توصیف ماه رمضان به ماه خدا

سؤال

ماه رمضان چرا و توسط چه کسانی ماه خدا خوانده شده است؟

توصیف ماه رمضان به ماه خدا توسط پیامبر اسلام(ص) و دیگر امامان بوده و با تعابیری مانند «شهر الله؛ ماه خدا»[۱] و «شهر الله الأکبر؛ بزرگ‏ترين ماه خداوند»[۲] از این ماه یاد شده است. ماه رمضان به‌جهت خصوصیاتی از جمله جاری‌شدن برکات و خیرات الهی، فرصت بهتر برای توبه و بازگشت به سمت خداوند و ماه نزول قرآن برای هدایت و راهنمایی بشر، بر ماه‌های دیگر شرافت و فضیلت داشته و ماه خداوند خوانده شده است.

پیامبر اسلام ماه رمضان را ماه خداوند دانسته و توصیه کرده در این ماه ذکرهایی مانند تهلیل (لا اله الا الله) تکبیر (الله اکبر) تحمید (الحمدلله) و تسبيح (سبحان‌الله) را زیاد تکرار کنند.[۳] روایات دیگری نیز از پیامبر اسلام نقل شده که شعبان را ماه خود و رمضان را ماه خداوند دانسته است.[۴]

امام سجاد(ع) در وداع با ماه رمضان، دعایی دارد که در آن چنین می‌گوید: «بدرود اى بزرگ‏ترين ماه خداوند (شَهْرَ اللَّهِ‏ الْأَكْبَرَ)».[۲] امام صادق(ع) پس از آنکه آیه «همانا عدد ماه‌های سال نزد خدا در کتاب خدا دوازده ماه است»[۵] را ذکر کرد، اولین این ماه‌ها را ماه خدواند دانسته و آن‌را رمضان معرفی می‌کند.[۶]

پیامبر اکرم(ص) در خطبه‌ای معروف به خطبه شعبانیه، ماه رمضان را ماه خدا معرفی کرده و آن‌را چنین توصیف می‌کند که «ماه خدا با برکت و رحمت و مغفرت به شما روی آورد. ماهی که نزد خدا از همه ماه‌ها برتر و روزهایش بر همه روزها، شب‌هایش بر تمام شب‌ها و ساعاتش بر همه ساعات افضل است. ماهی است که شما در آن به میهمانی خدا دعوت شده، مورد لطف او قرار گرفته‌اید و ... .»[۷]

در برخی روایات از ماه رجب نیز به عنوان ماه خداوند تعبیر شده و در آن روایت، ماه رمضان ماه امت پیامبر دانسته شده است.‏[۸]

منابع

  1. ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الإسلام، محقق و مصحح: آصف فیضی،‏ قم، مؤسسة آل‌البیت علیهم السلام، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۸۳.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ علی بن الحسین علیه السلام، الصحیفة السجادیة، دفتر نشر الهادی، قم، چاپ اول، ۱۳۷۶ش، ص۱۹۸.
  3. اشعری قمی، احمد بن محمد بن عیسی، النوادر، مدرسة الإمام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، قم، چاپ اول، ۱۴۰۸ق، ص۱۷-۱۸.
  4. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دارالشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۵۹.
  5. سوره توبه، آیه۳۶.
  6. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: علی‌اکبر غفاری، محمد آخوندی، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۶۶.
  7. حر عاملی، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل‌البیت، چاپ دوم، ۱۴۱۴ق، ج۱۰، ص۳۱۳.
  8. شیخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ۱۴۰۶ق، ص۵۴.