استدلال اهل‌بیت(ع) به حدیث غدیر
از میان ائمه کدام یک و امام حسین (ع) کی و در کجا با حدیث غدیر استدلال کردند؟
الف) از میان ائمه (ع)، حضرت علی (ع) در چند جا با این حدیث استدلال کرده‌اند:
۱. در احتجاج حضرت بر پنج تن از اهل شوری، برای اولویت خود؛ که حضرت بعد از استدلالات فراوانی که با اهل شوری داشتند به اینجا رسیدند که: «فانشدکم بالله: هل فیکم احد قال له رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه و انصر من نصره لیبلّغ الشاهد الغائب، غیری؟ قالوا: اللهم لا و…».[۱]
۲. احتجاج حضرت با گروه زیادی از مهاجر و انصار.[۲]
۳. احتجاج حضرت در جمع زیادی از مردم کوفه.[۳]
۴. احتجاج حضرت در جنگ جمل.[۴]
۵. استدلال به این حدیث در جنگ صفین.[۵]
ب) همچنین حضرت زهرا (س) به این حدیث استدلال کرده‌اند: «انسیتم قول رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ یوم غدیر خمّ: من کنت مولاه فعلی مولاه، و قوله ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ : انت منی بمنزله هارون من موسی (ع)».[۶] آیا بیان رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ را در روز غدیر فراموش کرده‌اید: که فرمودند هر کس من مولای او هستم، علی مولای اوست و فرمودند (ص): یا علی تو نسبت به من، به منزله هارون هستی نسبت به موسی (ع).
ج) امام حسن (ع) نیز در احتجاجی که در سال ۴۱ هجری در جریان صلح، با معاویه داشتند، در اینکه پس از پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ چه کسی شایسته مقام امامت بود، به این حدیث استدلال نمودند.
حضرت در ضمن یک سخنرانی، بعد از حمد و ثنای الهی و ذکر پیامبر و فضایل اهل بیت (ع) به اینجا رسیدند که «و سمعوه یقول لابی: انت منی بمنزله هارون من موسی الاّ انه لا نبی بعدی: و قد رأوه و سمعوه حین أخذ بید ابی بغدیر خمّ و قال لهم: من کنت مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه، و عاد من عاداه، ثم امرهم أن یبلّغ الشاهد الغائب».[۷] و همه شنیدند که پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ به پدرم فرمود: تو برای من به منزله هارون هستی نسبت به موسی الاّ این که بعد از من پیامبری نیست: و همه دیدند و شنیدند هنگامی که پیامبر دست پدرم را در غدیر خم گرفت و به مردم گفت: هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست.
خدایا دوست بدار کسی را که او را دوست می‌دارد و دشمن بدار کسی که او را دشمن می‌دارد و سپس فرمود: که حاضران به غایبین برسانند و…
د) استدلال امام حسین (ع) به حدیث غدیر در سال (۵۸، ۵۹) هجری: امام حسین (ع) یک یا دو سال قبل از مرگ معاویه به همراه عبدالله بن عباس و عبدالله بن جعفر و عده ای از بنی هاشم برای انجام حج، به مکه عزیمت نمودند، حضرت در آن سال بنی هاشم و شیعیان را در منی به دور خود جمع کرد و بعد از سخنرانی شدیدی بر علیه معاویه که ولایت عهدی یزید را مطرح کرده بود، و ذکر بیاناتی در مورد غصب خلافت و فضیلت و برتری خود و اهل بیت (ع)، به حدیث غدیر اشاره کردند: «انشدکم الله اتعلمون انّ رسول الله نصبه یوم غدیر خمّ، فنادی له بالولایه، و قال: ولیبلّغ الشاهد الغائب؟» قالوا: اللهم نعم… الحدیث؛ شما را به خداوند سوگند می‌دهم آیا می‌دانید همانا رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله وسلّم ـ، پدرم علی را در روز غدیر خم به عنوان ولی نصب کرد و گفت: حاضرین به غایبین برسانند؟ همه جمع گفتند: آری ما گواهی می‌دهیم».[۸]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
۱ـ الغدیر، ج۱، ص۳۷۷ الی ۴۲۲.
۲ـ احتجاج، ج۱، ص۲۹۶ الی ۳۰۶ و ج۲، ص۵۹، احمد بن علی طبرسی، مترجم، بهزاد جعفری، دارالکتب الاسلامی.
۳. ناسخ التواریخ امام حسین (ع) میرزا محمد تقی سپهر، ۱۵۳ تا ۱۵۶ ـ بازنویسی، محمد محمدی اشتهاردی.