فهرست فرزندان امام علی(ع)
تعداد فرزندان علي(ع) را بيان فرمائيد؟
با توجه به اختلافی كه در بين مورخان و نسب شناسان درباره تعداد فرزندان امام علی(ع)موجود است و بعضي از آنان شمار فرزندان آن بزرگوار را تا پنجاه و سه (۵۳) فرزند رسانده‌اند،[۱] بحث را در دو بخش پي مي‌گيريم:
بخش اول: مشهور ميان مورخان تعداد فرزندان حضرت علي(ع) را بيست و هشت (۲۸) گفته‌اند، دوازده پسر و شانزده دختر، به ترتيب زير:
الف. حضرات امام حسن و امام حسين(ع) و محسن و زينب كبري و زينب صغري كه كنيه او أم كلثوم مي‌باشد، مادر آنان حضرت زهرا(س) است.
ب. محمد حنفيّه، مادر وي خوله بنت جعفر بن قيس حنفيّه است.
ج. عمر و رقيه كه دوقلو به دنيا آمدند، مادرشان ام حبيب (ام حبيبه) بنت ربيعه است.
د. عباس و جعفر وعثمان و عبدالله، هر چهار برادر كربلا در ركاب حضرت سيد الشهداء(ع) به شهادت رسيدند، مادرشان أمّ البين(س) دختر خرام بن خالد كلابيّه است.
هـ . ابوبكر محمد اصغر و عبيدالله،[۲] كه در كربلا شهيد شدند، مادر آنان ليلي دختر مسعود نهشلي از تيره تميم است.
و. يحيي مادر وي اسماء بنت عميس است.
ز. أم الحسن و رمله، مادرشان أم مسعود (أم سعيد) دختر عروه بن مسعود ثقفي است.
ح. نفيسه، زينت صغري و رقيه صغري و امّ هاني و أمّ الكرام و جمانه (أمّ جعفر) و اُمامه و امّ سلمه و خديجه و فاطمه از چند مادر.[۳]
لازم به ياد آوري است كه شيخ مفيد(ره) در آغاز كلام خود، تعداد فرزندان حضرت علي(ع) را بيست و هفت (۲۷) فرزند ذكر كرده و وجود پسري به نام «محسن» سقط شده را به نظر گروهي از شيعيان نسبت مي‌دهد.[۴]
بخش دوم: بيان موارد اختلاقي
برخي از مورخان فرزندان ديگري را از همسراني ديگر براي آن حضرت نوشته‌اند، از جمله:
۱. محمد اوسط، مادر وي اُمامه دختر أبي العاص بن ربيع، كه مادرش دختر رسول الله(ص) است.[۵]
۲. دختري كه در سنين كودكي از دنيا رفت، مادرش محياه دختري امري القيس كلبي است.[۶]
۳. بنا به قولي اسماء بنت عميس از حضرت علي(ع) پسري به نام «عون» نيز به دنيا آورده است.[۷]
۴. تميمه و ميمونه را هم از دختران حضرت علي(ع) به شمار آورده‌اند، مادران اين دو دختر أمّ ولد (كنيز) بوده‌اند.[۸]
۵. «عباس اصغر، عبدالرحمان عمر اصغر، عثمان اصغر و جعفر اصغر» و يك دختر به نام «امه الله» بدون بيان نام مادر.[۹]
اين اختلاف را با يكي از دو روش زير مي‌توان برطرف كرد:
الف. ممكن است بعضي از فرزندان آن حضرت به دو اسم مشهور و خوانده شده باشند.
ب. محتمل است مورخاني كه آمار كمتري براي شمار فرزندان آن امام گفته‌اند، برخي از فرزندان حضرت علي(ع) را كه در دوران كودكي از دنيا رفته‌اند، به حساب نياورده باشند.
==مطالعه بيشتر==
۱. ارشاد، شيخ مفيد.
۲. منتهي الامال، شيخ عباس قمي.
۳. مناقب، ابن شهر آشوب.
۴. زندگاني نامه اميرالمومنين علي(ع)، سيد هاشم معروف الحسني.
۵. شرح زندگاني حضرت علي(ع)، مهدي پيشوايي.
منابع
- ↑ العمري، علي بن محمد بن علي، المجدي في انساب الطالبيين، مكتبه آيت الله العظمي مرعشي نجفي، مطبعه سيد الشهداء، چ اول، ۱۴۰۹ هـ ، ص۱۱.
- ↑ ابي أبي الحديد از «عبيدالله» به نام «عبدالله» ياد كرده است؛ ابن أبي الحديد، شرح نهج البلاغه، دار احياء التراث العربي، چ دوم، ۱۳۸۶ هـ، جزء ۹، ص۲۴۲.
- ↑ الشيخ المفيد، الارشاد، ۱۴۱۳ هـ، ج۱، صص ۳۵۵ ـ ۳۵۴؛ و ابن أبي الحديد، پيشين و طبري، ابوجعفر محمد بن جرير، تاريخ الطبري، مصر، ج۵، صص ۱۵۳ ـ ۱۵۴.
- ↑ مفيد، پيشين.
- ↑ ابن شهر آشوب، مناقب، ص۳۰۵؛ طبري، همان، ص۱۵۴.
- ↑ ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۵؛ طبري، همان، ص۱۵۴.
- ↑ طبري، همان، ص۱۵۴؛ ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۴.
- ↑ ابن شهر آشوب، همان، ص۳۰۵؛ البغدادي، ابن خشاب، عبدالله بن نصر؛ تاريخ مواليد الائمه و وفاتهم (مجموعه نفيسه)، قم، مكتبه آيت الله مرعشي نجفي، ۱۴۰۶ هـ، ص۱۷۱.
- ↑ العمري النّسابه، همان، ص۱۲.