دعا

سؤال

درباره جایگاه دعا در آیات قرآن و احادیث توضیح دهید؟

درگاه‌ها

دعا در قرآن

آیه ۶۰ سوره غافر. آیه ۷۷ فرقان. ۱۸۶ بقره.

پس از هبوط آدم به زمین آنگاه که از عمل خویش پشیمان شد، خداوند کلماتی به او آموخت که بوسیله این کلمات دعا نموده و توبه کند. ﴿فَتَلَقَّی آدَمُ مِنْ رَبِّهِ کَلِماتٍ فَتابَ عَلَیْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحیمُ؛ سپس آدم از پروردگارش کلماتی دریافت داشت (و با آنها توبه کرد) و خداوند توبه او را پذیرفت چرا که خداوند توبه‌پذیر و مهربان است.﴾(بقره:۳۷)

امیرالمومنین(ع) در تفسیر آیه ﴿صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ؛ راه کسانی که آنان را مشمول نعمت خود ساختی؛﴾(حمد:۷) می‌فرماید: «منظور از نعمت، نعمت‌های مادی از قبیل خوردنی و پوشیدنی نیست، چرا که خداوند متعال این‌ها را به کافران و فاسقان نیز عطا می‌کند، بلکه منظور از نعمت در این آیه شریفه، دعا است.» و امام سجاد(ع) در مناجات ذاکرین به خدا عرض کرده است: «و از بزرگترین نعمت‌های تو بر ما جاری ساختن نام تو بر زبان و اذن تو به دعا کردن با توست.»

دعاهای قرآنی

دعاهای پیامبران

معنای واژه دعا

واژه دعا، به معنای درخواست کردن و طلب کردن است؛ در قرآن نیز به همین معنا به کار گرفته شده است: ﴿ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ؛ مرا بخوانید تا (دعای) شما را بپذیرم﴾(مؤمن:۶۰) دعا حقیقتی است فطری، به گونه‌ای که هر کس خواه مسلمان یا کافر، انسان و یا حتی موجودات دیگر، همگی دست نیاز به سوی خدا دراز می‌کنند.

دعا در روایات

دعا در روایت بسیار مورد تأکید قرار گرفته است.

از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است: «اَلدُّعَاءُ مُخُّ اَلْعِبَادَةِ؛ دعا جان و مغز عبادت است.» امام صادق(ع) می‌فرماید: «دعا كن و مگو كار از كار گذشته است زيرا دعا همان عبادت است.» و از پیامبر(ص) نقل می‌کند: « دعاء سلاح مؤمن و ستون دين و نور آسمانها و زمين است.»

مطالعه بیشتر

• دعا در قرآن، سید کمال حیدری، ترجمه محمد علی سلطانی، انتشارات سخن.
• عبادت و دنیا، مرتضی مطهری، انتشارات صدرا.