خلق کودکانی که زود می‌میرند

سؤال

چرا خداوند کودکی را که عمرش فقط چند ماه است خلق می‌کند؟

کودک‌ها برای رشد، زندگی و رسیدن به کمال خلق می‌شوند اما گاه تضادها و مشکلات عالم مادی، آن‌ها را در بر می‌گیرد. در این مشکلات که انسان‌ها و گاه نظم طبیعی جهان نقش علت و موثر را دارند، بلایایی برای دیگران به‌وجود می‌آید. مرگ زودهنگام کودک می‌تواند در اثر کوتاهی والدین، دیگر انسان‌ها یا وجود مریضی‌ها و بلاها و تصادفات و … باشد که خداوند نقش مستقیمی در آن ندارد و با این حال این مصیبت و درد را برای آن کودک و پدر و مادر جبران می‌کند.

انسان‌ها برای رسیدن به کمال خلق شده‌اند، اما عالم مادی به همان اندازه که زمینه‌ای برای رشد و رسیدن به کمال است، مشکلات و گرفتاری‌هایی را با خود به همراه دارد.

عالم ماده؛ زمینه‌ای برای کمال و شکست

خداوند، جهان را براساس علت و معلول خلق نموده است. اراده خداوند بر این است که هر اتفاق و جریانی برگشت به سبب و علت خودش داشته باشد.

بنابر اعتقادات اسلامی، خداوند، حکیم و خیر محض است. جهانی که آفریده، با اینکه هدفمند و خیر بوده، اما موانع و مشکلاتی نیز در آن وجود دارد. این مشکلات، لازمه عالم مادی است و عالم ماده نمی‌تواند بدون هیچ ناخوشایندی باشد. لازمه عالم ماده، مشکلات، مریضی‌ها و مرگ‌ها و … است. طفلی که به دنیا آمده برای رسیدن به کمال آفریده شده است. در برخی موارد این کودک به کمال و هدف می‌رسد، اما گاه تضادها و مشکلات عالم، گریبان‌ها را می‌گیرد و زندگی انسان‌ها قبل از رسیدن به مرحله رشد و تکامل، در اثر انواع مشکلات خاتمه پیدا می‌کند. این مرگ زودهنگام می‌تواند در اثر کوتاهی والدین و سرپرستان در نگهداری او، یا وجود مریضی‌ها و بلاها و تصادفات و ... باشد.

امتحان مرگ فرزند برای پیامبر اسلام(ص)

حضرت محمد(ص):

خداوند، حاکم‌تر و گرامی‌تر از آن است که از مؤمن ثمره قلبش را بگیرد، سپس بعد از آن او را عذاب نماید، هرگز.

برای اولیاء الهی و امامان(ع)، امتحانات و مشکلاتِ سخت وجود داشته و وظیفه انسان در برابر این سختی‌ها صبر، تحمل و توکل بر خداوند است. مصیبت از دست دادن فرزند برای پیامبر(ص) نیز اتفاق افتاد. پس از فوت فرزند، پیامبر همسر خود خدیجه(س) را چنین دلداری دادند: «... ای خدیجه آیا راضی نیستی که روز قیامت به سوی درِ بهشت بیایی در حالی که او (فرزندی که از دنیا رفته بود) ایستاده باشد و دست تو را بگیرد و تو را وارد بهشت نماید و تو را به بهترین جای آن ببرد و آن برای هر مؤمنی هست.

مرگ، نابودی نیست

عطا کردن وجود از طرف خداوند، لطف است و وجود طفل، خیر است. از طرف دیگر مرگ، عدم و نابودی نیست. اگر مرگ نیستی و عدم بود، این اشکال وجود داشت که چرا طفل به وجود آمد و چرا از بین رفت. اما مرگ در واقع آغاز حیاتی جدید است. با مرگ، انسان نابود نمی‌شود بلکه به حیات ابدی می‌رسد.

همچنین در تولد و مرگ طفل، می‌تواند حکمت‌های دیگری نیز نهفته باشد؛ این جریان نظیر سایر مشکلات و سختی‌های دنیا باعث امتحان و آزمایش افراد و در اینجا والدین و نزدیکان طفل می‌شود که در صورت صبر بر آن، به مقامات معنوی و پاداش‌های اخروی و دنیایی دست یابند.

مطالعه بیشتر

• مرتضی مطهری، توحید و مسئله شرور در مجموعه آثار، قم، انتشارات صدرا، ۱۳۷۴ش، ج۴.
• جعفر سبحانی، حسن و قبح، مؤسسه امام صادق، قم، ۱۳۸۲ش.