حدیث «الناس نیام فإذا ماتوا انتبهوا»
متن و توضیحی از حدیث امیر المومنین(ع) را که می‌فرماید: «الناس نیام فاذا…» بنویسید؟
حدیثی از امام علی(ع) نقل شده که «النَّاسُ نِيَامٌ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا؛ مردم خوابند و وقتی می‌میرند، بیدار خواهند شد».[۱] بر اساس این حدیث، مردم در زندگى چنان دانسته شده كه زندگی را در حالِ خواب و بی‌خبرى می‌گذرانند، به حقيقتِ آن آگاه نيستند و آنچه در نظر دارند، مانند وَهم است.[۲]
به گفته عالمان شیعه، وجود حقیقیِ انسان‌ها، زمانی که بميرند، آشكار خواهد شد و به اعمال و رفتار خود آگاه خواهند گشت. برخی انسان‌ها پس از مرگ درک خواهند نمود که زندگى‌شان در دنيا با بی‌توجهى و بی‌خبرى از خود گذشته است. پس از مرگ در عالم شهود، همه اعمال، صريح مشاهده خواهد شد.[۲]
حدیث «الناس نیام ...» را به جهت محتوایی، نزدیک به برخی آیات قرآن دانسته‌اند:﴿از آنچه به شما روزی داده‌ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید: پروردگارا چرا مرگ مرا به تأخیر نینداختی تا در راه خدا صدقه دهم و از صالحان باشم﴾(سوره منافقون:آیات ۹-۱۰.)
برخی منابع، این روایت را از پیامبر اسلام(ص) نیز نقل کرده‌اند.[۳]