فهرست فرزندان امام علی(ع)
سؤال
تعداد فرزندان علی(ع) را بیان فرمائید؟
امام علی بعد از شهادت فاطمه زهرا هم ازدواج نمودند و از همسرانشان فرزندانی متولد شدند. مورخان در تعداد همسران و فرزندان ایشان اختلاف نظر دارند و تعداد فرزندان را بین ۲۸ و ۵۳ نفر برشمرده اند. اسامی بیشتر فرزندان حضرت در تاریخ ثبت شده است.
همسران و فرزندان
مشهور میان مورخان تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هشت گفته‌اند، دوازده پسر و شانزده دختر، به ترتیب زیر:
- فاطمه زهرا(س): امام حسن مجتبی(ع)، امام حسین(ع)، زینب کبری، زینب صغری، محسن.
- ام البنین دختر خرام بن خالد کلابیّه: عباس، جعفر، عثمان، عبدالله. هر چهار برادر در کربلا همراه سید الشهداء(ع) به شهادت رسیدند.
- خوله بنت جعفر بن قیس حنفیّه: محمد حنفیّه.
- ام حبیب بنت ربیعه: عمر و رقیه که دوقلو به دنیا آمدند.
- لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم: ابوبکر، محمد، اصغر، عبیدالله.[۱]
- اسماء بنت عمیس: یحیی.
- أم مسعود (أم سعید) دختر عروه بن مسعود ثقفی: أم الحسن و رمله.
- سایر همسران: نفیسه، زینت صغری، رقیه صغری، امّ هانی، أمّ الکرام، جمانه (أمّ جعفر)، اُمامه، امّ سلمه، خدیجه، فاطمه.[۲]
شیخ مفید در کتاب ارشاد، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هفت فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از شیعیان نسبت می‌دهد.[۳]
بیان موارد اختلافی
برخی از مورخان فرزندان دیگری را از همسرانی دیگر برای آن حضرت نوشته‌اند، از جمله:
- محمد اوسط، مادر وی اُمامه دختر أبی العاص بن ربیع، که مادرش دختر رسول الله(ص) است.[۴]
- دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاه دختری امری القیس کلبی است.[۵]
- بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی(ع) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورده است.[۶]
- تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر أمّ ولد (کنیز) بوده‌اند.[۷]
- عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر و یک دختر به نام «امه الله» بدون بیان نام مادر.[۸]
منشاء اختلاف با یکی از دو روش زیر برطرف می شود:
- ممکن است بعضی از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
- مورخانی که آمار کمتری برای شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخی از فرزندان حضرت علی(ع) را که در دوران کودکی از دنیا رفته‌اند، به حساب نیاورده باشند.
مطالعه بیشتر
- ارشاد، شیخ مفید.
- منتهی الامال، شیخ عباس قمی.
- مناقب، ابن شهر آشوب.
- زندگانی نامه امیرالمؤمنین علی(ع)، سید هاشم معروف الحسنی.
- شرح زندگانی حضرت علی(ع)، مهدی پیشوایی.
منابع
- ↑ ابن أبی الحدید از «عبیدالله» به نام «عبدالله» یاد کرده است؛ ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء التراث العربی، چ دوم، ۱۳۸۶ هـ، جزء ۹، ص۲۴۲.
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ هـ، ج۱، صص ۳۵۵–۳۵۴؛ و ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه و طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الطبری، مصر، ج۵، صص ۱۵۳–۱۵۴.
- ↑ مفید، الارشاد.
- ↑ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴.
- ↑ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴.
- ↑ طبری، تاریخ الطبری، ص۱۵۴؛ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۴.
- ↑ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ البغدادی، ابن خشاب، عبدالله بن نصر؛ تاریخ موالید الائمه و وفاتهم (مجموعه نفیسه)، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۶ هـ، ص۱۷۱.
- ↑ العمری النّسابه، ص۱۲.