فهرست فرزندان امام علی(ع)
تعداد فرزندان علی(ع) را بیان فرمائید؟
با توجه به اختلافی که در بین مورخان و نسب شناسان درباره تعداد فرزندان امام علی(ع) موجود است و بعضی از آنان شمار فرزندان آن بزرگوار را تا پنجاه و سه (۵۳) فرزند رسانده‌اند،[۱] بحث را در دو بخش پی می‌گیریم:
بخش اول: مشهور میان مورخان تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هشت (۲۸) گفته‌اند، دوازده پسر و شانزده دختر، به ترتیب زیر:
الف. حضرات امام حسن و امام حسین(ع) و محسن و زینب کبری و زینب صغری که کنیه او أم کلثوم می‌باشد، مادر آنان حضرت زهرا(س) است.
ب. محمد حنفیّه، مادر وی خوله بنت جعفر بن قیس حنفیّه است.
ج. عمر و رقیه که دوقلو به دنیا آمدند، مادرشان ام حبیب (ام حبیبه) بنت ربیعه است.
د. عباس و جعفر وعثمان و عبدالله، هر چهار برادر کربلا در رکاب حضرت سید الشهداء(ع) به شهادت رسیدند، مادرشان أمّ البین(س) دختر خرام بن خالد کلابیّه است.
هـ. ابوبکر محمد اصغر و عبیدالله،[۲] که در کربلا شهید شدند، مادر آنان لیلی دختر مسعود نهشلی از تیره تمیم است.
و. یحیی مادر وی اسماء بنت عمیس است.
ز. أم الحسن و رمله، مادرشان أم مسعود (أم سعید) دختر عروه بن مسعود ثقفی است.
ح. نفیسه، زینت صغری و رقیه صغری و امّ هانی و أمّ الکرام و جمانه (أمّ جعفر) و اُمامه و امّ سلمه و خدیجه و فاطمه از چند مادر.[۳]
لازم به یادآوری است که شیخ مفید (ره) در آغاز کلام خود، تعداد فرزندان حضرت علی(ع) را بیست و هفت (۲۷) فرزند ذکر کرده و وجود پسری به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهی از شیعیان نسبت می‌دهد.[۴]
بخش دوم: بیان موارد اختلاقی
برخی از مورخان فرزندان دیگری را از همسرانی دیگر برای آن حضرت نوشته‌اند، از جمله:
۱. محمد اوسط، مادر وی اُمامه دختر أبی العاص بن ربیع، که مادرش دختر رسول الله(ص) است.[۵]
۲. دختری که در سنین کودکی از دنیا رفت، مادرش محیاه دختری امری القیس کلبی است.[۶]
۳. بنا به قولی اسماء بنت عمیس از حضرت علی(ع) پسری به نام «عون» نیز به دنیا آورده است.[۷]
۴. تمیمه و میمونه را هم از دختران حضرت علی(ع) به شمار آورده‌اند، مادران این دو دختر أمّ ولد (کنیز) بوده‌اند.[۸]
۵. «عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر» و یک دختر به نام «امه الله» بدون بیان نام مادر.[۹]
این اختلاف را با یکی از دو روش زیر می‌توان برطرف کرد:
الف. ممکن است بعضی از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
ب. محتمل است مورخانی که آمار کمتری برای شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخی از فرزندان حضرت علی(ع) را که در دوران کودکی از دنیا رفته‌اند، به حساب نیاورده باشند.
مطالعه بیشتر
- ارشاد، شیخ مفید.
- منتهی الامال، شیخ عباس قمی.
- مناقب، ابن شهر آشوب.
- زندگانی نامه امیرالمؤمنین علی(ع)، سید هاشم معروف الحسنی.
- شرح زندگانی حضرت علی(ع)، مهدی پیشوایی.
منابع
- ↑ العمری، علی بن محمد بن علی، المجدی فی انساب الطالبیین، مکتبه آیت الله العظمی مرعشی نجفی، مطبعه سید الشهداء، چ اول، ۱۴۰۹ هـ، ص۱۱.
- ↑ ابی أبی الحدید از «عبیدالله» به نام «عبدالله» یاد کرده است؛ ابن أبی الحدید، شرح نهج البلاغه، دار احیاء التراث العربی، چ دوم، ۱۳۸۶ هـ، جزء ۹، ص۲۴۲.
- ↑ الشیخ المفید، الارشاد، ۱۴۱۳ هـ، ج۱، صص ۳۵۵–۳۵۴؛ و ابن أبی الحدید، پیشین و طبری، ابوجعفر محمد بن جریر، تاریخ الطبری، مصر، ج۵، صص ۱۵۳–۱۵۴.
- ↑ مفید، پیشین.
- ↑ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبری، همان، ص۱۵۴.
- ↑ ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۵؛ طبری، همان، ص۱۵۴.
- ↑ طبری، همان، ص۱۵۴؛ ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۴.
- ↑ ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۵؛ البغدادی، ابن خشاب، عبدالله بن نصر؛ تاریخ موالید الائمه و وفاتهم (مجموعه نفیسه)، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۶ هـ، ص۱۷۱.
- ↑ العمری النّسابه، همان، ص۱۲.