سؤال
رومان کیست و چه مسئولیتی دارد؟

رومان نام فرشته‌‏اى است كه پيش از نکیر و منکر در قبر می‌آيد.[۱] امام سجاد(ع) در دعایی که در صحیفه سجادیه نقل شده، نام رومان را در کنار نام نکیر و منکر آورده و بر آن‌ها درود می‌فرستد.[۲] برخی شارحان صحیفه سجادیه در شرح این دعا، رومان را به مانند نکیر و منکر دانسته که از جنس آدمیان نیستند و تصدیق وجود رومان را به مانند فرشته‌های دیگر واجب دانسته‌اند.[۳]

طریحی عالم و مفسر شیعی در کتاب مجمع البحرین، رومان را نام فرشته‌ای دانسته که در قبر با آدمیان ملاقات می‌کند.[۴] علامه مجلسی روایتی را از عبدالله بن سلام از پیامبر اسلام نقل می‌کند که رومان، نخستین فرشته‌ای است که در قبر پیش از نکیر و منکر بر جنازه وارد می‌شود. او پرونده اعمال افراد را آماده می‌کند.[۵] همه‌ی وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده است، در حدیث معروف سلمان فارسی برای اولین ملکی که در قبر سراغ میت می‌آید، ذکر شده است; هر چند نامی از رومان به میان نیامده است.[۶]

علامه مجلسی با اینکه این روایت را ذکر کرده اما معتقد است، نام این فرشته جز در صحیفه سجادیه در منابع معتبر شیعه نیامده و نام او در کتاب‌های اهل‌سنت ذکر شده است.‏[۷]


البته در برخی روایات از فرشته دیگری با نام رومان یاد شده است.[۸]

منابع

  1. الصحيفة السجادية / ترجمه و شرح فيض الإسلام، ص: 56
  2. صحیفهٔ سجادیه، دعای سوم، ص۳۵۱.
  3. سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴، میانجی، ص۳۵۲.
  4. فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.
  5. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏56، ص: 234
  6. علامه ی مجلسی، بحار الانوار، ج۲۲، ص۳۷۴، ح ۱۳.
  7. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏56، ص: 234
  8. شیخ صدوق، علل الشرائع‏، ج۲، ص۵۵۴، قم، كتاب فروشى داورى‏، ۱۳۸۵ش.