سند روایت ما عرفناک حق معرفتک

سؤال

آیا حدیث «مَا عَرَفْنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِكَ وَ مَا عَبَدْنَاكَ حَقَّ عِبَادَتِكَ.» مستند است؟

حدیث مذکور در برخی از کتاب‌های شیعه و اهل سنت آمده ‌است. اما این رورایت تنها منسوب به پیامبر(ص) شده و در هیچ‌یک از کتاب‌ها سندی برای حدیث ذکر نکرده‌اند.

منابع روایی که این حدیث را آوره اند عبارتند از:

الف: کتاب‌های شیعه:

• علامه مجلسی در بحار الانوار؛

• ابن ابی جمهور احسائی در عوالی اللئالی؛

• سید نعمه الله جزائری در نور البراهین؛

• سید علی خان مدنی شیرازی در ریاض السالکین فی شرح صحیفه سید الساجدین.

ب: کتاب‌های اهل سنت:

• مناوی در فیض القدیر فی شرح الجامع الصغیر؛

• تفسیر آلوسی ج۴.

بنابراین می‌توان گفت به چند دلیل این روایت معتبر نیست:

• حدیث سند ندارد؛

• حدیث در کتاب‌های اصلی و معتبر شیعه و سنی وجود ندارد؛

• برخی در درستی این حدیث تشکیک کرده‌اند.