تاریخ فراماسونری

سؤال:فراماسونها کی بودند و در چه زمنه ای فعالیت داشتند؟

تاريخ رو قدرتمندان مينويسن .ميدونم اونجا ذكر شده مگر اينكه يك مطلبي به صورت كتاب ذكر بشه ميشه بهش استناد كرد؟داستان گودزيلا كه كتابش هم هست دليلي بر واقعي بودن موجودي به نام گودزيلا؟ اعتبار سنجي منبع رو جداي بدون سند سخن گفتن است رو ميشه همون سفسطه گفت

با سلام و احترام خدمت شما پرسشگر گرامي! از اينكه با مركز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات حوزه علميه قم مكاتبه نموده‌ايد، صميمانه تشكر مي‌كنيم؛ اميد آن كه تحقيق و پاسخ ارايه شده، رهگشاي انديشه پويشگرتان باشد.

الف) فراماسونری

يكي از مسايلي كه در تاريخ معاصر ايران وجود دارد و بنوبه خود داراي اهميت فراواني نيز مي باشد، بحث فراماسونري است؛ از آنجايي كه در سياستگذاريها، و تصميم گيريهای مسئولان رده بالاي ايران نقش هاي مهمي را ايفا مي كرده است، جايگاه ويژه أي را به خود اختصاص داده است؛ آشنايي با آن، شناخت بيشتري را نمايان مي کند و نفوذ بيگانگان در امور ايران را بر ملامي سازد .

بدين خاطر به دو موضوع اشاره می کنیم: ۱ پيرامون فراماسونري در جهان، ۲. فراماسونري در ايران .

۱. فراماسونري در جهان

سال هاي مديدي است كه مردم با تشكيلات اسرار آميزي در كشورهاي جهان روبروهستند و گوششان با آن آشنا ست؛ اما هنوز با همه اطلاعتی كه وجود دارد، پي بردن به اسرار آنها مبهم و دشوار است و گفته هاي آنان نيز حاكي از تلاششان براي حفظ اسرار و مخفي نگاه داشتن انديشه هاي آنها ست؛ « اين قدرت مخفي قدرت ماست؛ فراماسونري خارجي فقط به منظور مخفي نگاهداشتن نقشه هاي ماست و شعاع عمل و طرز اجراء اين قدرت مخفي و محل اجرای آن براي هميشه بر ملت ها پوشيده است »؛اما عليرغم همه اين تلاشها به مطالبي پيرامون چگونگي شكل گيري و مفهوم آن مي توان اشاره كرد كه به صورت خلاصه بيان مي شود:

پس از سقوط امپراطوري روم، بسياري از شهرهاي آن از بين رفته و به صورت دهكده هاي كوچكي در آمدند، اما پس از مدتي -نيمه دوم قرن يازدهم -شهرهاي جديدي كه اغلب در اطراف كليساها و صومعه ها قرارداشتند، به وجود آمدند و روستائيان و مردم مناطق اطراف را به سوي خود جذب كردند؛ ساكنان اصلي و بنيان گذاران اوليه اين شهرها نيز كساني بودند كه از راه بازرگاني و صنعت، به سرمايه هايي دست يافته، به مرور براي خود اتحاديه هايي را تشكيل دادند كه از جمله آنها « معماران » يا « ماسون ها » بودند كه هسته اصلي شهرها نيز به دست آنان ساخته شده بود.

معماران يا ماسون ها براي اعتبار كار خود آموزش اين حرفه را براي ديگران ممنوع ساخته و رمز و راز آن را براي خود حفظ كردند؛ با افزايش ساخت و سازها كار اين افراد نيز اهميت بسزايي پيدا كرد كه موجب دقت بيشتر و ظرافت هايي دركار آنها شد؛اين شهرها توسط فئودالها و زمين داران بزرگ اداره مي گرديد كه از هرگونه آزادي نيز بي بهره بودند؛ گروههاي مختلف از جمله معماران از طرف آنان -فئودالها - به بيگاري گماشته مي شوند كه با گسترش اين ظلم وتعدي، زمينه هاي شكل گيري وحدت بين اتحاديه ها فراهم شد كه با شكل گيري « كمونها » مبارزه خونيني را عليه فئودالها آغاز كردند و سرانجام نيز منجر به پيروزي آنان شد .

از آن پس هر صنفي به دنبال نام خود كلمه آزاد را اضافه كرد كه معماران نيز از اين قبيل بودند؛ در نتیجه از سال ۱۰۹۳ ميلادي اتحاديه فراماسون شكل گرفت؛در زبان انگليسي به free masony -Mason تعبيرمي شود؛ در فرانسه franc Maconnerie گفته مي شود؛ در زبان عربي « البنايه الحره » ماسونيه اطلاق مي شود و در فارسي نيز با كلماتی همچون فراموشخانه، فراماسون، فراي ماسيان، فريمسان، فريمسن و بنايان آزاد بكار مي رود. براساس راه و روش بنايان آزاد يا فرماسون ها مي توان تاريخ آنها را به دو دوره تقسيم كرد:

یک) دوره اول، باسقوط كارولنژين ها و روي كار آمدن كاپسين ها آغاز گرديد كه دراين مرحله ماسون ها فعاليت هاي حرفه اي خود را انجام مي دادند و بدان مي انديشيدند كه تا زمان فليپ چهارم ۱۲۸۵ تا ۱۳۱۴ ميلاي نتيجه أي نگرفتند، ولي فئوداليته كاهش يافت، كه تا پيروزي كمونها ادامه يافته و سپس براي اهداف صنفي خود، مجامع و كلاس هايي را تشكيل مي دهند كه سه هدف عمده داشتند:

1. تعليم وتعلم فن معماري و تدريس هندسه؛ 2. 3. حفظ مزاياي صنفي؛ 4. 5. حفظ اسرار و رموز فن خود. 6. در اوايل قرن ۱۶ مكانهاي خاص به نام « لژ » براي تعليم و تعلم تشكل گرديد که تا به امروز ادامه دارد؛ نخستين لژها در آلمان تشكيل گرديد كه آن را هاپت هوتن يا لژ بزرگ ناميدند و لژهاي فرانسه و فراماسونري انگلستان برپايه آنها مستقر شد .

دو) دوره دوم، ازسال ۱۷۱۷ ميلادي شروع مي شود و انگلستان رشته امور را به دست مي گيرد كه از مسير اصلي منحرف و ماهيت ديگري به خود مي گيرد؛ به علتّ تغيير تشكل و ورود اشراف به درون فراماسون، كم كم به صورت يك ابزار سياسي در مي آيد؛ نكته ديگر اينكه، بنايان انگيزه گذشته خود را از دست دادند .

۲. فراماسونري در ايران

آشنايي و ابتلاي ايرانيان به فراموشي- فراماسونري- در اواخر قرن ۱۷ ميلادي آغاز شد؛ منشاء آن نيز عده أي از تجار و افرادي بودند كه به هندوستان سفر مي كردند؛ تعداد آنان بسيار زياد بوده است كه از بين آنها مي توان به ميرزا عبداللطيف شوشتري جزايري اشاره كرد؛ وی در كتاب خود به نام تحفته العالم از اين سازمان مخوفِ انگلستاني، به بهترين و جه نام برده و پيشرفت و تحول در ايران را به آن طريق محدود مي كند .

اين آرزوي وي با ورود سر جان ملكم در سال ۱۸۰۰ ميلادي به ايران بر آورده مي گردد؛ از اين زمان به بعد هيچگاه ايران از دوستان دولت انگليس خالي نگرديد؛ پس از وي، سرهارفورد جونز روانه ايران شد؛ او از جمله اولين مبلغين فراماسون لندن بود كه در ايران اين محفل را دايركرد؛ افراد ديگري همچون فريزر جاسوس كهنه كار انگلستان، سرگور اوزلي مرت، سر آرتورهاردينگ بودند كه فعاليت هاي ماسوني را گسترش دادند؛ در بين ايرانيان نيز مي توان به اين افراد اشاره كرد:

عسگرخان ارومي افشار، ابوالحسن خان ايلچي، ميرزا صالح شيرازي، ميرزا سيد جعفرخان فراهاني، ميرزا فتحعلي آخوند زاده، ميرزآقاخان كرماني، ميرزا يوسف خان مستشارالدوله، ميرزا حسين خان سپهسالار، محمدعلی فروغي، شريف امامي.

طبق اساسنامه فراماسونري، آنان، كاري به دين و مذهب ندارند و از نظر آنها پيروي از آن مردود است؛ اختلافات شخصي، سياسي و ملي را نبايد اعضاء به انجمن سرايت دهند و همه اعضاء ملزم به پيروي و پنهان كردن اصول آن سازمان هستند و ... .

ب) اعتبار تاریخ

تاريخ نگاري، به عنوان يكي از ابعاد و مظاهر فرهنگ و تمدن حائز اهميت بسيار است؛ زيرا شناخت و دريافت وجوه مختلف هر فرهنگ و تمدني بدون دسترسي به تاريخ انواع هنرها و دانش‌هايي كه در تمدن ظهور كرده يا تكامل يافته ممكن نخواهد بود؛ اسلام هم كه ديني كامل و غني و داراي فرهنگ و تمدن عالي است و توجّه به تاريخ و تاريخ نگاري هم از مواد اصلي فرهنگ اسلام است.

با يك نگاه كلي به آيات قرآن و كلام بزرگان دين مي‌توان به اهميت تاريخ واقف شد؛ طوري كه يك سوم آيات قرآن در مورد سرگذشت امت‌هاي گذشته است كه خداوند حکیم، به منظور عبرت گيري انسان‌ها اين قصص را بيان فرموده؛ منشأ اصلي و حقيقي تاريخ‌نگاري اسلامي و نيرومند‌ترين عامل الهام بخش مورخان براي پژوهش و تدوين تاريخ، دين اسلام بود كه از شعور نيرومند تاريخي برخوردار است.

اشارات قرآن به وقايع و حوادث تاريخي،حاكي از نگرش تاريخي به حوادث گذشته و مبيّن غايت تاريخ از ديدگاه قرآن، حاوي درس‌هاي مهم تاريخ و تجارب تاريخي است؛ تاريخ از ديدگاه بزرگان دين و مورخان اسلامي بهترين راهنماي انسان براي آگاهي از احوال نيكان، محرّك كسب فضايل و طرد رذايل و مشوق زهد از طريق تجربه پذيري از دگرگوني‌هاي روزگار و حصول نيرويي براي تمييز درست از نادرست و تحليل و نقد و پيش بيني‌ حوادث از طريق مقايسه آنها است.

اميرمؤمنان علي(ع) در اين رابطه به فرزندش امام حسن(ع) مي‌فرمايند: پسرم! درست است كه من به اندازه‌ي پيشينيان عمر نكرده‌ام، امّا در كردار آنها نظر افكندم و در اخبارشان انديشيدم و در آثارشان سير كردم تا آنجا كه گويي با آنها بوده، بلكه با مطالعه تاريخ آنان گويا از اول تا پايان عمرشان با آنها بوده‌ام. پس قسمت‌هاي روشن و شيرين زندگي آنها را از دوران تيرگي شناختم و زندگي سودمند آنان را با دوران زيانبارش شناسايي كردم، پس از هر چيزي مهم و ارزشمند را و از هر حادثه‌اي زيبا و شيرين آن را براي تو برگزيدم و ناشناخته‌هاي آنان را دور كردم. پس آنگونه كه پدري مهربان نيكي‌ها را براي فرزندش مي‌پسندد، من نيز برآن شدم تا تو را با خوبي‌ها تربيت كنم ... .

تاريخ سبب ترغيب (به كارهاي خير) و ترهيب (از اعمال شرّ)، شادمان ساختن و انگيزش به تقليد، بيم دادن و تسلي و تأسي و مشورت و موفقيت مي‌شود.

با توجّه به اهميت تاريخ و فراگيري تاريخ نگاري و پژوهش در منابع تاريخي مي‌توان از تاريخ صدر اسلام و بالاخص با عنايت به سيره‌ي پيامبر(ص) و پيروي از آن در شؤون زندگي و بسط تعاليم اسلام با استفاده از گفتار و كردار پيامبر(صلی الله علیه و آله)، همت گماشت.

اگر در تحليل تاريخ و نقل آن به هدف و فايده‌اي كه تاريخ مي‌تواند براي بشر داشته باشد، توجّه كنيم و همان طور كه اشاره شده، اين هدف و فايده همان پند گرفتن استكه مورخان به تبع آيات قرآن براي تاريخ بر‌شمرده‌اند؛ زيرا كه از مضمون تعدادي از آيات قرآن برمي‌آيد كه مراد از اشاره به بعثت انبياء و سرگذشت آدميان و اعمال امت‌ها و علل سقوط آنها و تشويق انسان به تحصيل تجربه و پندگيري براي تهذيب اخلاق و يافتن راه هدايت است.

علم تاريخ در اسلام بسيار شريف است و از حديث و بر پايه‌ي اصول پذيرفته شده در آن علم مايه مي‌گيرد؛ افق بازي كه در تحليل و تفسير تاريخ در نگرش و نگارش مورخان اسلامي به چشم مي‌خورد، حكايت از تعمق آنان در آيات قرآن كريم مي‌كند؛از تأثيراتي كه آشنايي و شناخت تاريخ نگاري و استفاده‌ي از آن در تاريخ صدر اسلام مي‌گذارد، مي‌توان به مواردي اشاره كرد، هر چند كه محدود به موارد ذكر شده نمي‌باشد:

1. آشنايي با احوال اشرف مخلوقات (پيامبر(ص) ) و رنجي كه به هنگام ترويج رسالت و ياري دين خدا برد. تجربه‌هاي متنوعي كه در نتيجه‌ي رويارويي با دشمنان خدا به دست آورد، تا توانست ريشه‌ي فساد را از زمين بركند و چراغ هدايت را در آن برافروزد. 2. 3. به دست آوردن درك و فهم درست‌تري از آيات قرآن از راه شناخت اين امر كه چگونه اطّلاعات تاريخي پيشين كه در اين كتاب (قرآن) آمده با آنچه كه در ساير كتاب‌هاي آسماني به بنيان‌گذاران اديان وحي شده مطابقت دارد . 4. 5. كسب معرفت تمام بر احوال امت‌هاي مختلف خواه گروه‌هاي ديني يا سياسي . 6. 7. آگاهي از احوال شايستگان و نيكوكاران اين جهان و چگونگي پراكنده شدن آنها و شيوه‌ي زندگي كردنشان. 8. 9. تاريخ، بيانگر هويت يك ملت و امت و تمدن است و هيچ ملتي براي حفظ جايگاه خويش نمي تواند بدون عقبه و هويت باشد و اين مرهون تاريخ است. 10. پرسشگر گرامی! برای تشخیص گزارشهای درست از غیر درست، اصول و راههایی هست که اهل فن آنهارا می دانند و می توانند تشخیص بدهند؛ بنابراین، توجه به آثار گذشته یک ضرورت و به عنوان ریشه و اساس هر ملت و هویت اوست؛ لذا نمی توان گذشته را انکار کرد؛ مگر فرزند می تواند پدر خودرا انکار کند؛ فقها و دیگر دانشمندان روشهایی دارند که براساس آن، گزارشهای درست را از گزارشات نادرست تشخیص می دهند .

با مقایسه گزارشها و کتابهای مختلف باهم و نیز مشخص نمودن وابستگی و یا عدم وابستگی نویسنده به صاحبان قدرت، به آسانی اعتبار کتاب، نویسنده و گزارش به دست می آید .

ج) فیلم گودزیلا در برابر کونگ

این فیلم، یک فیلم آمریکائی تخیلی است و به نظر می رسد که واقعیت تاریخی و خارجی نداشته است .

معرفی منابع برای مطالعه بیشتر:

۱. سایت اندیشه قم؛

۲. سایت ویکی پاسخ؛

۳. تاريخ نگاري در اسلام، ترجمه و تدوين يعقوب آژند؛

۴. تاريخ نگاري در اسلام، روزنتال .

حدیث اخلاقی:

امام خمینی: « ما باید از تاریخ عبرت بگیریم » .