بهبود روابط خانواده شوهر و عروس

سؤال

برای بهبود روابط عروس با خانواده شوهر چکار باید کرد؟

پرهیز از پیش‌داوری

پیش‌داوری در ایجاد اختلافات اثرگذار است و پرهیز از آن موجب ایجاد رابطه‌ای سالم و صمیمی می‌شود. پیش داوری یعنی قضاوت زود هنگام، نسبت به یک موضوع که معمولاً قبل از جمع‌آوری و بررسی اطلاعات لازم پدید می‌آید و بر شواهد ناکافی و حتی خیالی مبتنی است.

یکی از موارد پیش داوری، قضاوت عروس در مورد خانواده داماد به ویژه مادرشوهر است که می‌تواند بر رفتارهای بعدی عروس با مادر شوهر و خانواده داماد تأثیر منفی داشته باشد. همین قضاوت ممکن است در خانواده داماد نیز باشد و باعث ایجاد ذهنیت منفی نسبت به عروس شود.

پرهیز از تمایت‌خواهی

عروس خود را شریک اصلی زندگی همسر خود می‌داند و به همین خاطر تمایل دارد، همسرش تمام محبت خود را صرف او کند. عروس در چنین موقعیتی مادر شوهر و خانواده داماد را رقیب اصلی خود می‌بیند و از هرگونه توجه همسرش به خانواده خود بیزار است. این امر باعث حسادت و موضع‌گیری عروس در برابر خانوده داماد می‌شود.

تمامیت‌خواهی ممکن است در خانواده داماد نیز رخ دهد. شوهر پیش از ازدواج فرزند این خانواده بوده و توجه زیادی به آن داشته و با ازدواج و پدید آمدن مسائل زندگی جدید توجه کمتری به خانواده خود می‌کند. این ممکن است باعث ایجاد سوء ظن نسبت به عروس و حسادت نسبت به او شود.

اگر عروس و خانواده شوهر هر دو از تمامیت‌خواهی پرهیز کنند، رابطه‌ای سالم خواهند داشت.

مدیریت تفاوت دیدگاه‌های عروس و مادر شوهر

عروس به دلیل سن و سال کمتری که نسبت به مادرشوهر دارد، دیدگاه‌ها، تفکرات، احساسات و عواطفش با مادر شوهر تفاوت دارد. چه بسا رفتاری که از دیدگاه عروس خوب است، ولی همان رفتار از دیدگاه مادر شوهر مطلوب نیست.

اگر تفاوت در دیدگاه‌ها در محیط خانواده مدیریت نشود، برای زندگی مشترک عروس و داماد مشکل‌ساز خواهد شد. مدیریت تفاوت دیدگاه‌ها در کاهش تنش‌ها و ایجاد صمیمت اثرگذار است.

صبر در برابر بی‌تجربگی عروس

گاهی بی‌تجربی عروس و آشنا نبودن او با تفاوت‌های زندگی مشترک و زندگی مجردی، باعث ایجاد اختلاف می‌شود. بی‌تجربگی او ممکن است باعث شود رفتارهای ناشایست مانند غیبت از خانواده داماد از او سر بزند. صبر در برابر بی‌تجربگی او و تلاش غیر مستقیم برای اصلاح رفتارهای وی، به تدریج شیوه برخورد او را بهبود خواهد بخشید. با گذشت زمان هر یک از زن و مرد کم‌کم با انتظارات و ارزش‌های اخلاقی حاکم بر زندگی مشترک آشنا می‌شوند.

دخالت‌های بی جای خانواده شوهر

خانواده شوهر با دخالت‌های بی جای خود در زندگی مشترک زوج‌های جوان، باعث ایجاد کدورت بین آنها می‌شوند. البته این نوع دخالت‌ها محدود به خانواده داماد نمی‌شود، ولی از آنجا که غالباً عروس به خانه پسر می‌رود و با آن خانواده نزدیکی بیشتری دارد، این مسایل در مورد خانواده داماد بیشتر دیده می‌شود. بدیهی است که اینگونه دخالت‌ها در رفتارهای عروس با خانواده داماد تأثیر منفی می‌گذارد و عروس خانواده این رفتارها را بی پاسخ نمی‌گذارد و سعی می‌کند تا با رفتار سرد خود به آنها نارضایتی خود را گوشزد کند.

بدیهی است عوامل عدم صمیمیت بین عروس و خانواده داماد به عوامل بالا خلاصه نمی‌شود و عوامل دیگر مانند تفاوت فرهنگی بین عروس و خانواده داماد، حسادت، رفت و آمدهای بی حد و حصر، ویژگی‌های شخصیتی دو طرف و… می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد که ما به دلیل طولانی نشدن بحث از ذکر مفصل آن خودداری می‌کنیم.

در زیر به برخی از راهکارهایی که شما را در رسیدن به هدفتان کمک می‌کند، اشاره می‌کنیم. این راهکارها عمومی هستند و تمام نزدیکان شوهر باید به آن توجه داشته باشند به ویژه اقوام درجه یک شوهر مانند مادر شوهر، خواهر شوهر و ….

۱. تکریم عروس: سعی کنید در تمام برخوردهای خود با عروستان با احترام و تکریم برخورد کنید؛ زیرا زمانی که با فردی با احترام برخورد شود و او احساس کند که جایگاه ویژه ای دارد، شخصیت او به صورت شخصیتی عزیز، مستقل و مثبت رقم خواهد خورد و در نتیجه رفتار او رفتاری مثبت و بهنجار خواهد شد. بر عکس زمانی که فرد احساس کند که او در بین افراد فامیل جایگاهی ندارد و همواره به او بی‌احترامی می‌شود، هرگز نمی‌توان از چنین کسی انتظار نیکی و رفتار صمیمانه داشت. علی علیه السلام در این باره می‌فرمایند: «کسی که نَفْسش بر وی خوار شد، امید نیکی از او نداشته باش»

۲. ابراز محبت: یکی از نکات مهم برای ایجاد رابطه دوستانه و صمیمانه محبت کردن است. البته در این مورد نباید تنها به محبت درونی اکتفاء شود، زیرا محبت، زمانی مؤثر خواهد بود که ابراز گردد و فرد از محبت به خود آگاه شود. ابراز محبت نکته ای است که اهل بیت به یاران خود سفارش کرده‌اند. امام کاظم علیه السلام می‌فرمایند: «هر گاه یکی از شما برادرش را دوست دارد، او را از این دوستی مطلع کند، که این کار برای دوستی و رابطه بین شما بهتر است».

۳. بهتر است به عروستان با چشم خواهری بنگرید و همان‌طور که دوست دارید با خواهرتان رفتار شود با او نیز رفتار کنید تا رفته رفته فضای صمیمی بر روابط شما حاکم شود. آری هر چه را که برای خود می‌پسندید، برای دیگران هم بپسندید و هر چه برای خود دوست ندارید برای دیگران هم دوست نداشته باشید.

از مداخله بی جا در زندگی آنها به شدت پرهیز کنید.

۵. بخشندگی: عطا و بخشش و هدیه دادن، دیگران [به ویژه خانم‌ها] را به سوی انسان جلب می‌کند. بخشندگی عامل دوستی است و بذر محبت را در دل می‌افشاند. هدیه سمبل عاطفه و محبت است.

۶. خوش‌بینی: نسبت به رفتارهای عروس خانواده، خوش بین باشید و از بدگمانی نسبت به او پرهیز کنید. یکی از مشکلات روابط بین فردی، عدم درک انگیزه‌ها و مقاصد طرف مقابل است. در این حالت، گاه افراد تفسیر و برداشتی نادرست از یک رفتار دارند، در حالی که براساس اصول اسلامی باید یک رفتار را به بهترین وجه تفسیر کرد. بدیهی است تلاش اعضای خانواده برای کاهش برداشت‌های منفی از رفتارهای یکدیگر، زمینه ای برای درک مناسب و روابط فراهم خواهد کرد. تلاش اعضای خانواده باید به گونه ای باشد که افراد بیشتر به جنبه‌های مثبت یکدیگر توجه کنند و نکات منفی را بیش از حد بزرگنمایی نکنند.

۷. خوش زبانی: در برخورد با عروستان خوش زبان باشید. محتوای سخن و کیفیت ادای آن، هیچ‌یک نباید ناپسند باشد. چه بسا سخن خوبی که به خوبی بیان نشده، زمینه تنش و ناسازگاری را فراهم کرده است. امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرماید: «در سخن گفتن، پاکیزه سخن بگوی و با برادرت با روی باز مواجه شو»

۸. تغافل: تغافل یعنی این که انسان چیزی را بداند، ولی با اراده و عمد خود را غافل نشان دهد. از آنجا که زندگی انسان با خواسته‌های معقول و غیر معقول گره خورده است، طبیعی است که انسان در برخی مواقع از مسیر خردورزی خارج شود و رفتارهای ناشایست از او سر بزند. یکی از راهکارهایی که می‌توان در برابر رفتارهای نادرست دیگران انجام داد تغافل است یعنی در برابر رفتارهای نادرست آنها به گونه ای رفتار کنیم که گویی از آن رفتار مطلع نیستیم و با بزرگواری و بی‌توجهی از کنار آن رفتار بگذریم.

مطالعه بیشتر

• اسکندری، علی‌اکبر، عروس یا مادرشوهر، مشهد، مناجات، ۱۳۹۵ش.
• کرمی، زینب، خانواده و روابط همسران (علل درگیریها، روش پیشگیری و حل مشکلات)، تهران، اساتید ایران، ۱۳۹۱ش.
• پسندیده، عباس و دیگران، خانواده پایدار، مشهد، آستان قدس رضوی، به نشر، ۱۳۹۱ش.
• سالاری فر، محمدرضا، خانواده در نگرش اسلام و روان‌شناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۵ش.