شرط اطاعت کردن خدا از بندگانش

سؤال

منظور از حدیث قدسی «من اطاعنی اطعته؛ هر کس از من اطاعت کند از او اطاعت می‌کنم» چیست؟

در کتاب‌های معتبر روایی عین این حدیث یافت نشد ولی شبیه این آمده‌است که رسول خدا (ص) فرموده‌اند: خداوند متعال می‌فرماید: … من اطاعت می‌کنم از کسی که از من اطاعت کند «مطیع من اطاعنی»}} که هر چند در لفظ عین سؤال نیست ولی ترجمه همان می‌شود.

این که بنده، چگونه خدا را اطاعت کند روشن است یعنی با عمل کردن به دستورات الهی به مقام عبادت و اطاعت خداوندی می‌رسد ولی خداوند چگونه از چنین بنده ای اطاعت می‌کند با نگاهی به روایات دیگر چنین نتیجه می‌گیریم که همان رسیدن انسان به مقام مستجاب الدعوه بودن است. به عبارت روشن‌تر انسان هر چه را که خدا خواسته انجام می‌دهد و در اثر این اطاعت به جایی می‌رسد که دعایش در درگاه الهی رد نمی‌شود بنابراین انسان هم هر چه بخواهد، خداوند آن را انجام می‌دهد و این مثل این است که خدا هم از بنده اش اطاعت کرده‌است چون به خواسته انسان جواب مثبت داده همانگونه که بنده به خواسته خداوند با عمل به واجبات و ترک کارهای حرام جواب مثبت می‌دهد.

برای روشن شدن مطلب به روایات شبیه این اشاره می‌شود که خداوند با بنده مطیعش چگونه رفتار می‌کند و خواسته‌هایش را انجام می‌دهد:

۱. در روایتی آمده‌است که خداوند متعال می‌فرمایند ای فرزند آدم من زنده ای هستم که مرگ ندارم، تو از من اطاعت کن در آنچه دستورت داده‌ام تا تو را هم زنده نگه دارم (زندگی ابدی در بهشت نه در دنیا). سپس می‌فرماید: ای فرزند آدم من هر وقت به چیزی می‌گویم باش وجود پیدا می‌کند، اگر تو از دستورات من اطاعت کنی مقامی به تو می‌دهم که هر چه خواستی همان شود.

۲. امام رضا (ع) فرمود: هر کس خدا را در آنچه امر شده اطاعت کند، خداوند دعایش را مستجاب می‌کند.

۳. در روایت دیگر آمده‌است: هر کس برای خدا باشد و خدا نیز برای او خواهد شد.

بنابراین اطاعت خدا از بنده پاک و با ایمان یعنی مستجاب کردن دعای او و انجام دادن خواسته‌هایش به طوری که گویا خداوند از او اطاعت کرده و هر چه را بنده خواسته، خداوند قبول نموده‌است. در حقیقت مضمون این احادیث به مفاد آیه شریفه بر می‌گردد که {{قرآن|ان تنصرو الله ینصرکم و یثبت اقدامکم؛ «اگر انسان با اطاعت و پیروی خود از اوامر الهی، دین و راه الهی را کمک کند، خداوند نیز با پذیرش داهای او، بنده را یاری می‌کند».

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر

۱ـ پرتوی از قرآن، محمود طالقانی، ج۲، ص۶۶، ذیل آیه ۱۸۶، سوره بقره.

۲ـ المیزان، محمد حسین طباطبائی، ج۲، ص۴۱، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، ذیل آیه ۱۸۶ سوره بقره.