صله رحم با افراد بی‌نماز

سؤال

آيا با کساني از فاميل و نزديکان که نماز نمي خوانند، مي توان قطع رابطه کرد؟

اهميت صله رحم

اسلام نسبت به صله رحم و کمک و حمايت و محبت نسبت به خويشاوندان اهميت فوق العاده اي قائل شده است. علت اين که اسلام نسبت به نگهداري و حفظ پيوند خويشاوندي اين همه پافشاري کرده، اين است که هميشه براي اصلاح، تقويت، پيشرفت و عظمت بخشيدن به يک اجتماع بزرگ، چه از نظر اقتصادي و مادي و چه از جنبه هاي معنوي بايد از واحد هاي کوچک آن شروع کرد. با تقويت و اصلاح تمام واحد هاي کوچک، اجتماع عظيم، خود به خود اصلاح خواهد شد.

در پرتو صله رحم، خويشان از نيازهاي عاطفي و اقتصادي يکديگر با خبر شده و چون يکديگر را از يک پوست و خون مي دانند با کمال ميل و با تمام وجود سعي در رفع نيازهاي خويشان خود مي کنند. افراد جامعه اي که خود را ملزم به رعايت اين اصل مهم در زندگي اجتماعي مي دانند، از سلامت روحي و رواني مناسبي برخوردار هستند و کمتر با مشکلات رواني که امروز محصول زندگي صنعتي بشر است، دست به گريبان هستند. در ضمن صله رحم موجب استحکام روابط بين خويشان مي شود. در پرتو چنين ارتباط مستحکمي انسان ها در اين دنياي پرهياهو احساس تنهايي نمي کنند و خود را بي يار و ياور نمي يابند بنابر اين زماني که با مشکلي روبرو شدند، با توکل بر خدا و کمک خويشان خود، مي توانند به راحتي بر آن پيروز شوند. پيامبر در مورد صله رحم مي فرمايد: «صله الرحم تعمر الديار و تزيد في الاعمار و ان کان اهلها غير اخيار» صله رحم (پيوند با خويشاوندان) شهر را آباد مي سازد و بر عمر ها مي افزايد، هر چند انجام دهندگان آن از نيکان نباشند.

اکنون که تا حدي با اهميت صله رحم در اسلام آشنا شديم، به ذکر نکاتي مي پردازيم که اميدواريم مورد استفاده شما واقع شود و براي شما راهگشا باشد.

۱. با توجه به اهميت و نقش صله رحم در اسلام، انسان به هيچ عنوان حق ندارد، رابطه خود را با خويشان خود قطع کند، بنابر اين حتي در مواردي که خويشاوندان انسان، نسبت به مسائل ديني کم توجه هستند و به آن عمل نمي کنند، نبايد باآن ها قطع رابطه کرد، بلکه بايد با برقرار کردن رابطه سازنده و تأثير گذار با خويشاوندان سعي در تغيير و اصلاح آنان داشت.

۲. از ديدگاه اسلام تمام انسان ها نسبت به سرنوشت يکديگر مسئول هستند، خصوصا زماني که با فردي رابطه خويشاوندي داشته باشند. با در نظر گرفتن اين نکته به نظر مي رسد، قطع رابطه با افرادي که مقيد به انجام فرائض ديني نيستند، نه تنها مشکلي را حل نمي کند، بلکه موجب مي شود اين افراد به جاي ارتباط با انسان هاي متدين و دلسوز با افراد لاابالي ارتباط پيدا کنند و البته تأثير چنين ارتباط هايي هم معلوم است. بنابر اين مي توان گفت يکي از مهم ترين وظايف ديني، اصلاح افراد جامعه بخصوص اقوام انسان مي باشد، که يکي از مهم ترين راه کارهاي اصلاح افراد، رفت و آمد هاي خانوادگي و صميمانه مي باشد.

۳. بهترين راه براي دعوت خويشاوندان به طرف مسائل ديني، عمل کردن به دستورات ديني و آداب اسلامي است. روان شناسان معتقدند که تأثير يادگيري از طريق چشم و قوه بينايي، به مراتب بيشتر از اثر يادگيري از طريق گوش مي باشد؛ بنابر اين مطالب و اموري که از طريق چشم به انسان منتقل مي شود، منجر به اثر پذيري انسان مي شود و در نتيجه انسان را به عمل وا مي دارد.

۴. همانگونه که رفتارهاي غير ديني با گذشت زمان در انسان ها نهادينه مي شود، براي تغيير دادن اين رفتار ها و جايگزين کردن رفتارهاي ديني هم به زمان نياز است، بنابر اين بايد با صبر و حوصله کامل و بدون هيچ عجله اي براي تغيير رفتار آن ها کوشش کنيد.

۵. سعي کنيد با ايجاد رابطه صميمانه و دوستانه با خویشاوندان خود، اعتماد آن ها را به خود جلب کنيد، به گونه اي که آن ها شما را محرم راز خود بدانند. از اين طريق مي توانيد با صرف وقت و انرژي کمتري به مقصود خود برسيد. زيرا در پرتو رابطه صميمانه با خويشاوندان، آنان به شما علاقه مند مي شوند و در نتيجه اثر پذيري آن ها از شما افزايش مي يابد و در رفتار و گفتار از شما پيروي مي کنند.

۶. کوچکترين رفتار مثبت و ديني آن ها را مورد تشويق قرار دهيد، اينکار موجب دلگرم شدن خويشاوندان شما به امور ديني گرديده و محرکي براي انجام دادن وظايفشان مي شود.

۷. هرگاه نيازهاي انسان توسط فرد ديگري بر طرف شود، نسبت به آن فرد احساس دلسپردگي پيدا مي کند و سعي مي کند رفتارش طبق ميل آن فرد صورت پذيرد و خواسته هاي آن فرد را در حد امکان انجام دهد، بنابر اين شما بايد سعي کنيد در حد توان نيازهاي مادي و عاطفي خويشاوندان خود را بر طرف کنيد تا از اين طريق بتوانيد بر آن ها تأثير بيشتري داشته باشيد.

۸. سعي کنيد فعاليت خود را، از جوانان و کودکاني که قلبي پاک دارند و هنوز آلوده نشده اند، شروع کنيد و بدانيد که جوانان مي توانند منشأ تحول در خانواده باشند.

۹. با رعايت مراحل ممکن نهي از منکر، گاهي لازم باشد قطع رابطه موقتي صورت گيرد اما بايد به هدف نهي از منکر و با حفظ امکان بازگشت باشد و همچنين پس از طي ديگر مراحل صورت گيرد.

مطالعه بیشتر

• زواری نسب میانجی، سلمان، صله ارحام آثار و ثمرات آن، قم، نوید اسلام، ۱۳۸۱ش.
• غریب شاه، مصطفی، خویشاوندی و صله ارحام، تهران، قلم علم، ۱۳۸۹ش.