علم جفر
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
علم جفر را معرفی کنید؟
جفر از علوم غریبه
کتاب جفر
در پاره‌ای روایات وجود كتابی به نام «كتاب جفر» نزد امامان شیعه گزارش شده كه محتوای آن ذكر حوادث آینده تا روز قیامت است. افزون بر كتاب جفر، در برخی روایات شیعه بر وجود دو جفر دیگر به نامهای «جفر ابیض و «جفر احمر» نزد امامان تأكید شده است. مفاد برخی از روایات اهل بیت ع حاكی است كه این كتابها و شمشیر رسول خدا میان امامان شیعه دست به دست می‌گشته و اكنون نیز نزد امام حجت‌بن الحسن ع است.
صفار قمی آغاز جفر را در روایتی منسوب به امام موسی‌الكاظم ع این‌گونه آورده است كه در روزهای پایانی عمر پیامبر ص، همه اخبار گذشته و آینده تا روز قیامت و تأویل همه آیات و نام اوصیا از خاندان آن حضرت و آنچه بر ایشان می‌گذرد و نیز توصیه یكایك ایشان و شیعیانشان به صبر، بر آن حضرت وحی شد و پیامبر به امر خدا آنها را بر علی ع املا فرمود و آن حضرت نیز با مركّب سبز رنگی كه جبرائیل از بهشت آورده بود، این مطالب را بر روی پوست یك جَفْرة (برّه یا بزغاله ماده)، كه آماده شده بود، نوشت.
در نوشته‌های اهل سنّت، كتاب جفر بیشتر به امام صادق ع نسبت داده شده است. ابن‌قتیبه نیز به رافضیان در باره ادعای علم باطنی و وجود كتاب جفر نزد آنان خرده گرفته است. همچنین بشربن معتمر هلالی، رئیس معتزلیان بغداد، در شعری به رافضیان طعنه زده كه جفر آنان را غَرّه ساخته است.[۱]
خاستگاه
علم جَفْر. اصطلاح جفر به‌تدریج برای كتابهایی بكار رفت كه با حروف و اعداد و رعایت جدولهای مخصوص، روش پیشگویی و انجام برخی امور خارق عادت را به خواننده تعلیم می‌داد. بسیاری از اهل جفر، جفر منسوب به ائمه ع را همین‌گونه می‌دانند و حتی آن را جفر جامع نامیده‌اند؛ ولی، برای این مدعا در روایات اهل بیت (ع) هیچ دلیلی نیست. جفر به تدریج به دانش پیش‌بینی حوادث آینده نیز اطلاق گردید. به كسی كه جفر می‌دانست، جفری می‌گفتند. بر این اساس، علم جفر با علم حروف و اعداد پیوندی تنگاتنگ پیدا كرد، به گونه‌ای كه برخی این علم را همان علم حروف دانسته‌اند.[۲]
دربارۀ چیستی و ریشه‌های این علم، دیدگاههای متفاوتی وجود دارد. تهانوی در کشاف اصطلاحات الفنون، جفر را ــ که علم حروف یا علم تکسیر نیـز نـامیده می‌شود ــ علمی دانستـه است کـه در آن از حروف به عنوان ساختاری مستقل برای دلالت، بحث می‌شود و از راه این علم می‌توان به حوادث دنیا تا پایان آن پی برد (۱ / ۲۰۲). طاش کوپری‌زاده علم جفر و جامعه را با یکدیگر آورده و در تعریف آنها گفته است: «و آن علم اجمالی به لوح قضا و قدر است که همه چیز در آنها مسطور است. جفر لوح قضا یا همان عقل کل است و جامعه لوح قَدَر یا نفس کل است و برخی مدعی شده‌اند که امام علی(ع) حروف بیست و هشت گانه را به روش بسط اعظم بر پوست بزغاله‌ای نگاشته بود و با شیوه‌ای ویژه از این حروف محتویات لوح قضا و قدر را استخراج می‌کرد» (۲ / ۴۲۰-۴۲۱). همچنین محمود دهدار شیرازی، از دانشمندان این علم، در تعریف آن چنین آورده است: « ... علم حروف و انواع و اقسام بسطها برای نتیجۀ مطلوب و آن ربط عالم سفلی به عالم علوی است، برای محبت یا بغض یا ... و دیگر اقسام آن»[۳]
جفر، علم غریبه
جَفْر، شاخه‌ای از علوم غریبه که موضوع آن بررسی چگونگیِ تأثیر حروف در جهان هستی است.
بنابر تصريح برخى، فراگيرى علم جفر جايز است؛ اما برخى پيشگويى جزمى و حتمى از طريق جفر و مانند آن را حرام دانسته‌اند.[۴]
.
مطالعه بیشتر
- .