برخاستن هنگام شنیدن نام امام زمان(ع)

نسخهٔ تاریخ ‏۷ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۴۸ توسط Fabbasi (بحث | مشارکت‌ها) (اصلاح ارقام)
سؤال

آیا حديثی در مورد دست گذاشتن بر سر و بلند شدن هنگام شنيدن نام حضرت مهدي(عليه السلام) نقل شده است؟


علامه امینی در الغدیر آورده است وقتي دعبل خزاعي در حضور امام رضا(ع) شعر مفصلي[یادداشت ۱] درباره امامان معصوم(ع) خواند و در باره قیام امام عصر(ع) این بیت را خواند:

خُرُوجُ‏ إِمَامٍ‏ لَا مَحَالَةَ خَارِجٌ‏ يَقُومُ عَلَى اسْمِ اللَّهِ وَ الْبَرَكَاتِ‏

به یقین امامي خروج مي‌كند و با نام خدا و بركات الهي قيام مي نمايد.

امام رضا(ع) به شدت گريست و به دعبل فرمود:

سپس دست بر سر خود گذاشته و با تواضع بلند شد و براي فرج حضرت حجت(ع) دعا كرد.[۱]

اصل داستان شعر خواندن دعبل در حضور امام رضا(ع) شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا[۲] و کتاب کمال الدین[۳] و دیگران نقل کرده‌اند؛[۴] اما اشاره‌ای به ایستادن و دست بر سر گذاشتن امام رضا(ع) نیست و بلکه امام با شنیدن اشعار مربوط به قیام حضرت مهدی(ع) به شدت گریه کرده و امام عصر(ع) را به دعبل معرفی می‌کند. از همین‌روست که مرحوم خوئی از مراجع تقلید در پاسخ این سوال که آیا در خصوص دست گذاشتن بر سر و بلند شدن هنگام ذکر قائم(ع) روايتی وجود دارد؟ می‌نویسد در این باره روایتی پیدا نکردیم جز اینکه آمده است وقتی دعبل خزاعي نزد امام رضا(ع) شعر مفصلي درباره امامان معصوم(ع) خواند و یادی از حضرت مهدی(ع) کرد؛ امام دستش را بر سرش گذاشت و با تواضع بلند شد و برای فرجش دعا کرد.[۵]

منابع

  1. علامه اميني، الغدير، بيروت، دارالكتاب العربي، چاپ چهارم، سال ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۶۱.
  2. ابن بابويه، محمد بن على، عيون أخبار الرضا عليه السلام، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۶۵.
  3. ابن بابويه، محمد بن على، كمال الدين و تمام النعمة - تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۳۷۲. طبرسى، فضل بن حسن، إعلام الورى بأعلام الهدى، تهران، اسلامیه، چاپ سوم، 1390 ق، ص311.
  4. خزاز رازى، على بن محمد، كفاية الأثر في النصّ على الأئمة الإثني عشر، قم، بیدار، ۱۴۰۱ ق، ص۲۷۶.
  5. خوئی، ابو القاسم، صراط النجاة(تعليق الميرزا التبريزي)، دفتر نشر برگزیده، چاپ اول، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۴۶۵
  1. این شعر به قصیده «مدارس آیات» یا قصیده «تائیه»، معروف است که دعبل خزاعی در فضایل و مصیبت‌های اهل بیت(ع) سرود و آن را به امام رضا(ع) تقدیم نمود. این قصیده مشهورترین و بلندترین شعر دعبل خزاعى است که هم از نظر صنایع لفظى و ادبى و هم از نظر محتواى غنى و عالمانه در نهایت زیبایى و قوت است. برخی این قصیده را ۱۳۰ بیت دانسته‌اند. نگاه کنید به: چوبین، حسین، دعبل شاعر امام رضا (ع)، ناشر: مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۷۷شف ص۲۳۱.