«سجین» و «علیین» در سوره مطففین

نسخهٔ تاریخ ‏۲۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۷ توسط Fabbasi (بحث | مشارکت‌ها) (پاراگراف آخر در ذیل کتاب مرقوم آورده شد.)
سؤال
در سورهٔ مطففین، منظور از سجین و علیین چیست؟

سِجّین و عِلیّین هرکدام دو بار در قرآن و در دو آیهٔ پشت سر هم آمده است. بیشتر مفسران سجین را نام دوزخ و علیین را نام بهشت گرفته‌اند. برخی گفته‌اند نام کتاب‌هایی است که اعمال بدکاران و نیکوکاران را در آن می‌نویسند.

در سوره مطففین آمده است که نامه بدکاران در سجّین است. در ادامه می‌گوید تو چه می‌دانی سجین چیست؟ آن «کتاب مرقوم» است.[۱] در ادامه این سوره درباره ابرار می‌فرماید نامه اعمال نیکوکاران(ابرار) در علیین است. تو چه می‌دانی علیین چیست؟ آن «کتاب مرقوم» است.[۲] بعضی گفته‌اند کتاب مرقوم برای بیان سجین یا علیین نیست، بلکه برای توضیح «کتاب فجار، نامه بدکاران» و «کتاب ابرار، نامه نیکوکاران» است.[۳] علامه طباطبائی بر این باور است که کتاب مرقوم به معناى قضاء و اثبات مى‏باشد.جمله مورد بحث اشاره‏اى به اين معنا خواهد بود كه آنچه براى آنان مقدر شده كاملا روشن است. هيچ ابهامى در آن نيست، به اين معنا كه حتمى و مشخص است و تخلف‏پذير نيست.[۴]

سجین از ماده سجن به معنای زندان است. معناهای متفاوتی برای آن در نظر گرفته‌اند. از جمله زندان، دوزخ، نامه اعمال بدکاران. وادی هولناکی در قعر جهنم.[۵]

علیین به معنای درجات عالی است. در اصل به معنای مکان بالا یا افرادی است که در بالا می‌نشینند. و به معنای برترین مکان بهشت آمده است.[۶] به معنای آسمان هفتم، منزلگاه ارواح مؤمنین، سدره المنتهی و نامه اعمال نیکوکاران نیز تفسیر شده است.[۷]


منابع

  1. آیات ۷، ۸ ، ۹ سوره مطففین
  2. آیات ۱۸، ۱۹، ۲۰ سوره مطففین
  3. میبدی، احمد بن محمد، كشف الاسرار و عدة الابرار، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص ۴۱۵
  4. طباطبايى، محمدحسين، تفسير الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۲.
  5. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص ۲۵۴. محمدی ری‌شهری، محمد، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، ج۲، ص۶۱.
  6. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۲۷۱.
  7. مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۲۷۱.