واقفیه
واقفیه چه کسانی هستند و دارای چه عقایدی می‌باشند؟
واقفیه فرقه‌ای از شیعیان بودند که در امامت امام موسی بن جعفر(ع) توقف کردند. این افراد معتقد بودند امام موسی بن جعفر(ع) آخرین امام است و آن حضرت را امام زنده و خاتم الائمه می‌دانستند که غیبت کرده است و او همان مهدی منتظر می‌باشد. بعضی از ایشان معتقدند آن حضرت وفات یافت اما در آخرالزمان دوباره زنده خواهد شد. آنان پنج امام بعد از امام هفتم را به دلیل ادعای امامت، گمراه می‌دانستند. بعضی از آنان معتقدند امامان بعدی ادعای امامت نکرده‌اند و همه آن‌ها خلفای حضرت امام موسی کاظم(ع) بوده‌اند. جمعی از ایشان حبس آن حضرت را نیز اساساً منکر هستند.[۱]
آیت‌الله سبحانی در کتاب الملل و النحل، واقفیه را طائفه‌ای می‌داند که در امامت امام موسی کاظم(ع) توقف کرده و به امامت فرزندش امام رضا(ع) قائل نیستند.[۲]
برخی معتقدند علت اساسی فکر توقف در میان عده‌ای از شیعه این بود که آنان تحت سلطه حکومت اموی و عباسی بودند، اگر تقیه نمی‌کردند از بین رفته بودند و در پناه تقیه محفوظ ماندند. در نهایت شیعه به گروه‌های مختلف تقسیم شد، در صورتی که با هم اختلافی در اصول و فروع نداشتند مگر در مصداق امامت.[۳]
شهرستانی در الملل و النحل نوشته است، بعد از شهادت موسی بن جعفر(ع) در بغداد، شیعه اختلاف کردند عده‌ای در وفات امام تردید کردند، به این‌ها ممطوره می‌گویند، عده‌ای به وفات امام یقین کردند؛ به این‌ها قطعیه می‌گویند و گروه سوم گفتند نمرده بلکه غایب شده است و بعدها ظهور می‌نماید؛ به این گروه واقفیه اطلاق شده است.[۴]
مطالعه بیشتر
- ریحانه الادب، میرزا محمد علی مدرس، ج۵ و ۶، از انتشارات خیام.
- لغت نامه دهخدا، علی اکبر دهخدا، ج۲۶، تهران ۱۳۴۱.
- ترجمه الملل و النحل شهرستانی ج۱، ص۱۷–۱۸، چاپ سوم، سال ۱۳۶۲، ناشر اقبال.
- ابو منصور عبدالقاهر البغدادی، ترجمه للفرق بین للفرق، مترجم دکتر مشکور، ص۳۳.
منابع