نفخ صور
منظور از نفخ صور چيست؟
نفخه صور به معنای دمیدن در شیپور است. دمیدن در شیپور، کنایه از پایان دنیا و آغاز آخرت است. در قرآن جریان نفخ صور و پایان دنیا با عبارات مختلفی همانند صیحه، ناقور، زجره و موارد دیگر آمده است.
معنای لغوی و اصطلاحی
نفخه در لغت به معناي دميدن است.[۱] صور به معنای «صورت» و «شيپور» است و اینطور گفتهاند که صور شاخي است كه در آن ميدمند.[۲] علامه طباطبايي ميفرمايند: «در آيات قرآن چيزي كه با آن بتوان «صور» را از لحاظ لفظي تفسير نمود نيامده است، امّا معناي لغوي آن يعني شاخي كه گاهي نيز آنرا سوراخ ميكردهاند و در آن ميدميدند، همانند شيپور».[۳] بنابر این معنای لغوی نفخه صور، دمیدن در شیپور می‌باشد.
نفخه صور در اصطلاح قرآنی، به پایان حیات این دنیا و آغاز حیات در آخرت گفته می‌شود. استفاده از این عبارت برای این امر در واقع از جنگ‌ها گرفته شده است که معمولا اتفاقات مهم مثل آغاز و پایان نبردها توسط شیپوری اعلام می‌شد. بنابراين ميتوان گفت كه نفخ صور، كنايه از اعلام دستور توقف زندگي دنيا و حركت براي زندگي اخروي است. حضرت اسرافيل به اذن خدا خطاب به مخلوقات ميگويد: «بميريد» و بار ديگر ميگويد: «زنده شويد»[۴]
در قرآن
قرآن در مورد نفخ صور اینطور آمده است: ﴿وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِي الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ۖ ثُمَّ نُفِخَ فِيهِ أُخْرَىٰ فَإِذَا هُمْ قِيَامٌ يَنْظُرُونَ؛ و در صور دمیده می شود، پس هر که در آسمان ها و زمین است می میرد، مگر کسی را که خدا بخواهد، آن گاه بار دیگر در صور دمیده می شود، ناگاه همه آنان بر پای ایستاده می نگرند﴾(زمر:۶۸)
كلمه نفخ در ۱۲ بار در آيات ديگر تکرار شده است و کلمات دیگری به معنای صور نیز آمده است مانند:
- كلمه «صيحه» به معنای فرياد و صداي بلند
- «ندای منادی» به معنای صداي بلند
- «ناقور» به معنای كوبيدن به چيزي مثل طبل
- «زجره» به معنای راندن با صدا
- «صافه» به معنای فرياد گوشخراش
علامه طباطبايي ميفرمايد: «صور» حقيقتي است موجود كه داراي دو گونه صيحه است، صيحه ميراننده و صيحه زنده كننده... بنابراين «صيحه» يا «نفخه» چيزي جز كلمهاي الهي نيست كه آنان را ميميراند و زنده ميكند.
مطالعه بيشتر
- آموزش عقايد، آيت الله مصابح يزدي.
- معاد در قرآن، ج۴، آيت الله جوادي آملي.
- معاد شناسي، ج۴، سيد محمد حسين، تهراني.