حدیث «الناس نیام فإذا ماتوا انتبهوا»

سؤال

متن و سند حدیث امیر المومنین(ع) را که می‌فرماید: «الناس نیام فاذا…» بنویسید؟

حدیثی از امام علی(ع) نقل شده که «النَّاسُ‏ نِيَامٌ‏ فَإِذَا مَاتُوا انْتَبَهُوا؛ مردم خوابند و وقتی می میرند، بیدار خواهند شد».

حدیث الناس نیام بر روی سنگ قبر «آنه ماری شیمل» مستشرق مشهور آلمانی.

از آنچه به شما روزی داده‌ایم انفاق کنید، پیش از آنکه مرگ یکی از شما فرا رسد و بگوید: «پروردگارا چرا مرگ مرا به تأخیر نینداختی تا در راه خدا صدقه دهم و از صالحان باشم.»

كما قال أمير المؤمنين عليه السلام: الناس‏ نيام‏ فإذا ماتوا انتبهوا، و في بعض النسخ: ماتوا أي كأنهم بسبب غفلتهم أموات غير أحياء

مردم در زندگى چنانست كه در حال خواب و بى‏خبرى بسر ميبرند هر چه را بجا آورند بحقيقت آن آگاه نيستند و آنچه در نظر دارند مانند و هم است كه بر پايه استوار نخواهد بود و چنانچه بميرند شئون وجودى آنان بر آنان آشكار خواهد شد و همه اعمال قلبى و جوارحى و خلقى را بخاطر خواهند آورد و بسيرت اعمال و رفتار خود آگاه خواهند شد. آنگاه درك خواهند نمود كه زندگى آنان در دنيا بر اساس بى‏توجهى و بى‏خبرى از خود بوده مانند آن كه در حال خواب زندگى و حركات خود را بسر برده‏اند و از خود غافل بوده خاطرات آنان مثابه احلام و اضغاث بوده كه بر اساس استوار نبوده است و پس از مرگ در عالم شهود و اشهاد همه اعمال و حركات وجودى خود را بطور صريح و تمثل خواهند مشاهده نمود بطورى كه هرگز از صفحه وجودى خيال و صورت علمى آنان زايل نخواهد شد.

برخی منابع، این روایت را از پیامبر اسلام نیز نقل کرده‌اند.

قال خیرالوری علیه سلام		انما الناس هجع و نیام
فاذا جائهم و ان کرهوا		سکرة الموت بعدها انتبهوا