صحیفه فاطمیه
صحیفه فاطمیه چه کتابی است؟ آیا این کتاب به نام خواهر قرآن نیز مشهور است؟
این کتاب در منابع روایی به نام «مصحف فاطمه(س)» مشهور است. مصحف فاطمه(س) به بیان امام صادق(ع) مشتمل بر تمامی حوادث و رویدادها مرتبط با پیامبر(ص) و فرزندان او است و نیز اسامی همه بزرگان اسلام تا روز قیامت در آن آمده است.[۱] در روایتی از امام صادق(ع) چگونگی جمع‌آوری مصحف فاطمه(س) این گونه بیان شده است:
حضرت صادق(ع) در جواب سؤال از این مصحف بعد از سکوتی طولانی فرمودند: شما از آنچه می‌خواهید و نمی‌خواهید کاوش می‌کنید. همانا فاطمه(س) بعد از رسول خدا هفتاد و پنج روز ماند و (در این مدت) به خاطر از دست دادن پدرش اندوه بسیاری بر او وارد شد. جبرئیل (در این مدت) می‌آمد و او را نیکو تسلیت می‌داد و شادمانش می‌کرد و از پدرش و محلّ او در بهشت اطلاع می‌داد و از آنچه بعد از او برای فرزندانش پیش خواهد آمد، آگاه می‌نمود و علی(ع) آن را می‌نوشت. پس این مصحف فاطمه است.[۲]
البته خواهر قرآن به صحیفه سجادیه گفته می‌شود. این اصطلاحی است که اهل ذوق و ادب به مناسبت مؤنث بودن لفظ صحیفه برای آن استفاده کرده‌اند. عبارت عربی «اخت القرآن» است و اخ و اخت به معنای «شریک» هم به کار می‌رود.[۳] چنین بیان شده است که وجه اشتراک صحیفه سجادیه با قرآن در این است که دیگران نمی‌توانند مانند آن را بوجود آورند.
نکاتی درباره مصحف حضرت فاطمه(س):
- این مصحف به عنوان ودیعه امامت، در دست امامان(ع) بوده است و اکنون در نزد امام زمان(عج) بوده و هر نوع دسترسی به آن تنها از این طریق امکانپذیر است.
- مصحف در لغت به کتاب، نامه‌ها و اوراقی گفته می‌شود که آنها را در یک جلد جمع کرده باشند. از آنجا که نسخه‌هایی از قرآن که در دست اصحاب پیامبر(ص) بود، «مصحف» می‌نامیدند، همچون مصحف ابن مسعود، مصحف ابی بن کعب و… از این رو برخی از مغرضان گفته‌اند که شیعیان مدعی هستند قرآن موجود تحریف شده و قرآن تحریف نشده همان قرآنی است که به نام مصحف فاطمه معروف است؛ ولی از آنجا که امامان(ع) این شایعات بی اساس و مغرضانه را پیش‌بینی کرده بودند، در احادیثشان تأکید بسیاری داشته که در مصحف فاطمه(س) هیچ مطلبی از قرآن نیامده است. در همین راستا امام صادق(ع) فرمودند: در مصحف فاطمه چیزی از کتاب خدا نیامده و آن کتابی است که بر فاطمه(س) پس از مرگ پدرش القا شده است.
- اطلاعات مهم ما از مصحف فاطمه منحصر به بیانات ائمه(ع) در این باره است که توضیح و شرح آن در این مختصر نمی‌گنجد.
مطالعه بیشتر
۱. بحار الانوار، ج۲۶، چ اول، صص ۱۸–۶۵.
۲. بصایر الدرجات، صفار قمی، انتشارات کتابخانه آیت الله نجفی، ۱۴۰۴ هـ، باب ۱۴، صص ۱۵۰–۱۶۱.
۳. دلایل الامامه، طبری، محمد بن جریر امامی، دار الذخائر، ص۲۷.
۴. و برای توضیح بیشتر به شروح وصیت نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی (ره) مراجعه کنید.
۵. اهل بیت در قرآن و حدیث ص۳۲۱ و ۳۲۲.