تفاوت برزخ با عالم مثال
حقیقت عالم برزخ چگونه است و با عالم مثالی که فیلسوفان می‌گویند، چه ارتباطی دارد؟
خداوند، جهان هستی را در سه عالم آفریده است:
- عالم تجرد که موجوداتی برترِ بدون ماده و آثار مادی در آن حضور دارند.
- عالم مثال (برزخ) که تنها شکل‌های مادی در آن هستند، اما جرم و ماده در آنجا نیست.
- عالم جسم و ماده.
محققان معتقدند عالم مثال، در فلسفه اسلامی و حکمت متعالیه، با برزخ در بحث معاد، همخوانی بسیار دارد.
در روایات آمده، وقتی خداوند روح شخصی را قبض می‌کند، این روح به قالبی مانند قالب دنیایش منتقل می‌شود. روح در این قالب جدید می‌خورد و می‌آشامد. هرگاه کسی نزد او آید، او را به همان صورتی که در دنیا بود، می‌شناسد.[۱]
امام صادق(ع) در پاسخ شخصی که خیال می‌کرد، روح پس از مرگ در قالب پرنده‌ای منتقل می‌شود، کرامت مؤمن را بالاتر از آن دانست که در قالب پرنده‌ای قرار داده شود. امام ارواح مومنان را در بدن‌هایی مانند بدن‌های دنیایی آنها دانست.[۲]
این نوع تطبیقات در روایات برای عالم برزخ، بسیار شبیه به توصیفات عالم مثال دانسته شده است.
علامه مجلسی پس از اثبات برزخ می‌گوید: احادیث بسیاری نقل شده که پس از جدایی روح از بدن دنیایی، روح به بدن لطیفی مانند بدن دنیا تعلق می‌گیرد که در لطافت، شبیه جسم ملائکه و جن است.[۳]
منابع