرن یازدهم |
| موضوع | ادعیه و زیارات |
| زبان | فارسی |
نویسنده
محمدباقر بن محمدتقی مجلسی(۱۰۳۷ق-۱۱۱۰ق) مشهور به علامه مجلسی و مجلسی دوم از علما و محدثان بزرگ شیعه در قرن یازدهم هجری بود. علامه مجلسی عالمی برجسته و تأثیرگذار و نویسنده‌ای پرکار بود که آثار بسیاری در موضوعات مختلف و با اتکا به احادیث و اخبار ائمه اطهار(ع) نوشت. آثار مجلسی پس از او مورد استناد و رجوع دانشمندان شیعه قرار گرفت.[۱]
توانایی علامه مجلسی در دانش‌های حدیثی مورد اتفاق علمای شیعه است. هرچند بر دیدگاه و روش علامه مجلسی در باب نقل و تفسیر روایات نقدهایی به‌خصوص در دوره معاصر وارد شده است، عالمان بزرگ شیعه از جایگاه والای مجلسی در مقام یک محدث سخن گفته‌اند.[۲] علامه مجلسی به دلیل جایگاه علمی و دینی خود شأن والای اجتماعی و سیاسی فراوانی یافت. او از سوی شاهان صفوی، که برای اولین بار تشیع را مذهب رسمی و مبنای دینی حکومت خود قرار داده بودند، به سمت‌های بالای دینی و اجتماعی منصوب شد.[۳]
معرفی
زاد المعاد اثر علامه محمد باقر مجلسی، که شامل ادعیه و اعمال کثیره‌ای که درباره ایام و لیالی در کتب ادعیه وارد شده است می‌باشد.
در پایان این کتاب، کتاب دیگری وجود دارد که در حاشیه زاد المعاد چاپ شده بوده، تحت عنوان مفتاح الجنان پیرامون تعقیبات نمازها و زیارات مختلفی که درباره ائمه و اعمال مربوط به اماکن مشرفه آنان و دعاهایی که در دفع بعضی از امراض و آلام از اهل بیت به سند صحیح وارد شده است می باشد. و در پایان کتاب طلسم‌هایی در قضاء حوائج و ایام هفته برای دفع آفات و بلایا ذکر شده است.[۴]
زاد المعاد از تألیفات فارسی علامه مجلسی است. در آغاز کتاب زادالمعاد گفته شده است: «چون… از حضرت رسول خدا و ائمه هدی ـ صلوات الله علیه وعلیهم اجمعین ـ ادعیه و اعمال بسیار منقول گردیده… و اکثر خلق را به اعتبار اشتغال به انواع اشغال دنیویه و غیرها تحصیل آنها و عمل به جمیع آنها میسر نیست، خواستم که منتخبی از اعمال سال و فضایل ایام و لیالی شریفه متبرکه و اعمال آنها… را در این رساله ایراد نمایم که عامه خلق از برکات آنها محروم نباشند.»[۵]
این کتاب را علامه مجلسی به نام شاه سلطان حسین در سال ۱۱۰۷ نوشته است.[۶]
محتوا
زادالمعاد از چهارده باب تشکیل شده است.
- باب اول: فضیلت و اعمال ماه رجب
- باب دوم: فضایل و اعمال ماه شعبان
- باب سوم: فضایل و اعمال ماه رمضان
- باب چهارم: در اعمال شب و روز شوال و ذی القعده
- باب پنجم: در اعمال و فضایل ذی الحجه
- باب ششم: در اعمال محرم
- باب هفتم: در اعمال صفر
- باب هشتم: در فضایل و اعمال ربیع الاول
- باب نهم: در فضایل ربیع الثانی و جمادی الاول و جمادی الثانی
- باب دهم: در اعمال هر ماه
- باب یازدهم:در زیارت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)
- باب دوازدهم: اقسام نماز
- باب سیزدهم: احکام اموات
- باب چهاردهم: احکام زکات، خمس و اعتکاف
- خاتمه: در بیان کفارات[۷]
منابع
- ↑ علی نصیری، درسنامه علم حدیث، قم، مرکز نشر هاجر، ص ۱۶۹.
- ↑ محمد بن الحسن الحر العاملی، امل الآمل فی علماء جبل، مکتبة الأندلس، ج ۲، ص ۲۴۸.
- ↑ حسن طارمی، علامه مجلسی، تهران، انتشارات طرح نو، ص ۱۶–۱۷.
- ↑ «معرفی آثاری از علامه محمد باقر مجلسی(ره)»، پایگاه اطلاع رسانی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۲۸ مرداد ۱۳۹۵ش، تاریخ بازدید: ۱۱ تیر ۱۴۰۲.
- ↑ اسفندیاری محمد، «عمومی کردن علم با مطالعه موردی درباره علامه مجلسی»، آیینه پژوهش، خرداد و تیر ۱۳۷۹، شماره ۶۲، ص۲ تا ۶.
- ↑ الطهرانی، آقا بزرک، الذّریعة إلی تصانیف الشّیعة، اسماعیلیان قم و کتابخانه اسلامیه تهران، ۱۴۰۸ق، ج۱۲، ص۱۱.
- ↑ مجلسی، محمدباقر، زادالمعاد، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت، فهرست.