اهمیت و فضیلت نماز
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
نماز از مهمترین عبادات است که در قرآن واجب شمرده شده است.
از مهمترین اوصاف مؤمنان در قرآن نمازگزاردن آنان است.
وجوب نماز
نماز از بزرگترین واجبات اسلامی بوده و در اسلام کمتر عبادتی مانند آن مورد اهمیت انسان قبول می‌شود.[۱] مفسران گفته‌اند آغاز اعمال خیر نماز است.[۲]
آیات زیادی از قرآن بر وجوب نماز دلالت دارند،[۳] در برخی آیات امر به اقامه نماز شده است، و در برخی آیات دیگر به‌طور کامل و دقیق از نماز، وجوب و چگونگی اقامه آن صحبت می‌کند.
در قرآن نماز بر هر مؤمنی فرض و واجب شده است.[۴] و همین‌طور از عبادت‌های مطلق نمی‌باشد که حدّ و زمان و شرایط نداشته باشد، بلکه حد و شرایط و اوقات معینّی دارد که تغییر و تبدیل در آن جایز نمی‌باشد. خداوند در قرآن عتاب کرده است نمازگزارانی که به نمازشان اهمیت نمی‌دهند.[۵] از صفات دوزخیان است که از نمازگزاران نیستند.[۶]
سفارش به عیسی درباره نماز[۷] توصیه اسماعیل به خانواده‌اش درباره نماز.[۸] دعای ابراهیم برای خود و خانواده‌اش که از نمازگزاران باشد.[۹] اقامه نماز در کنار عمل نیک و زکات از مضامین وحی به پیامبران است.[۱۰] نماز خواندن زکریا.[۱۱] نماز خواندن شعیب.[۱۲] توصیه لقمان به پسرش درباره نماز[۱۳]
حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ. بقره ۲۳۸.
وَ الَّذِينَ هُمْ عَلى صَلَواتِهِمْ يُحافِظُونَ* أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ المؤمنون: 9 و 10.
فضیلت نماز
یکی از عوامل تقرب انسان به خداوند، عبودیت و بندگی است که نماز از مهمترین مصادیق آن است.[۱۴] در قرآن یکی از اوصاف محسنین را نمازگزاردن دانسته است. [۱۵] خاشعین در قرآن کسانی هستند که به وسیله نماز از خدا یاری می‌جویند.[۱۶]
نمازها حسناتى است كه در دل‌هاى مؤمنين وارد شده و آثار معصيت و تيرگی‌هايى كه دل‌هايشان از ناحيه سيئات كسب كرده از بين می‌برد. در ميان عبادات، نماز مهمترين عبادت و در اخلاقيات صبر مهمترين خلق است.[۱۷]
از بین بردن بدی ها: وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرِينَ هود ۱۱۴.
پیامبر: همانا گناهان بنده مسلمان در حال نماز خالصانه فرو مى‌ريزد، همان گونه كه اين برگ از اين درخت فرو مى‌ريزد.[۱۸]
نماز كه اقبال بخدا، و التجاء باو است، روح ايمان را زنده مىسازد، و بآدمى مىفهماند: كه بجايى تكيه دارد كه انهدام پذير نيست، و به سببى دست زده كه پاره شدنى نيست.[۱۹]
اوصاف مؤمنان
نیز از اوصاف مؤمنین این است که با خشوع نماز می‌گذارند و بر آن مراقبت دارند.[۲۰]
جلوگیری از فحشا
نماز جلوگیری می‌کند از فحشا و منکر.[۲۱] نماز از آنجا كه انسان را به ياد نيرومندترين عامل بازدارنده يعنى اعتقاد به مبدء و معاد مىاندازد داراى اثر بازدارندگى از فحشاء و منكر است.[۲۲]
درجات مؤمن با نماز او تعالى مى‌يابد. پس هرچه بيشتر بر نماز خود مواظبت كند و آن را با شرايطش بجاآورد و در هنگام اقامه‌آن، خشوع بيشترى داشته باشد، ارتباط و قرب او به خداوند هم بيشتر خواهد شد ودر نتيجه، اين‌ارتباط و قرب، در همه‌ابعادزندگى او بازتاب خواهد يافت. نماز باعث تقوا مى‌شود وتقوا، نفس را از هواپرستى‌ها باز مى‌دارد.[۲۳]
نماز از مهمترين عباداتى است كه نفس را تزكيه مى‌كند و آن را به برترين درجات كمال ارتقا مى‌دهد. [۲۴]
شکر و یاد خداوند
قرآن نماز را ياد خدا مى داند وياد او را مانع از كردارهاى زشت و پليد معرفى مى كند.[۲۵]
جوهر و حقيقت نماز اين است كه نماز ياد خداوند يكتا، رمز عبوديت او، دليل تسليم بودن در مقابل او، نشانه ايمان و علامت اخلاص است.[۲۶]
یکی از وجوه مهم نماز تشکر از پروردگار است. ﴿فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ؛ پس (بشکرانه آن) برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی ذبح کن.﴾(کوثر:۲) در این آیه خداوند به پیامبرش می‌فرماید، به شکرانه این‌که ما به تو کوثر و خیر کثیر دادیم، نماز را بر پا کن.[۲۷]
نماز برای ذکر و یاد خداوند است.[۲۸]
پیامبر فرمود برپادارنده دين، نماز است. و نیز نماز، ستون دين شماست.[۲۹]
نماز واجب شده است براى بر پا داشتن ياد خدا.[۳۰]
کسی که نمازش او را از منکر و فحشا دور نسازد، آن نمازش چیزی به او اضافه نمی‌کند مگر دوری از خداوند را.[۳۱]
امام رضا درباره حکمت نماز می فرماید حكمت نماز، اقرار به ربوبيت خداوند عز و جل و شريك نگرفتن براى اوست. ايستادن در پيشگاه جبروت الهى، با خوارى و بيچارگى، افتادگى و اعتراف و درخواست بخشش گناهان گذشته است. صورت نهادن بر خاك در هر روز براى بزرگداشت خداوند جلّ جلاله است، تا به ياد او نه فراموشكار و گردنكش كه فروتن و خوار و خواهان و مشتاق فزونى دين و دنياى خود باشد. افزون بر اين‌ها، نماز، ذكر خداوند عز و جل و دوام آن در شب و روز است تا بنده، مالك و مدبّر و آفريدگارش را از ياد نبرد وگرنه سركشى و طغيان مى‌كند و اين در ياد كردن پروردگار عز و جل و ايستادن در پيشگاهش نهفته است، كه او را از سرپيچى نهى مى‌كند و از انواع فساد باز مى‌دارد.[۳۲]
مطالعه بیشتر
- یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی
- جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، عباس عزیزی
- پرتویی از اسرار نماز، محسن قرائتی
منابع
- ↑ اخلاق اسلامی، یوسفیان، نعمت‌الله؛ الهامی نیا، علی اصغر، ج۱، ص۵۹
- ↑ پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، ج۶، ص۱۷۳
- ↑ سوره ابراهیم آیه ۳۱، سوره بقره آیه ۴۳، سوره طه آیه ۱۴.
- ↑ سوره نساء آیه ۱۰۳.
- ↑ سوره ماعون آیه ۴ و ۵
- ↑ سوره مدثر آیه ۴۳.
- ↑ سوره مریم آیه ۳۱.
- ↑ سوره مریم آیه ۵۵.
- ↑ سوره ابراهیم آیه ۴۰.
- ↑ سوره انبیاء آیه ۷۳.
- ↑ سوره آل عمران آیه ۳۹.
- ↑ آیه ۸۷ سوره هود.
- ↑ سوره لقمان آیه ۱۷.
- ↑ اخلاق اسلامی، یوسفیان، نعمت‌الله؛ الهامی نیا، علی اصغر، ج۱، ص۵۹
- ↑ سوره لقمان آیه ۴
- ↑ سوره بقره آیه ۴۵
- ↑ طباطبایی، محمدحسین، الميزان في تفسير القرآن، لبنان، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، ۱۳۹۰ق، ج۱۱، ص۵۸.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، الصلاة في الكتاب و السنة، ترجمه عبدالهادی مسعودی، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، ۱۳۷۷، ص۱۱۲.
- ↑ طباطبایی، محمدحسین، ترجمه تفسير الميزان، ترجمه محمد باقر موسوی، قم، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، دفتر انتشارات اسلامى، ۱۳۷۴، ج۱، ص۲۲۹.
- ↑ سوره انعام آیه ۹۲، سوره انفال آیه ۳، سوره توبه آیه ۷۱، سوره مؤمنون آیه ۲ و ۹، سوره اعلی آیه ۱۵. سوره حج آیه ۴۱
- ↑ سوره عنکبوت آیه ۴۵
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۳۷۱، ج۱۶، ص۲۸۵.
- ↑ مدرسى، سيد محمد تقى، قم، احكام عبادات، انتشارات محبان الحسين( ع)، ۱۳۸۱، ص۲۰۶.
- ↑ مدرسى، سيد محمد تقى، قم، احكام عبادات، انتشارات محبان الحسين( ع)، ۱۳۸۱، ص۲۰۸.
- ↑ سبحانى، شیخ جعفر، منشور جاويد، قم، مؤسسه امام صادق (عليه السلام)، بیتا، ج۹،ص۱۷۰.
- ↑ مدرسى، سيد محمد تقى، قم، احكام عبادات، انتشارات محبان الحسين( ع)، ۱۳۸۱، ص۲۰۹.
- ↑ قرائتی، محسن، تفسیر نور ج۹، ستاد اقامه نماز، تهران صفحه ۲۵۳.
- ↑ سوره طه آیه ۱۴.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، الصلاة في الكتاب و السنة، ترجمه عبدالهادی مسعودی، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، ۱۳۷۷، ص۲۴.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، الصلاة في الكتاب و السنة، ترجمه عبدالهادی مسعودی، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، ۱۳۷۷، ص۱۸.
- ↑ الغزالي، أبو حامد، إحياء علوم الدين، بیجا، دار الکتاب العربي، لبنان، بیتا، ج۲، ص۷۶.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، الصلاة في الكتاب و السنة، ترجمه عبدالهادی مسعودی، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، ۱۳۷۷، ص۱۹.