سؤال

حضرت مریم چه جایگاه و مقام و منزلتی داشته است؟

درگاه‌ها
زن-و-خانواده.png


زندگی‌نامه

جایگاه

الگو بودن حضرت مریم(س) زنان اسوه در قرآن

بارداری و فرزندی به نام عیسی(ع)

حضرت مریم براساس ظاهر آیات قرآن و تصریح روایات، بدون روش‌های معمولِ بارداری، باردار شده است.[۱] قرآن باردار شدن حضرت مریم را با تعبیر «فَنَفَخْنا؛ دمیدیم» یاد کرده[۲] و خلقت حضرت عیسی(ع) را به مانند حضرت آدم با معجزه دانسته است.[۳]

نوید باردار شدن حضرت مریم توسط موجودی که قرآن با تعبیر «روح» از آن یاد کرده[۴] و مفسران آن‌را جبرئیل دانسته‌اند،[۵] به او داده شد. مریم(س) پس از تعجب، با این پاسخ روبه‌رو گشت که این امر برای خداوند آسان است.[۶]

قرآن در مورد دوره بارداری حضرت مریم سخنی نمی‌گوید.[۷] براساس نظر برخی مفسران دوره بارداری مریم(ع) به مانند دیگر زنان، نه ماه بوده است. این افراد معتقدند خداوند مَدح مریم در این واقعه را آورده و اگر دوره بارداری مریم نیز معجزه بوده، باید در قرآن می‌آمد.[۸]

گروهی معتقدند دوره بارداری مریم(ع) نیز معجزه بوده و مدت زمان بارداری او را یک ساعت گفته‌اند.[۹] این افراد معتقدند خداوند بلافاصله پس از گفتن داستان بارداری مریم در قرآن به ماجرای زایمان پرداخته و در اینجا از حرف فاء استفاده کرده که به معنای تعقیب و پشت سرهم بودن است.[۹] برخی روایات نیز این قول را تأیید می‌کند.[۹]

مریم(س) عیسی(ع) را به دنیا آورد و به سمت قومش بازگشت.[۱۰] به دستور خداوند روزه سکوت گرفت.[۱۱] او وقتی با تهمت بنی‌اسرائیل مواجه شد،[۱۲] خداوند طفل او را به سخن در آورده و عیسی(ع) خود را معرفی کرد [۱۳] و از پاکی مادرش دفاع کرد.[۱۴]

آرزوی مرگ از حضرت مریم(س)

براساس آیات قرآن، حضرت مریم(س) در شرایط سخت زایمان[۱۵]، آرزوی مرگ کرد: ﴿«اى كاش، پيش از اين مرده بودم و يكسر فراموش‌شده بودم».(مریم:۲۳) محمدجواد مغنیه از مفسران معاصر شیعی معتقد است این نوع کلمات و تعابیر برای هر انسانی که در شرايط سخت قرار گرفته، طبیعی است و تا زمانی که از روی شک در دین نباشد، اشکالی ندارد.[۱۶]

قرآن تنها کلام مریم را نقل کرده و در مورد علت آرزوی مرگ از طرف او، سخنی نمی‌گوید.[۱۷] مفسران معتقدند عوامل مختلفی وجود داشته که مجموع آن‌ها شرايطی برای مریم(س) فراهم آورده که او چنین آرزویی داشته باشد[۱۸]:

  • مریم در میان بنی‌اسرائیل مشهور به زهد بود که خداوند رزق بهشتی برای او می‌فرستاد. او با موقعیت اجتماعی و شهرتی که داشت از اینکه بدون شوهر دارای فرزند شده، می‌ترسید[۱۷] و از تهمت‌های آنان بیم داشت.[۱۸]
  • مریم همیشه در حال عبادت، رها از دنیا و مشغله‌های آن بود. او تا آن زمان، مسئولیت جدی در زندگی نداشت. به یکباره به دوران زایمان رسید در حالی که تنها بود و فردی برای کمک در زایمان او وجود نداشت.[۱۹]

منابع

  1. طبرسى فضل بن حسن، مجمع البيان فى تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۷۸۹.
  2. سوره تحریم، آیه۱۲.
  3. سوره آل‌عمران، آیه۵۹.
  4. سوره مریم، آیه۱۷.
  5. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۳، ص۳۶.
  6. سوره مریم، آیه۲۱.
  7. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج‏۱۳، ص۴۰، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.
  8. ابن‌کثیر دمشقی، تفسیر القرآن العظیم، ج۵، ص۱۹۶، بیروت، دارالکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، ۱۴۱۹ق.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۱۴، ص۲۲۵، بیروت، مؤسسة الطبع و النشر، ۱۴۱۰ق.
  10. سوره مریم، آیه۲۷.
  11. سوره مریم، آیه۲۶.
  12. سوره مریم، آیه ۲۷-۲۸.
  13. سوره مریم، آیه۳۰- ۳۳.
  14. تفسير نمونه، ج‏13، ص۴۵.
  15. طیب، اطيب البيان في تفسير القرآن، ج۸، ص۴۳۱، تهران، اسلام، ۱۳۷۸ش.
  16. مغنیه، تفسیر الکاشف، ج۵، ص۱۷۷، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۲۴ق.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ج۲۱، ص۵۲۵، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
  18. ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۱، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.
  19. مدرسی، محمدتقی، من هدی القرآن، ج۷، ص۳۲، تهران، دار محبی الحسین، ۱۴۱۹ق.