ذکر یونسیه

سؤال

ذکر یونسیه و فواید آن چیست؟

عبارت «لا إِلهَ إِلاَّ أَنْتَ سُبْحانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِین» را ذکر یونسیه می‌گویند. حضرت یونس(ع) وقتی خشمگین از میان قومش رفت و در دریا افتاد، در شکم نهنگ زنده ماند و در میان تاریکی این ذکر را بر زبان آورد و خداوند دعای او را مستجاب کرد و نجاتش داد. در کتب عرفانی و تفسیری فواید زیادی برای خواندن ذکر یونسیه آورده‌اند که حاکی از اهمیت این ذکر دارد که البته باید با اقرار و توجه به معانی آن باشد.

ذکر یونسیه

دعای یونس(ع)

ذکر یونسیه برگرفته از آیه قرآنی است که از زبان حضرت یونس(ع) (در شکم نهنگ) در قرآن آمده است: ﴿وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَيْهِ فَنَادَىٰ فِي الظُّلُمَاتِ أَنْ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنْتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ؛ و ذوالنّون را، آنگاه كه خشمناك برفت و پنداشت كه هرگز بر او تنگ نمى‌گيريم. و در تاريكى ندا داد: هيچ خدايى جز تو نيست، تو منزه هستى و من از ستمكاران هستم.﴾(انبیاء:۸۷) در آیه بعدی خداوند می‌فرماید ما یونس را اجابت کردیم و او را از غم و گرفتاری نجات دادیم. اين اعتراف خالصانه و اين تسبيح توأم با ندامت سبب نجات یونس شد.

حضرت یونس سالها در ميان قومش به دعوت و تبليغ مشغول بود، ولى هر چه كوشش كرد، ارشادهايش در دل آنها مؤثر نيفتاد. خشمگين شد و آن محل را ترك كرد و به سوى دريا رفت؛ در آنجا بر كشتى سوار شد، در ميان راه دريا متلاطم گشت و با قرعه او را در دریا انداختند و نهنگ عظيمى او را در كام خود فرو برد و خدا او را به صورت اعجازآميز زنده نگه داشت. سرانجام یونس متوجه شد ترك اولايى انجام داده، به درگاه خدا روى آورد و به تقصير خود اعتراف نمود، خدا نيز دعاى او را استجابت فرمود و از تنگنا نجاتش داد.

در سوره صافات آمده است که اگر یونس از تسبیح‌کنندگان نبود تا ابد در شکم ماهی می‌ماند.

فضیلت

« آیت‌الله مظاهری استاد اخلاق حوزه علمیه: سفارش می‌کنند کسانی که هنوز به جایی نرسیده‌اند، ذکر یونسیه را بگویند. مخصوصاً به معنای آن توجه کنند. ... بر ذکر یونسیه خیلی سفارش شده است. لازم هم نیست که دو زانو و رو به قبله باشیم یا آداب خاصی به‌جا آوریم، بلکه آنکه اهل ذکر است، در راه ذکر می‌گوید. »

ذکر یونسیه به هر تعدادی گفته شود مفید است، ولی بزرگان سیر و سلوک سفارش می‌کنند در چهل روز به تعداد ۲۳۸۶ بار تکرار شود. در تأثير اين ذكر شريف علامه حسن زاده آملی گفته است با توجه به عبارت «كَذَٰلِكَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِينَ» در آیه بعد، مفاد آن عام است كه وعده فرموده است شامل همه مؤمنين مى‌باشد. علامه طباطبائى از مرحوم قاضى نقل می‌کند که اول دستورى كه مى‌دادند ذكر يونسى بود كه در مدت يك سال در وقت خاص به حالت سجده خوانده شود.

برخی سفارش کرده‌اند ذكر يونسيه حداقل ۴۰۰ مرتبه در سجده گفته شود.

جستارهای وابسته

• ذکر ایوبیه