پوشش مادر در مقابل فرزند

سؤال

طرز پوشش مادر در خانه و در مقابل فرزند چگونه باید باشد؟ راهنمایی فرمائید.

درگاه‌ها

والدینی که خواستار داشتن نسلی سالم و شریف هستند، به خاطر سلامت جسم و روان و ادای حق تربیت و اخلاق فرزندان شایسته است مراقبت‌هایی را در رفتار خود لحاظ کنند. با توجه به الگوگیری فرزندان از والدین، سبک زندگی والدین حتی طرز پوشش آنها در تربیت فرزندان تأثیر گذار است. موضوع پوشش مادر از جمله این بحث است که از چند جهت قابل توجه می‌باشد:

از نظر شرعی

پوشش همه اعضاء بدن مادر مقابل فرزندان از نظر شرعی، واجب نیست؛ بنابراین باز بودن سر و گردن، دستها و پاها و ساق پا اشکالی ندارد مرد و زنی که با هم محرمند (مانند خواهر و برادر) می‌توانند به بدن یکدیگر به آن مقدار که در میان محارم معمول است نگاه کنند، و در غیر آن احتیاط آن است که نگاه نکنند.

از نظر تربیتی و روان شناختی

امّا از نظر تربیتی، باید بگوئیم کودک به راحتی رفتار و صدای مادر را تشخیص می‌دهد و آنرا دنبال می‌کند، رفتار مادر برایش کاملاً آشنا است و حافظه‌اش مملو خاطراتی از این رفتارها می‌باشد، کودک از رفتار و شکل آنها عکس برداری می‌کند و در حافظه خود انبار می‌کند.

پایه‌های اساسی رشد شخصیت کودکان و نوجوانان از طریق تقلید نهاده می‌شود و این شیوه تقلید، هم از راه شنیداری و هم از طریق بصری حاصل می‌شود. تقلید و الگوپذیری از ویژگی‌های دوران کودکی است، کودک هر آنچه را که ببیند براساس تقلید می‌پذیرد، و مطابق آنها عمل می‌کند، بدون اینکه از خوبی و بدی آن اطلاع داشته باشد.

چشم کودک، چون دریچه‌ای باز است که می‌بیند، ذهن کودک چون دوربین عکاسی است، که هر چه می‌بیند در آن منعکس شده و ثبت می‌گردد. بنابراین رفتار والدین بخصوص مادر تأثیر فراوانی بر روی کودکان دارد. کودک از مصالح و مفاسد امور اطلاعی ندارد و نمی‌تواند در کارهایش هدف‌گیری درستی داشته باشد، لذا تمام توجه‌اش به پدر و مادر و اطرافیان است، اعمال و حرکات آنها را مشاهده می‌نماید و از آنان تقلید می‌کند.

کودک شکل پوشش مادر را تقلید می‌کند اگر مادر همیشه با پوشش مناسب در مقابل فرزندان خود ظاهر شده باشد که کودک هم سعی می‌کند همان پوشش را از مادر تقلید کند. در دوران نوجوانی که نوبت به انتخاب می‌رسد، سعی می‌کند با مادر همانندسازی کند وهمان شیوه مادر را برای خود انتخاب کند.

یکی از اشتباهات بعضی والدین این است که تصور می‌کنند بچه‌ها چیزی نمی‌فهمند لذا با پوشش نامناسب در جلو فرزندان خود ظاهر می‌شوند. غافل از اینکه کودک آنچه را می‌بیند در حافظه خود ضبط کرده و روزی نمونه آن را از خود بروز خواهد داد.

اگر از دوران کودکی بگذریم و وارد دورانی شویم که فرزند کم‌کم بسوی دوران بلوغ نزدیک می‌شود، پوشش اطرافیان می‌تواند در بلوغ زودرس او نقش مهمی داشته باشد. کودکی که در سن قبل از نوجوانی هر روز با بدن نیمه عریان مادر و خواهر مواجه است و قسمت‌ها برجسته بدن آنان را مشاهده می‌کند، زمینه تحریک جنسی در او سریع‌تر و زیادتر است و آنچه را در خانواده می‌بیند ناخودآگاه در کوچه و خیابان بر افراد دیگر منطبق می‌کند و باعث می‌شود زودتر از موعد مقرر علائم بلوغ جنسی در او ظاهر شود. هر چه کودک بزرگتر می‌شود ضرورت رعایت این موضوع بیشتر می‌شود چون کودک بسوی بیدار شدن غریزه جنسی پیش می‌رود و برخورد با پوشش نامناسب مادر و خواهر او را تحریک می‌کند.

اما والدین کودک به عنوان زن و شوهر روابطی در فضای خانواده دارند که پوشش خاصی را می‌طلبد. اینکه خود را برای یکدیگر بیارایند و …. از سوی دیگر می‌بایست نکات بالا را رعایت کنند؛ زیرا محرمیت، ما را مجاز نمی‌سازد که به هر گونه ای که بخواهیم در حضور فرزندان خود آمد و شد داشته باشیم؛ بنابراین جمع میان این دو موضوع چگونه می‌تواند باشد؟

پاسخ به این صورت است که مثلاً اگر خانمی عادت داشته باشد که همه روز و همه وقت در حال آرایش باشد، طوری که کودک از روزی که چشم به زندگی گشوده مادرش را در چنان وضع و پوششی دیده است، در این صورت مشکل آفرین نخواهد بود. البته توجه دارید که پوشش در این صورت نیز باید در چارچوب روابط مادر و فرزندی باشد نه مطابق با روابط زناشویی. اما دشواری به هنگامی است که مثلاً خانمی در شبی خاص و ساعتی خاص خود را بیاراید، در این صورت است که ذهن کودک بدان مشغول می‌شود. و این خطای بزرگی برای پدر و مادر است که با لباس‌های نامناسبی همچون شلوار کوتاه و … در حضور دختران و پسران خود ظاهر شوند. و این خطا از حدود سنین پس از ۸ سالگی کودک فوق‌العاده بزرگتر است. چرا که برای برخی از کودکان در این سنین تماشای بدن برهنه و و پای لخت تا حدودی لذت آور می‌شود.

بنابراین بهتر است از همان دوران خردسالی عادتی در کودکان پدیدآوریم که ساعتی زودتر از پدر و مادر بخوابند و این ضروری رشد وسلامت آنهاست و در این مدت زن و شوهر، فرصتی برای بیان مسائل خاص زندگی و انجام رفتارهای جنسی خود خواهند داشت.

مطالعه بیشتر

۱. قائمی، علی، نقش مادر در تربیت، قم: امیری، تهران، ۱۳۶۸.

بهشتی، احمد اسلام و تربیت کودکان، ج۲، تهران: سازمان تبلیغات، ۱۳۷۲.

سعیدی‌مبارکه، فاطمه، زوج‌های فردا و تربیت فرزندان از دیدگاه قرآن و احادیث، تهران: آیین احمد، ۱۳۹۰.